Το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσουν τον φόρο άνθρακα στη βενζίνη και τη θέρμανση κατοικιών για τη χρηματοδότηση του προϋπολογισμού της ΕΕ, μελετούν οι Βρυξέλλες.
Ο φόρος εκπομπών ρύπων στα καύσιμα για οικιακούς λέβητες, μικρές βιομηχανικές εγκαταστάσεις και αυτοκίνητα αναμένεται να τεθεί σε ισχύ το 2027, ένα χρόνο πριν από την έναρξη του νέου πολυετούς προϋπολογισμού της Ένωσης.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται οι Financial Times, αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής έχουν διατυπώσει την ιδέα να αξιοποιηθεί ένα μέρος των κεφαλαίων που θα αντληθούν από τον νέο φόρο άνθρακα για να καλυφθούν τα κενά στον συνολικό προϋπολογισμό της ΕΕ.
Ωστόσο, η ιδέα αυτή πυροδοτεί έντονες αντιδράσεις εντός της επιτροπής, καθώς και από κράτη μέλη, τα οποία φοβούνται ότι θα τροφοδοτήσει τη δυσαρέσκεια κατά της ΕΕ και θα ωφελήσει δεξιούς πολιτικούς που είναι σκεπτικιστές για το κλίμα.
«Είναι εντελώς τοξικό», δήλωσε ένας ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ.
Ο φόρος άνθρακα
Ο φόρος άνθρακα, ο οποίος προτάθηκε για πρώτη φορά το 2021, έχει ως στόχο να λειτουργήσει ως ένα σύστημα ανώτατου ορίου και εμπορίας αδειών παρόμοιο με το τρέχον σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ για τους παραγωγούς ενέργειας και τη βαριά βιομηχανία. Οι προμηθευτές καυσίμων θα αγοράζουν άδειες και στη συνέχεια θα μετακυλούν το κόστος στους καταναλωτές.
Το μέτρο θα μπορούσε να αποφέρει έσοδα έως και 705 δισ. ευρώ μεταξύ 2027 και 2035, δεδομένου ότι η υψηλή ζήτηση προβλέπεται να ωθήσει τις τιμές του άνθρακα έως και 149 ευρώ ανά τόνο το 2030, σύμφωνα με το BloombergNEF. Αυτό θα μπορούσε να αυξήσει τους λογαριασμούς θέρμανσης κατοικιών έως και 41%, προειδοποίησε.
Η ΕΕ προσπάθησε να μετριάσει το πλήγμα, εισάγοντας ταυτόχρονα ένα ταμείο κοινωνικού κλίματος ύψους 86,7 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο θα χρησιμοποιήσει ορισμένα έσοδα από τον φόρο εκπομπών για να πληρώσει για καλύτερη μόνωση σε σπίτια, απαλλαγή από τον άνθρακα των συστημάτων θέρμανσης και βελτίωση των μεταφορών χαμηλών εκπομπών.
Ωστόσο, αρκετά κράτη μέλη έχουν ζητήσει την καθυστέρηση ή την αναθεώρηση του φόρου, φοβούμενα ότι θα αυξήσει τους λογαριασμούς θέρμανσης και καυσίμων, προκαλώντας μια επανάληψη των διαμαρτυριών των κίτρινων γιλέκων που παρέλυσαν τη Γαλλία το 2018.
Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, ζήτησε την καθυστέρηση του συστήματος εμπορίας εκπομπών ρύπων για αυτοκίνητα και σπίτια, ενώ πολλά κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας και της Σλοβακίας, δεν έχουν μεταφέρει την οδηγία στο εθνικό τους δίκαιο.
Ο Κουρτ Βάντενμπεργκε, γενικός διευθυντής της διεύθυνσης για το κλίμα της επιτροπής, δήλωσε σε εκδήλωση την Τετάρτη ότι οι Βρυξέλλες «δέχονται με μεγάλη προσοχή τους φόβους και τις ανησυχίες» σχετικά με το μέτρο. Η επιτροπή «δεν θέλει υψηλές τιμές», πρόσθεσε.
Η Επιτροπή, ωστόσο, βρίσκεται σε δύσκολη θέση καθώς επιδιώκει να βρει τρόπους να αντιμετωπίσει το ετήσιο έλλειμμα 30 δισεκατομμυρίων ευρώ στις ανάγκες του προϋπολογισμού της κατά την επταετία από το 2028, λόγω των αποπληρωμών του χρέους της ΕΕ από την εποχή της πανδημίας, καθώς και των αυξημένων δαπανών για νέες προτεραιότητες, συμπεριλαμβανομένης της άμυνας. Οι κυβερνήσεις που λαμβάνουν λιγότερα χρήματα από τον προϋπολογισμό της ΕΕ από όσα έχουν ήδη καταβάλει, όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, διστάζουν επίσης να αυξήσουν τις συνεισφορές τους.
