Γιατί η Jane Austen κατέστρεψε τη ζωή της Λάουρα Πιάνι (πάντα με θετικό πρόσημο)

Σε αυτήν τη συνέντευξη, η Λάουρα Πιάνι(Laura Piani), η σκηνοθέτιδα της ταινίας «Η Τζέιν Όστεν με Κατέστρεψε» μιλά για το πνεύμα της Τζέιν Όστεν, τις δυσκολίες του να ισορροπήσει ρεαλισμό και ρομαντισμό, και το πώς αντιμετωπίζει τις σύγχρονες μορφές αγάπης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης μέσω των social media.

Ερώτηση:
Παρόλο που δεν είμαι μεγάλος θαυμαστής της Τζέιν Όστεν, με κάνατε να επιστρέψω στη βιβλιοθήκη μου, να ψάξω τα βιβλία της και να προσπαθήσω να καταλάβω λίγο περισσότερο την ουσία των ιστοριών της. Αυτό που απόλαυσα στην ταινία σας είναι ότι, με κάποιον τρόπο, μιμηθήκατε το πνεύμα της Τζέιν Όστεν. [Για να εξηγηθώ] στη ρομαντική κομεντί, δεν βλέπουμε γυναίκες να κάνουν εμετό. Δεν βλέπουμε κάτι τραγικό, γιατί όλα πρέπει να είναι ροζ, γυναικουλίστικα και δροσερά. Εσείς όμως βάλατε τα πράγματα σε μία τάξη ώστε να είναι αληθοφανή για τη σύγχρονη κοινωνία. Πιστεύετε ότι η Τζέιν Όστεν διατηρεί ακόμη αυτή τη δύναμη να αλλάζει τις ζωές των ανθρώπων προς το καλύτερο;

Απάντηση:
Σας ευχαριστώ, πραγματικά χαίρομαι που το λέτε, γιατί πιστεύω πως η κωμωδία έχει να κάνει με τη ντροπή και με τους ανθρώπινους περιορισμούς. Και νομίζω είναι κρίμα που βλέπουμε τη ρομαντική κομεντί ως ένα κοριτσίστικο είδος, όπου όλα πρέπει να είναι ροζ και χαριτωμένα. Για να λειτουργήσει μια κωμωδία, πρέπει να είναι αληθινή. Και μπορεί να είναι αληθινή μόνο όταν μιλάει για την αποτυχία — για αποτυχίες, βασικά. Αυτό είναι το πάθος μου. Αγαπώ την αποτυχία και τις ντροπιαστικές ιστορίες και αυτό θέλω να μοιραστώ με το κοινό. Το γέλιο είναι μια πολύ περίεργη εμπειρία. Είναι σαν το παιδί που κουβαλάμε μέσα μας, που ξεσπά ξαφνικά σε γέλιο γιατί ένα άλλο παιδί έκανε κάτι. Και λέμε: ευτυχώς δεν ήμουν εγώ, αλλά θα μπορούσα να ήμουν. Κάτι τέτοιο. Είναι ένας παράξενος μηχανισμός το γέλιο. Και ελπίζω η Τζέιν Όστεν να συνεχίσει να είναι αυτό που είναι και σε 250 χρόνια από τώρα. Γιατί είναι πραγματικά ένα μυστήριο.

Ερώτηση:

Τι είναι αυτό που κάνει το έργο της να διαβάζεται από την Κορέα μέχρι τη Νότια Αμερική, τη στιγμή που σήμερα μια γυναίκα δεν χρειάζεται να παντρευτεί για να επιβιώσει; Τι είναι αυτό στα βιβλία της που θεωρούμε διαχρονικό και τόσο ευχάριστο;

Απάντηση:

Έχω τις δικές μου απαντήσεις, αλλά είναι μόνο δικές μου. Μπορεί να είναι τελείως λάθος για άλλους. Αισθάνομαι πως το χιούμορ της είναι ίσως η πρώτη φορά που οι αναγνώστες έρχονται σε επαφή με γυναικείους χαρακτήρες, βασικούς χαρακτήρες, γραμμένους από μια γυναίκα με τεράστια αίσθηση του χιούμορ. Και αυτό είναι μεγάλη αλλαγή. Μεγάλο βήμα. Σκεφτόμουν πρόσφατα τον κύριο Ντάρσι, για παράδειγμα, ο οποίος ενέπνευσε τον δικό μου χαρακτήρα. Αυτό που έκανε η Όστεν με τον κύριο Ντάρσι ήταν πολύ συγκεκριμένο για την εποχή της: δημιούργησε ένα ρομαντικό αρχέτυπο που είναι εντελώς αντίθετο με το “άλφα αρσενικό”. Ο κύριος Ντάρσι είναι μελαγχολικός. Δεν είναι καλός στο να μιλάει δημόσια. Λέει συνεχώς το λάθος πράγμα τη λάθος στιγμή. Έχει όλα τα ελαττώματα που ένας ρομαντικός ήρωας δεν θα έπρεπε να έχει. Και παρ’ όλα αυτά… είναι αυτός. Δημιούργησε έναν τρόπο να κοιτάμε τους βασικούς ανδρικούς χαρακτήρες αλλιώς: “Εντάξει, τι γίνεται με αυτά που δεν φαίνονται; Τι κρύβεται από πίσω;” Αυτό οδηγεί και σε πολλές παρεξηγήσεις — επειδή πολλές γυναίκες ψάχνουν έναν “κύριο Ντάρσι”, τη στιγμή που οι άντρες είναι είτε απλώς μη συμπαθητικοί, είτε απλώς μη διαθέσιμοι. Αυτό είναι το πρόβλημα. Και γι’ αυτό διάλεξα αυτόν τον τίτλο για την ταινία· είναι πολύ ενδιαφέρον που βλέπουμε τον “κύριο Ντάρσι” παντού.

Ερώτηση:
Τα αρχέτυπα του κυρίου Ντάρσι μπορούμε να τα αναγνωρίσουμε σε πετυχημένες ταινίες ή σειρές που αγαπάμε. Μια ταινία είναι “Το Ημερολόγιο της Bridget Jones’s”, μια σειρά ίσως είναι το “Sex and the City”. Ποιες άλλες πιστεύετε ότι ενσωματώνουν αυτό το “πρότυπο Ντάρσι” τόσο καθαρά· στη λογοτεχνία, την τηλεόραση ή τον κινηματογράφο;

Απάντηση:
Η πληγωμένη καρδιά. Νομίζω ότι έχουμε και στην ταινία μου έναν τέτοιο χαρακτήρα (θα αποφύγω τα spoilers) που μέσα από τον δρόμο του Οκτάβιο Παζ προσπαθεί να πλησιάσει κάποιον, να ζήσει τουλάχιστον μια σημαντική στιγμή. Αλλά… χωρίς spoilers, χωρίς spoilers! (γέλια)

Ερώτηση:
Επιτρέψτε μου να κάνω μια ελαφρώς αφελή ερώτηση, πάντα με χιουμοριστική διάθεση. Ποιος συγγραφέας, ποια ατάκα ή ποια ταινία θα μπορούσε να σας κάνει να αντιδράσετε όπως ένας χαρακτήρας που ακούει λόγια του Οκτάβιο Παζ;

Απάντηση:
Καλή ερώτηση. Νομίζω… ο Ρόμπερτ Ρέντφορντ στο “Πέρα απ’ την Αφρική” (Out of Africa). Οπότε είμαι ασφαλής. Ναι, είναι μια ασφαλής επιλογή, είναι αλήθεια.

Ερώτηση:

Δεν ήξερα ούτε τον Frédéric François ούτε το τραγούδι “Je t’aime à l’italienne”, αλλά όταν το ακούσεις στην ταινία, μετά πρέπει να το γκουγκλάρεις, και, ενώ γνωρίζεις ότι είναι “ξεπερασμένο”, θες να το ξανακούσεις ξανά και ξανά και ξανά. Και είναι κάπως περίεργο, ειλικρινά, γιατί απέχει πολύ από το πνεύμα της Τζέιν Όστεν· αλλά ταιριάζει απόλυτα εκεί. Γιατί επιλέξατε αυτό το τραγούδι; Έχει κάποια προσωπική ιστορία, κάποια σύνδεση με εσάς ή με την ιστορία της ταινίας;

Απάντηση:
Πρώτα πρέπει να σας ζητήσω συγγνώμη, γιατί η ζωή σας δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια μετά. Και είναι αλήθεια: όσοι εκτέθηκαν σ’ αυτό το τραγούδι, δεν συνήλθαν ποτέ. Το αγαπώ αυτό το τραγούδι, γιατί είναι τόσογλυκανάλατο — αλλά με καλό τρόπο. Και μου αρέσει το γλυκανάλατο. Ο Φρεντερίκ Φρανσουά, στη Γαλλία, είναι ένας παλιομοδίτης τραγουδιστής. Είχε έναν περίεργο τρόπο να ερμηνεύει, που αγαπώ. Δεν ήταν καθόλου κυνικός. Ήταν πολύ ειλικρινής. Τον αγαπούσαν πολλές γυναίκες, κυρίως μεγαλύτερες σε ηλικία. Και αυτό το βρίσκω συναρπαστικό. Το αγαπώ αυτό. Ήθελα να βρω ένα τραγούδι που να μπορούν να μοιραστούν οι χαρακτήρες. Που να μιλάει για τη φιλία τους, αλλά και για το γεγονός ότι η ηρωίδα προφανώς δεν ανήκει στην εποχή της. Είναι μια 90χρονη γυναίκα στο σώμα μιας 30χρονης. Οπότε έψαχνα κάτι τέτοιο. Και επίσης, επειδή οδηγούν προς τις γαλλικές ακτές για να πάει εκείνη στην Αγγλία, σκέφτηκα ότι θα είχε πλάκα να ακούγεται ιταλικό τραγούδι ενώ πηγαίνουν στην Αγγλία. Δεν έχει κανένα νόημα. Και μου αρέσει πολύ όταν η μουσική δεν συνοδεύει απλώς την εικόνα, αλλά δημιουργεί και μια μικρή σύγχυση.

Ερώτηση:
Επιτρέψτε μου να χρησιμοποιήσω δύο όρους που εμφανίστηκαν ως υπότιτλοι στην ταινία. Δεν είμαι σίγουρος αν ήταν ακριβώς οι ίδιοι και στα γαλλικά: ghostlighting (Εξαφανιστική διαστρέβλωση) και breadcrumping (Συναισθηματικό τάισμα με το σταγονόμετρο). Ήξερα το ghosting, αλλά το άλλο όχι. Κάνοντας έρευνα για να καταλάβω τι σημαίνουν, μπήκα στη διαδικασία να παρακολουθήσω βίντεο για το ναρκισσιστικό σύνδρομο και για το πώς αντιδρά ο κόσμος. Και βλέπουμε ότι οι ναρκισσιστικές προσωπικότητες, ειδικά μέσω των social media, έχουν αλλάξει την ανθρώπινη συμπεριφορά. Οπότε, ως τελευταία ερώτηση, ποια είναι η γνώμη σας για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι αντιδρούν σ’ αυτά, και τι είδους άνθρωποι πιστεύετε ότι θα έχουμε στο κοντινό μέλλον, όσον αφορά την προσέγγιση τους προς την ομορφιά και τη γνώση; [Το λέω όσο πιο ευγενικά μπορώ].

Απάντηση:
Δεν θα μπορούσα να κάνω δήλωση για ολόκληρο τον κόσμο, ξέρετε -γιατί νομίζω πως όλοι κάνουν ό,τι μπορούν μέσα σ’ έναν κόσμο που αλλάζει συνεχώς. Αυτό που με ανησυχεί, είναι ότι όσο πιο συνδεδεμένοι είμαστε, τόσο πιο απομονωμένοι νιώθουμε.
Υπάρχει μια εσωτερική ένταση, μια αντίφαση εκεί, και αυτό είναι πράγματι ανησυχητικό. Αλλά νιώθω επίσης ότι πολλοί άνθρωποι είναι πλέον συνειδητοποιημένοι. Δεν θέλουν να ζουν σε έναν υπερ-καταναλωτικό κόσμο. Και πιστεύω ότι οι ερωτικές ιστορίες υπάρχουν παντού -και πολλοί άνθρωποι διψούν γι’ αυτές-. Περιμένουν τέτοιες ιστορίες. Οπότε είναι δική μας ευθύνη να αφηγούμαστε ιστορίες, να λέμε ιστορίες αισιόδοξες, που δεν ξεκινούν απαραίτητα από ένα app, γιατί υπάρχουν ακόμη πολλοί τρόποι να μιλήσεις για τον έρωτα που δεν περιλαμβάνουν κινητά ή εφαρμογές. Και δεν είμαι ούτε νοσταλγική. Δεν νοσταλγώ άλλες εποχές. Είναι μέρος της ανθρώπινης εμπειρίας. Η ομορφιά και τα φοβερά πράγματα υπήρχαν πάντοτε, σε κάθε εποχή. Αλλά νιώθω ότι αν μπορούμε να κάνουμε αισιόδοξες ταινίες, και αν μπορούμε να γελάμε λίγο περισσότερο — ειδικά τώρα που το έχουμε πραγματικά ανάγκη, τότε όλα θα πάνε καλά.

Μέσα από τη συζήτηση αυτή με την Λάουρα Πιάνι, γίνεται σαφές ότι η ταινία «Η Τζέιν Όστεν με Κατέστρεψε»δεν είναι απλώς μια ρομαντική κομεντί, αλλά μια σύγχρονη και ευαίσθητη αναμέτρηση με την αγάπη, την αποτυχία και την ελπίδα. Η σκηνοθέτιδα, με τρυφερότητα και χιούμορ, μάς θυμίζει ότι οι μεγάλες ιστορίες δεν χρειάζονται απαραίτητα μεγάλα μέσα — μόνο αυθεντικότητα και μια δόση (αυτο)ειλικρίνειας.

Η συνέντευξη έγινε στο πλαίσιο προωθητικών κινήσεων ενίσχυσης της γαλλικής κινηματογραφικής παραγωγής της Unifrance.

Η ταινία θα διανεμηθεί στις Ελληνικές αίθουσες από το Cinobo.