Είναι καλοκαίρι. Έχεις επιβιβαστεί σε ένα τρένο για να διασχίσεις την Ευρώπη, με το λάπτοπ ανοιχτό και τη λίστα υποχρεώσεων έτοιμη — αλλά το Wi-Fi στο τρένο έχει άλλα σχέδια. Τα email δεν στέλνονται, οι σελίδες δεν φορτώνουν, και το streaming; Ξέχνα το.
Οι ευρωπαϊκές σιδηροδρομικές εταιρείες συχνά διαφημίζουν τη συνδεσιμότητα στα τρένα ως πλεονέκτημα, αλλά για πολλούς επιβάτες, παραμένει μια δοκιμασία υπομονής αντί για παραγωγικότητας.
Ποια η εξήγηση;
«Η απόδοση και η ποιότητα του Wi-Fi στα ευρωπαϊκά τρένα είναι πολύ κακή», δήλωσε στο POLITICO ο Λουκ Κίχοου, αναλυτής της βιομηχανίας στην εταιρεία Ookla, που ειδικεύεται στη μελέτη της συνδεσιμότητας.
Η υψηλή ταχύτητα ενός τρένου δυσκολεύει την προσπάθεια των κεραιών Wi-Fi σε ένα βαγόνι — ή του ίδιου του smartphone — να διατηρήσουν σταθερή σύνδεση καθώς αλλάζουν οι κεραίες κινητής τηλεφωνίας.
«Αν ένα τρένο κινείται με 200 χιλιόμετρα την ώρα, η συσκευή μπορεί να περνά από μια κυψέλη κάθε 45 ή 60 δευτερόλεπτα, κάτι που είναι πολύ γρήγορη εναλλαγή», είπε ο Κίχοου. «Αυτό δημιουργεί μια τεχνική πρόκληση που ονομάζεται φαινόμενο Doppler.»
Αυτό συμβαίνει όταν η γρήγορη κίνηση αλλάζει τη συχνότητα του σήματος — όπως όταν αλλάζει ο ήχος μιας σειρήνας — και μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα της συσκευής να διατηρεί σταθερή σύνδεση.
Στα γαλλικά τρένα SNCF, οι ταξιδιώτες που συνδέονται στο Wi-Fi βλέπουν ένα αναδυόμενο μήνυμα προειδοποίησης: «Λόγω της χαμηλής κάλυψης και της ταχύτητάς μας, η ποιότητα του Wi-Fi ενδέχεται να διαφέρει από αυτήν στο σπίτι σας.» Επίσης, αποθαρρύνονται από το να παρακολουθούν βίντεο online, καθώς αυτό «συμβάλλει στον περιορισμό του διαθέσιμου εύρους ζώνης.»
Κατασκευαστικά προβλήματα
Ωστόσο, το κακό Wi-Fi στα τρένα δεν οφείλεται μόνο στην ταχύτητα ή στον αριθμό των κεραιών. Πολλά βαγόνια δεν είναι καν σχεδιασμένα ώστε να επιτρέπουν τη διέλευση ραδιοκυμάτων. «Πολλά τρένα χρησιμοποιούσαν τζάμια με μεταλλική επικάλυψη ή γυαλί χαμηλής εκπομπής, τα οποία από τη φύση τους δεν ευνοούν τη διάδοση του σήματος», εξηγεί ο Κίχοου.
Αυτή η κατασκευή μετατρέπει ουσιαστικά το βαγόνι σε ένα είδος κλωβού Faraday — μια ηλεκτρομαγνητική “πανοπλία” που μπλοκάρει τα ασύρματα σήματα, όπως όταν το κινητό δεν έχει σήμα μέσα σε ασανσέρ ή όταν ο φούρνος μικροκυμάτων δεν αφήνει ακτινοβολία να διαφύγει.
Πέρυσι, η βελγική σιδηροδρομική εταιρεία SNCB εγκατέλειψε τα σχέδιά της για εγκατάσταση Wi-Fi στα τρένα λόγω του «υψηλού κόστους υλοποίησης και της κάλυψης από τους παρόχους τηλεπικοινωνιών», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τομ Γκιγιόμ.
Αντί γι’ αυτό, η SNCB αποφάσισε να μεταφέρει την ευθύνη στις εταιρείες τηλεπικοινωνιών, ενώ η ίδια επενδύει σε «απο-επίστρωση» υαλοπινάκων, καθιστώντας τα παράθυρα πιο διαπερατά στα κινητά σήματα. «Οι πάροχοι τηλεπικοινωνιών, επομένως, πρέπει να βελτιώσουν την ποιότητα του σήματος και την κάλυψη κοντά στις σιδηροδρομικές υποδομές», δήλωσε ο Γκιγιόμ.
Ούτε οι εγκαταστάσεις βοηθούν
Η φυσική των ραδιοσυχνοτήτων είναι επίσης καλά τεκμηριωμένη: Η ζώνη που έχει οριστεί κυρίως για το 5G στην Ευρώπη δεν διαπερνά καλά τα δέντρα και τα φύλλα, τα οποία συχνά πλαισιώνουν τις σιδηροδρομικές γραμμές. Αυτό καθιστά πιο δύσκολη την απευθείας μετάδοση σήματος στις καμπίνες ή στους χρήστες κινητών, σε αντίθεση με το 4G, όπου οι χαμηλότερες συχνότητες που χρησιμοποιούνται συνήθως μεταφέρουν λιγότερα δεδομένα, αλλά ταξιδεύουν πιο μακριά και αντιμετωπίζουν καλύτερα τα εμπόδια.
«Βλέπουμε στα δεδομένα μας κάθε καλοκαίρι σημαντική υποβάθμιση της απόδοσης του δικτύου κινητής τηλεφωνίας σε περιοχές με πυκνή βλάστηση», πρόσθεσε ο Κίχοου.
Και αν προσθέσεις και τις χιλιάδες σήραγγες στο ευρωπαϊκό δίκτυο, γίνεται σαφές ότι τα τρένα της ηπείρου έχουν δύσκολη αποστολή στο να προσφέρουν αξιόπιστο Wi-Fi — αν και κάποιες χώρες τα καταφέρνουν καλύτερα από άλλες.
Η Ελβετία προηγείται με διαφορά, με ταχύτητες Wi-Fi εντός των τρένων σχεδόν 30 φορές ταχύτερες από εκείνες στην Αυστρία και την Ολλανδία. Ήταν η μόνη χώρα στο δείγμα της Ookla που ξεπέρασε το όριο των 25 megabits ανά δευτερόλεπτο στην μέση ταχύτητα λήψης — το ελάχιστο απαιτούμενο για αξιόπιστη χρήση του διαδικτύου.
Αναβάθμιση προ των πυλών
Ορισμένοι σιδηροδρομικοί πάροχοι στρέφονται πλέον — κυριολεκτικά — στον ουρανό για καλύτερο internet εν κινήσει, δοκιμάζοντας δορυφορικούς παρόχους για να καλύψουν τα κενά κάλυψης στις διαδρομές των τρένων.
Οι Τσέχικοι Σιδηρόδρομοι (Czech Railways) πειραματίζονται με το δίκτυο Starlink του Ίλον Μασκ, ενώ οι Γαλλικοί Σιδηρόδρομοι (SNCF) φέρονται να εξετάζουν τόσο τον αμερικανικό αστερισμό όσο και τον γαλλο-βρετανικό ανταγωνιστή του, Eutelsat. Η SNCF δεν απάντησε στο αίτημα του POLITICO για σχόλιο.
Αν και η δορυφορική συνδεσιμότητα λειτουργεί καλά για τις αεροπορικές εταιρείες — χάρη στον καθαρό ορίζοντα και την εγγύτητα σε δορυφόρους — δεν αποτελεί «αλεξίσφαιρη λύση», σύμφωνα με τον Κίχοου, αλλά μάλλον μια συμπληρωματική τεχνολογία.
«Όλη η έμφαση έχει δοθεί στο να φτάσει το σήμα στο τρένο, αλλά έχουν ξεχάσει το πώς θα φτάσει μέσα στο τρένο», είπε.
Ο εξοπλισμός Wi-Fi και τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην ποιότητα της σύνδεσης.
Οι συνδέσεις που καταγράφηκαν από την Ookla στην Πολωνία — που βρίσκεται χαμηλά στην κατάταξη — έδειξαν ότι τα τρένα εξακολουθούν να λειτουργούν με Wi-Fi 4, ένα πρότυπο του 2009 που προσφέρει πολύ χαμηλότερο εύρος ζώνης και πολύ πιο αργές ταχύτητες σε σχέση με τις νεότερες γενιές.
Είτε αναβαθμιστούν οι δρομολογητές είτε τα παράθυρα, «αν δεν υπάρχει κάλυψη δικτύου, δεν θα υπάρχει σήμα κινητής μέσα στο τρένο, ανεξαρτήτως της τεχνολογίας που χρησιμοποιείται», είπε ο Γκιγιόμ της SNCB.
Και αν σκέφτεστε απλώς να χρησιμοποιήσετε το κινητό σας ως hotspot για να παρακάμψετε μια προβληματική σύνδεση Wi-Fi — ξανασκεφτείτε το. «Αν όλοι εκπέμπουν το δικό τους Wi-Fi δίκτυο, δημιουργείται τεράστιο πρόβλημα παρεμβολών», προειδοποίησε ο Κίχοου.
Το ίντερνετ στα τρένα παραμένει προβληματικό — και μια σταθερή, γρήγορη σύνδεση στις ευρωπαϊκές ράγες θα συνεχίσει, για την ώρα, να είναι ζήτημα τύχης.
Με πληροφορίες από POLITICO
