Παράθυρο να δημιουργηθεί ένα «πράσινο κανάλι» από την Κίνα στην Ευρώπη για τις εξαγωγές σπανίων γαιών, κόντρα στη γενικότερη τάση για αυστηρότερους ελέγχους, άφησε ο υπουργός Εμπορίου του Πεκίνου.
Τον Απρίλιο, καθώς ο Ντόναλντ Τραμπ είχε κηρύξει τον εμπορικό πόλεμο στην Κίνα, την ΕΕ κι άλλες χώρες, το Πεκίνο αντέδρασε θεσπίζοντας έξτρα μέτρα τον περιορισμό των εξαγωγών αυτού που αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της Κίνας στον παγκόσμιο ανταγωνισμό: τις σπάνιες γαίες που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 60% της παραγωγής ορυκτών σπάνιων γαιών.
Τα μέταλλα αυτά χρησιμοποιούνται σε μια μεγάλη γκάμα προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων (EV), και οι κατά καιρούς έλλειψή τους από την αγορά έχει προκαλέσει αντιδράσεις από τον κόσμο της βιομηχανίας. Έτσι οι ανακοινώσεις του Πεκίνου τον Απρίλιο δημιούργησε έξτρα ανησυχία.
Η διάθεση περιορισμού όμως δε δείχνει να αφορά εξίσου όλους τους «πελάτες» ανά τον κόσμο. Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εμπορίου της Κίνας ανέφερε μεν ότι «ο έλεγχος των εξαγωγών σπάνιων γαιών και άλλων ειδών αποτελεί διεθνή πρακτική», πρόσθεσε δε ότι «η Κίνα αποδίδει μεγάλη σημασία στις ανησυχίες της Ευρώπης και είναι πρόθυμη να δημιουργήσει ένα πράσινο κανάλι για τις επιλέξιμες αιτήσεις, να επιταχύνει την εξέταση και την έγκριση και να δώσει οδηγίες στο επίπεδο εργασίας για τη διατήρηση έγκαιρης επικοινωνίας σχετικά με αυτό».
Με απλά λόγια, το κινεζικό υπουργείο λέει πως «για τους φίλους μας τους Ευρωπαίους θα κάνουμε αρκετά πιο γρήγορα τις διαδικασίες απ’ ό, τι για τους υπόλοιπους».
Η ανακοίνωση κρίνεται αναμφίβολα ως θετική εξέλιξη αλλά προς το παρόν δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες σχετικά με το πόσο γρήγορη θα είναι η διαδικασία ή ποιες ευρωπαϊκές εταιρείες θα επωφεληθούν.
Η πίεση των Βρυξελλών στο Πεκίνο «πιάνει τόπο»
Η ανακοίνωση για το «πράσινο κανάλι» ήρθε μετά από συνάντηση του υπουργού Εμπορίου Γουάνγκ Γουεντάο, με τον Ευρωπαίο επίτροπο, Μάρος Σέφτσοβιτς, την Τρίτη.
Κατά τη διάρκεια των διμερών συνομιλιών σύμφωνα με το υπουργείο Εμπορίου, ο Γουάνγκ δήλωσε ότι ελπίζει ότι η ΕΕ θα «λάβει αμοιβαία δράση, θα υιοθετήσει αποτελεσματικά μέτρα για τη διευκόλυνση, την προστασία και την προώθηση του συμφωνημένου εμπορίου προϊόντων υψηλής τεχνολογίας με την Κίνα». Δηλαδή το Πεκίνο δεν σκοπεύει να κάνει καμία παραχώρηση άνευ ανταλλαγμάτων.
Ο Σέφτσοβιτς δήλωσε την Τετάρτη ότι είχε μεταφέρει στον Γουάνγκ πως οι έλεγχοι του Πεκίνου στις σπάνιες γαίες και τους μαγνήτες είχαν προκαλέσει μια «ανησυχητική κατάσταση στην ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία» και είχαν επηρεάσει τους παραγωγούς πολλών οικιακών συσκευών, όπως τα πλυντήρια ρούχων.
Το Εμπορικό Επιμελητήριο της ΕΕ στην Κίνα δήλωσε την Παρασκευή ότι υπήρξε «κάποια βελτίωση» στην έκδοση αδειών εξαγωγής από το Πεκίνο, τονίζοντας ωστόσο ότι «αυτό δεν ήταν ακόμη αρκετό για να αποτρέψει σοβαρές διαταραχές στην αλυσίδα εφοδιασμού για πολλές εταιρείες».
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ αξιωματούχοι της ΕΕ και της Κίνας προετοιμάζουν μια σύνοδο κορυφής ΕΕ-Κίνας τον επόμενο μήνα, η οποία θα τιμήσει την 50ή επέτειο από την εγκαθίδρυση επίσημων διπλωματικών σχέσεων μεταξύ Βρυξελλών και Πεκίνου.
Τί θα γίνει με τις ΗΠΑ και την Κίνα
Η ανακοίνωση αυτή που μοιάζει ως «κλείσιμο ματιού» του Πεκίνου προς την Ευρώπη, ίσως αποδειχθεί μοχλός πίεσης προς τον Ντόναλντ Τραμπ και τους δασμούς του. Πάντως μετά την πρόσφατη τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο Αμερικανός πρόεδρος με τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζιπίνγκ, είχε εμφανιστεί πεπεισμένος ότι οι δύο χώρες θα βρουν την χρυσή τομή ώστε να συνεχιστεί ομαλά το μεταξύ τους εμπόριο.
Οι όροι της τομής αυτής όμως παραμένουν προς διαπραγμάτευση και η Κίνα ενδεχομένως ήθελε να βάλει πίεση στην Ουάσιγκτον, παρουσιάζοντας τους Ευρωπαίους ως εμπορικούς εταίρους με κάποια προνόμια.
Στον αντίποδα, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει ως διαπραγματευτικό όπλο την πρόσφατη συμφωνία που έκλεισε με την εμπόλεμη Ουκρανία για την εκμετάλλευση των δικών της σπάνιων γαιών.
