Τα κύματα καύσωνα μπορεί να είναι τόσο θανατηφόρα όσο οι πλημμύρες και οι σεισμοί. Το γεγονός ότι δεν τα βλέπουμε δεν σημαίνει ότι δεν είναι επικίνδυνα.
Σύμφωνα με επιστημονική έρευνα, στη διάρκεια του κύματος καύσωνα στην Ευρώπη που ξεκίνησε στις 23 Ιουλίου και διήρκεσε περίπου 10 ημέρες, σε 12 πόλεις της ηπείρου πέθαναν περίπου 2.300 άνθρωποι.
Η αύξηση της θνησιμότητας στην Ευρώπη λόγω καύσωνα είναι μεγαλύτερη από ό,τι στην Αμερική ή την Ασία
Τα δύο τρίτα από αυτούς τους θανάτους οφείλονται στο γεγονός ότι οι θερμοκρασίες που αναπτύχθηκαν στην Ευρώπη ήταν από 1 έως 4 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από ότι στο παρελθόν. Και αυτό γιατί οι υψηλές θερμοκρασίες προκαλούν θερμοπληξία, καταπονούν την καρδιά και επιδεινώνουν χρόνιες ασθένειες όπως ο διαβήτης.
Ανεπαρκώς εξοπλισμένη η Ευρώπη
Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι η Ευρώπη θερμαίνεται ταχύτερα από τα περισσότερα μέρη του κόσμου και, σε σύγκριση με άλλες αναπτυγμένες περιοχές του πλανήτη, φαίνεται να είναι ανεπαρκώς εξοπλισμένη για να αντιμετωπίσει την αλλαγή αυτή. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, οι μέσες θερμοκρασίες στην ήπειρο έχουν αυξηθεί κατά 0,53℃ ανά δεκαετία, περισσότερο από το διπλάσιο του παγκόσμιου μέσου όρου της ξηράς που είναι 0,26℃.
Οι μεταβαλλόμενες καιρικές συνθήκες έχουν δημιουργήσει πιο συχνά και έντονα κύματα καύσων ενώ μέρος της Ευρώπης βρίσκεται κοντά στην Αρκτική, την περιοχή με την ταχύτερη θέρμανση στη Γη. Το γεγονός ότι λιώνουν οι πάγοι σημαίνει ότι αντανακλούν λιγότερο το ηλιακό φως και επιταχύνουν τη διαδικασία.
Οι ευρωπαϊκές πόλεις και ο κίνδυνος θανάτου τις μέρες της μεγάλης ζέστης / Πηγή: The Economist
Γιατί υποφέρουν οι ευρωπαϊκές πόλεις
Το πιο εντυπωσιακό εύρημα της έρευνα είναι ότι οι ευρωπαϊκές πόλεις υποφέρουν περισσότερο από τη ζέστη σε σχέση με πόλεις σε άλλες πλούσιες περιοχές. Ακόμη και όταν οι μέγιστες θερμοκρασίες είναι παρόμοιες.
Η έρευνα των επιστημόνων της Σχολής Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Γέιλ έδειξε ότι η αύξηση της θνησιμότητας στην Ευρώπη, σε περιόδους καύσωνα είναι μεγαλύτερη από ό,τι στην Αμερική ή την Ασία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Τορίνο στην Ιταλία και το Τορόντο, η μεγαλύτερη πόλη του Καναδά. Τις πιο ζεστές ημέρες έχουν παρόμοιες θερμοκρασίες, αλλά ο κίνδυνος θανάτου αυξάνεται περισσότερο από 50% στο Τορίνο σε σύγκριση με 14% στο Τορόντο.
Ο ρόλος του κλιματισμού
Η έλλειψη κλιματισμού στην Ευρώπη είναι μέρος του προβλήματος. Το ποσοστό των κατοικιών με κλιματιστικό στη Βρετανία, την Ολλανδία και την Ιταλία εξακολουθεί να εκτιμάται ότι είναι μόνο 5%, 20% και 49% αντίστοιχα. Στην Αμερική και την Ιαπωνία το ποσοστό είναι 91%.
Όπου έχει αυξηθεί η χρήση κλιματιστικών, οι θάνατοι έχουν μειωθεί. Στην Ισπανία, το ποσοστό των κατοικιών με κλιματιστικό αυξήθηκε από 5% το 1991 σε περισσότερο από 40% σήμερα. Κατά την ίδια περίοδο, ο κίνδυνος θανάτου από ζέστη τις ζεστές ημέρες μειώθηκε κατά 3060%.
Ωστόσο, σε άλλη έρευνα, οι επιστήμονες της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, διαπίστωσαν ότι οι πόλεις της Ευρώπης ποικίλλουν σημαντικά ως προς την ευαλωτότητά τους στη ζέστη.
Οι πιο επικίνδυνες πόλεις είναι οι πιο δομημένες αστικά, με επιφάνειες από σκυρόδεμα και άσφαλτο. Τα δομικά αυτά υλικά απορροφούν και συγκρατούν θερμότητα, γεγονός που καθιστά τις μεγάλες πόλεις, ειδικά εκείνες με λίγους χώρους πρασίνου, θερμότερες από τις πιο αγροτικές περιοχές. Υπάρχουν και άλλα δομικά υλικά που μπορούν να επιβαρύνουν την κατάσταση.
Ζέστη στη Φλωρεντία
Παράδειγμα είναι οι εμβληματικές γκρι στέγες από ψευδάργυρο στο Παρίσι, που όμως «ψήνουν» τα διαμερίσματα από κάτω. Ο σχετικός κίνδυνος θανάτου στο Παρίσι αυξάνεται κατά 56% τις ημέρες με τη μεγάλη ζέστη, πολύ περισσότερο από ό,τι σε άλλα μέρη με παρόμοιες θερμοκρασίες.
Ιταλικές «πρωτιές»
Οι ιταλικές πόλεις είναι μεταξύ αυτών με το μεγαλύτερο πρόβλημα. Η Μπολόνια είναι μεταξύ αυτών, ενώ στην πρώτη θέση βρίσκεται το Μιλάνο, πιο ψηλά από τη Ρώμη, που έχει παρόμοιες θερμοκρασίες.
Το Μιλάνο είναι μια από τις πιο μολυσμένες πόλεις στην Ιταλία: αν και οι ρύποι μπορούν να ψύξουν μια περιοχή, τα υψηλά επίπεδα σωματιδίων επιδεινώνουν τις επιπτώσεις της ζέστης στην υγεία. Και καθώς ο πληθυσμός της Ιταλίας γερνάει, ο κίνδυνος θανάτου είναι μεγαλύτερος. Σύμφωνα με τα στοιχεία, το 40% των θανάτων που σχετίζονται με τη ζέστη στην Ιταλία αφορούν άτομα ηλικίας άνω των 85 ετών.
Θανατηφόρο Άμστερνταμ
Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το Άμστερνταμ και το Λονδίνο είναι πολύ πιο «θανατηφόρα» σε ζεστό καιρό από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις με παρόμοιες θερμοκρασίες. Τις ημέρες με υψηλές θερμοκρασίες, ο κίνδυνος θανάτου στο Λονδίνο αυξάνεται κατά 45%, στην Κοπεγχάγη κατά 14%.
Τα μέρη με μεγαλύτερη φτώχεια υποφέρουν επίσης περισσότερο κατά τη διάρκεια των καυσώνων. Οι φτωχότερες περιοχές τείνουν να έχουν λιγότερους χώρους πρασίνου, χειρότερη στέγαση και κατοίκους που είναι πιο ευάλωτοι. Οι άνθρωποι στις πιο υποβαθμισμένες γειτονιές στις αγγλικές πόλεις είχαν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να βιώσουν ακραία ζέστη από εκείνους στις λιγότερο υποβαθμισμένες.
Ζεστά καλοκαίρια και θερμοί χειμώνες
Τα καυτά καλοκαίρια μπορεί επίσης να σημαίνουν θερμότερους χειμώνες. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει τους θανάτους που σχετίζονται με το κρύο, οι οποίοι στην Ευρώπη υπερτερούν σε αριθμό από αυτούς που οφείλονται στη ζέστη. Έρευνα της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Γέιλ διαπίστωσε ότι πολλές ψυχρότερες πόλεις ενδέχεται να δουν μείωση του συνολικού ποσοστού θνησιμότητας από ακραίες θερμοκρασίες τα επόμενα 25 χρόνια.
Αλλά, εάν δεν ληφθούν μέτρα, οι ήδη θερμές πόλεις στην Ευρώπη θα δουν μεγάλες αυξήσεις στους υπερβολικούς θανάτους που σχετίζονται με τη ζέστη. Παράδειγμα η Φλωρεντία: έως το 2050 το ποσοστό θνησιμότητας από τη ζέστη μπορεί να τριπλασιαστεί σε σύγκριση με το επίπεδο του 2010, σε 105 θανάτους ανά 100.000 άτομα.
Ακόμα και οι πιο δροσερές πόλεις θα νιώσουν τη ζέστη. Το ποσοστό θνησιμότητας που σχετίζεται με τη ζέστη στο Δουβλίνο θα μπορούσε να αυξηθεί περισσότερο από δεκαπλάσια, αν και από πολύ χαμηλότερη βάση. Για να σώσει ζωές, η Ευρώπη πρέπει να βρει τρόπους να διατηρείται δροσερή κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Πηγή: in.gr
