Τι συνέβη όταν η Starlink έφερε το διαδίκτυο – και μια εισροή ψηφιακών νομάδων – σε μια θρυλική παραλία γυμνιστών στην Οαχάκα.
Στην ακτή της Οαχάκα, εκεί όπου ο Ειρηνικός Ωκεανός συναντά την άμμο με απόκοσμη ηρεμία, απλώνεται η μικρή παραλία Zipolite — μια από τις λίγες επίσημα αναγνωρισμένες παραλίες γυμνιστών στο Μεξικό. Μέχρι πρότινος, αυτή η εναλλακτική γωνιά ήταν καταφύγιο για χίπηδες, ελεύθερα πνεύματα και backpackers που έψαχναν μια ζωή χωρίς σύνορα και χωρίς… μαγιό. Κανείς δεν φανταζόταν πως ένας από τους πιο ισχυρούς και εκκεντρικούς δισεκατομμυριούχους του κόσμου, ο Elon Musk, θα άφηνε το αποτύπωμά του σε αυτόν τον τόπο — κι όμως, έτσι έγινε.
Οι ντόπιοι άκουσαν για πρώτη φορά το όνομα του Musk όταν ένα ασημί Tesla Cybertruck πέρασε από τους σκονισμένους δρόμους της Zipolite, προκαλώντας απορία αλλά και ενθουσιασμό. Λέγεται πως ο Musk, εξαντλημένος από τον θόρυβο του κόσμου της τεχνολογίας, αναζητούσε ένα μέρος για «ψηφιακή αποτοξίνωση». Η πληροφορία ότι υπήρχε μια παραλία όπου μπορούσε κανείς να είναι ελεύθερος από κάθε κοινωνική νόρμα, ακόμη και ρούχα, τον τράβηξε σαν μαγνήτης.
Αρχικά, οι επισκέπτες τον έβλεπαν να κάθεται μόνος του, χωρίς ασφάλεια, με ένα μεγάλο καπέλο και ένα notepad στο χέρι. Δεν έβγαζε φωτογραφίες, δεν μιλούσε πολύ. Όμως, καθώς περνούσαν οι μέρες, άρχισε να συζητά με τους ντόπιους. Του έκαναν εντύπωση η αυτάρκεια τους, η απουσία άγχους, και η ανοιχτότητα που χαρακτήριζε την κοινότητα. Αυτό που ήταν για εκείνον απλώς «φυγή», σύντομα έγινε πηγή καινοτομίας.
Όλα έγιναν δυνατά χάρη σε έναν απρόσμενο σύμμαχο
Μέσα σε λίγους μήνες, εγκαταστάθηκε στην περιοχή ένας διακριτικός αλλά εντυπωσιακός σταθμός Starlink, προσφέροντας στους κατοίκους δωρεάν πρόσβαση σε υψηλής ταχύτητας internet. Ο Musk δήλωσε πως «είναι οξύμωρο να ζεις στην ελευθερία και να είσαι αποκομμένος από τον υπόλοιπο κόσμο». Δεν ήθελε να τους αλλάξει· ήθελε να ενισχύσει την αυτάρκειά τους με σύγχρονα εργαλεία.
Σύντομα, μικρές επιχειρήσεις της περιοχής (οικολογικά εστιατόρια, ξενώνες yoga, χειροτεχνίες) άρχισαν να έχουν ψηφιακή παρουσία, να δέχονται κρυπτονομίσματα μέσω εφαρμογών και να προσελκύουν οικολογικά συνειδητοποιημένους ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο. Και το μοντέλο «οικοτουρισμού με blockchain» που αναπτύχθηκε εκεί, έγινε το σήμα κατατεθέν της παραλίας.
Και όλα αυτά έγιναν δυνατά χάρη σε έναν απρόσμενο σύμμαχο: τον Elon Musk. Πριν το Starlink φτάσει στο Zipolite στα τέλη του 2021, η πόλη είχε ακριβώς ένα ATM που λειτουργούσε, το οποίο συχνά έμενε χωρίς μετρητά — ένα πρόβλημα, δεδομένου ότι οι περισσότερες επιχειρήσεις δέχονταν μόνο μετρητά.
Τι συμβαίνει λοιπόν σε μια παραθαλάσσια πόλη που κάποτε ήταν αποκομμένη από τον κόσμο, όταν εμφανίζεται ο Έλον Μασκ και την συνδέει με τον κόσμο; «Συνέβη μια τεράστια αλλαγή!» λέει μιλώντας στο περιοδικό GQ ο Καναδός Κέλι Κίντοπ για την άφιξη της Starlink. Ο Κίντοπ μετακόμισε στο Ζιπολίτε με τη σύζυγό του, Σέρι, πριν από περίπου 10 χρόνια. Ζει από την παροχή τεχνικής υποστήριξης σε ορισμένες εταιρείες στον Καναδά, κάτι που ήταν σίγουρα δύσκολο πριν αποκτήσει την πρώτη του δορυφορική κεραία. Μερικές μέρες, θυμάται, έπρεπε να οδηγήσει μέχρι την επόμενη πόλη μόνο και μόνο για να έχει σήμα στο κινητό του, ώστε να μπορεί να καλέσει τον πελάτη και να του πει: «Συγγνώμη. Δεν έχουμε ρεύμα».
Οι Kindopp, ένα ζευγάρι Καναδών, δεν είχαν φανταστεί ποτέ ότι θα μπορούσαν να αγοράσουν ένα σπίτι με θέα στον Ειρηνικό Ωκεανό. Αλλά η γη στο Zipolite ήταν φθηνή, εν μέρει επειδή ήταν τόσο απομακρυσμένη και σίγουρα δεν είχε σχεδιαστεί για εξ αποστάσεως εργασία. Έτσι, αδραξαν την ευκαιρία και έχτισαν ένα bed and breakfast με τέσσερα δωμάτια, το Casablanca, για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους. Κανείς από τους δύο δεν ήταν γυμνιστής τότε, αλλά από τότε έχουν υιοθετήσει αυτόν τον τρόπο ζωής.
«Μπορείς να κάνεις ό,τι θέλεις, αρκεί να μην ενοχλείς τους άλλους», λένε δυο άλλοι γυμνιστές, μόνιμοι κάτοικο, βελγικής καταγωγής. «Κανείς δεν νοιάζεται πραγματικά για το τι κάνεις».
Έτσι ήταν πάντα. Το Zipolite είναι αγαπημένος προορισμός για χίπις και γυμνιστές από το 1970, όταν Ευρωπαίοι ταξιδιώτες και backpackers έφτασαν εδώ αναζητώντας ανεμπόδιστη θέα μιας ηλιακής έκλειψης που το National Geographic χαρακτήρισε «υπερθεαματικό φαινόμενο της φύσης». Δεν είναι σαφές αν κάποιος από αυτούς τους επισκέπτες γνώριζε ότι Ζιπολίτε σημαίνει «παραλία των νεκρών». Αλλά η ατμόσφαιρα σε αυτό το πρώην ψαροχώρι ήταν προφανώς τόσο καλή που κάποιοι απλά αποφάσισαν να μείνουν.
Η Γκλόρια Χόουπ Τζόνσον ήταν μία από τους πρώτους που την αγάπησαν. Ήρθε στο Ζιπολίτε από την Καλιφόρνια το 1969, ένα χρόνο πριν από την έκλειψη, σε μια πνευματική αναζήτηση για να δοκιμάσει «μανιτάρια». Αλλά σύντομα αποφάσισε να μείνει μόνιμα.
Η μητέρα της Τζόνσον ήταν Μεξικανή. Και η Τζόνσον αγαπούσε πραγματικά αυτή την πόλη. Παντρεύτηκε έναν άντρα από την Οαχάκα και άνοιξε ένα ξενοδοχείο και ένα κέντρο διαλογισμού σε μια πλαγιά που ισχυριζόταν ότι ήταν πνευματικός χώρος, καθώς μπορούσε να νιώσει την ενέργεια κάτω από τα πόδια της. Χρόνια αργότερα, σύμφωνα με την ιστορία του ξενοδοχείου, μερικοί επιστήμονες από το Εθνικό Αυτόνομο Πανεπιστήμιο του Μεξικού έκαναν μια γεωλογική μελέτη της Ζιπολίτε και αποδείχθηκε ότι η Τζόνσον είχε κάπως δίκιο. Οι επιστήμονες με τις ποδιές τους βρήκαν ένα πραγματικό σεισμολογικό φαινόμενο ακριβώς κάτω από την ιδιοκτησία της.
Το διαδίκτυο δεν έκανε παρά να τροφοδοτήσει τον μύθο του Ζιπολίτε και την αναδυόμενη φήμη του ως καταφύγιο για την LGBTQ+ κοινότητα. Η πόλη, που εξέλεξε τον πρώτο ανοιχτά ομοφυλόφιλο πρόεδρο του δημοτικού συμβουλίου το 2022, είναι γεμάτη καφέ και μπαρ, όπως το La Máxima, ένα δημοφιλές στέκι για drag shows.
Το πρόβλημα ήταν πάντα πώς να φτάσεις στο Zipolite, πόσο μάλλον να κάνεις οποιαδήποτε δουλειά μόλις φτάσεις εκεί. Για τους κατοίκους, η απομόνωση της πόλης ήταν ένα πλεονέκτημα, όχι ένα μειονέκτημα, που επέτρεπε σε αυτό το μέρος να είναι αυτό που ήταν πάντα: ένας παράδεισος για γυμνιστές όπως ο Bob Hannaford, ο οποίος μετακόμισε στο Zipolite από τη Νέα Ορλεάνη. Ο ίδιος αποκαλεί το Zipolite «το πιο ελεύθερο μέρος που έχει ζήσει ποτέ». Και αυτό λέει πολλά, δεδομένου ότι η καθημερινή δουλειά του Hannaford είναι να οργανώνει συνέδρια για swingers.
Η άφιξη της Starlink απειλεί αυτή την ελευθερία
Η άφιξη της Starlink απειλεί αυτή την ελευθερία. Το ίδιο και ένας νέος αυτοκινητόδρομος που συνδέει την πόλη Οαχάκα με την ακτή, ένα έργο 825 εκατομμυρίων δολαρίων, που χρειάστηκε 15 χρόνια για να ολοκληρωθεί και τελικά άνοιξε την περασμένη άνοιξη. Ο Σαλβαδόρ Ακίνο Σεντένο, ανθρωπολόγος στο Κέντρο Έρευνας και Μεταπτυχιακών Σπουδών Κοινωνικής Ανθρωπολογίας στην Οαχάκα, προέβλεψε ότι «Η ακτή θα πάψει να είναι ο σχετικά απομονωμένος τόπος που ήταν από τη δεκαετία του 1970».
Ο τουρισμός στην περιοχή είχε ήδη αυξηθεί κατά σχεδόν 40% από το 2017 έως το 2019. Και οι επιχειρηματίες στο Zipolite ήλπιζαν να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία. Μετά από μια πυρκαγιά το 2022, δύο ξενοδοχεία ακριβώς πάνω στην παραλία, το ένα με το όνομα Naked και το άλλο με το όνομα Nude — τα οποία, σύμφωνα με φήμες, ανήκαν σε δύο αδελφούς-αντιπάλους, αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία — ξαναχτίστηκαν με εντυπωσιακό τρόπο, ξεκινώντας έναν αγώνα εξοπλισμών πολυτελείας. Ξαφνικά, το Ζιπολίτε βρέθηκε αντιμέτωπο με ένα νέο πρόβλημα: την ηχορύπανση καθώς το Starlink έκανε δυνατή τη μεταφόρτωση περιεχομένου από οπουδήποτε.
Η Starlink δεν έφερε μόνο ξένους, αλλά και ξένους με ισχυρά ξένα νομίσματα, γεγονός που διαστρέβλωσε την αγορά κατοικιών. Ο πληθωρισμός έχει γίνει πρόβλημα πλέον. Αλλά ένα πιάτο τάκος στο δρόμο που κόστιζε μόλις ένα δολάριο πριν από λίγα χρόνια, τώρα κοστίζει τέσσερα δολάρια.
Ο Μπρεντ Μέι, μεσίτης ακινήτων με τέσσερα γραφεία στην περιοχή, έχει δει τους τελευταίους καιρούς νεότερους ανθρώπους να καταφθάνουν στην ακτή. Ο Μέι ξεκίνησε την καριέρα του πουλώντας το μεξικάνικο όνειρο σε Καναδούς συνταξιούχους, κερδίζοντας το δικό του παρατσούκλι, «The Dreamcatcher» (ο κυνηγός ονείρων). Τώρα, λέει, «έρχονται οικογένειες», προσελκυόμενες από την ποιότητα ζωής, τις επενδυτικές ευκαιρίες και (ναι) τη διαθεσιμότητα αξιόπιστου internet που επιτρέπει σε κάποιον να εργάζεται εξ αποστάσεως. Ο May αποκαλεί το Starlink «game changer»: τον καθοριστικό παράγοντα που άλλαξε όλο το παιχνίδι.
Υπάρχουν και επικριτές της όλης κατάστασης, όπως η Almendra Gomezleyva Melchor, που εργάζεται για μια μη κερδοσκοπική οργάνωση με το όνομα Salvemos Colorada. Αυτοί λένε ότι κρίσιμα στοιχεία της υποδομής, όπως οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας λυμάτων, δεν είναι προετοιμασμένα για όλους τους νεοαφιχθέντες, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο την μεξικανική ακτογραμμή.
Η Starlink παρείχε μια άμεση αναβάθμιση της ψηφιακής υποδομής του Zipolite, αλλά η φυσική υποδομή του παραμένει ακόμη στα σπάργανα. Η πόλη είναι επιρρεπής σε πλημμύρες. Και μετά από έναν καταστροφικό τυφώνα το 2022, οι ιδιοκτήτες πολλών ξενοδοχείων αναγκάστηκαν να πίνουν νερό… από την πισίνα τους χρησιμοποιώντας ένα σύστημα φιλτραρίσματος που λειτουργούσε με γεννήτρια.
Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους μερικοί από τους ψηφιακούς νομάδες έφυγαν, λέει ο σεφ Peter Krates, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης του δημοφιλούς ταϊλανδέζικου εστιατορίου Mao Mau μαζί με τον συνεργάτη του Gabriel Santacruz, ο οποίος κατάγεται από την Oaxaca. Η τρελή ζήτηση, που μερικές φορές οδηγούσε σε αναμονή μιας ώρας για ένα τραπέζι στην πόλη; «Έχει ηρεμήσει», λέει ο Peter. Φαίνεται ότι όσοι έμειναν, ήρθαν αναζητώντας κάτι περισσότερο από τον ήλιο…
