Οι πληρωμές με τραπεζικές κάρτες – πιστωτικές, χρεωστικές και προπληρωμένες – έχουν πλέον εδραιωθεί ως βασικό μέσο συναλλαγών στην καθημερινότητα των πολιτών, χάρη στην ταχύτητα, την ευκολία και την ευρεία αποδοχή τους σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα. Ωστόσο, μαζί με τα πλεονεκτήματα, συνοδεύονται και από σοβαρούς κινδύνους, ιδίως όταν δεν τηρούνται βασικοί κανόνες ασφαλείας.
Η ιστορία τους ξεκινά τη δεκαετία του ’50, με την πρώτη σύγχρονη κάρτα, τη Diners Club Card, που γεννήθηκε μετά από ένα περιστατικό κατά το οποίο ο εμπνευστής της, Frank McNamara, αδυνατούσε να πληρώσει σε εστιατόριο επειδή είχε ξεχάσει το πορτοφόλι του. Το 1958 παρουσιάστηκε η BankAmericard – πρόδρομος της Visa – και ακολούθησε το 1966 η δημιουργία της MasterCard, ανοίγοντας τον δρόμο για μαζική χρήση από τις τράπεζες. Από τις μαγνητικές ταινίες, στα ενσωματωμένα τσιπ και τις ανέπαφες συναλλαγές, μέχρι τις πληρωμές μέσω κινητού, η τεχνολογία εξελίχθηκε ραγδαία.
Παρά την πρόοδο, οι απατεώνες δεν παύουν να αναζητούν νέα «παράθυρα» εκμετάλλευσης. Γι’ αυτό οι τράπεζες υπενθυμίζουν ότι η ασφάλεια των συναλλαγών εξαρτάται όχι μόνο από τα τεχνολογικά μέτρα, αλλά και από την υπευθυνότητα του κατόχου. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση από το 2021 εφαρμόζει την ισχυρή επαλήθευση ταυτότητας (SCA) μέσω της οδηγίας PSD2, που απαιτεί διπλό έλεγχο για τις ηλεκτρονικές αγορές – συνδυάζοντας κωδικό και SMS ή βιομετρικά στοιχεία, όπως δακτυλικό αποτύπωμα ή αναγνώριση προσώπου. Παρ’ όλα αυτά, τα περιστατικά απάτης συνεχίζονται.
Οι τράπεζες συστήνουν στους καταναλωτές να μην κοινοποιούν ποτέ αριθμό κάρτας, ημερομηνία λήξης, CVV ή PIN, να αποθηκεύουν την κάρτα σε ασφαλές μέρος και να την προστατεύουν κατά την πληκτρολόγηση του PIN. Επιπλέον, καλούν να καταχωρούν τα στοιχεία μόνο σε αξιόπιστους ιστότοπους, αποφεύγοντας συναλλαγές μέσω δημόσιων δικτύων Wi-Fi.
Μεταξύ των πιο συνηθισμένων μεθόδων εξαπάτησης είναι οι πλαστές ιστοσελίδες που μιμούνται τραπεζικά περιβάλλοντα, οι συσκευές «skimming» σε ΑΤΜ ή POS για αντιγραφή δεδομένων και οι κρυφές κάμερες για την καταγραφή του PIN. Η φυσική κλοπή της κάρτας παραμένει επίσης απειλή, ειδικά αν συνοδεύεται από γνώση του κωδικού.
Οι τράπεζες επενδύουν σε προηγμένα συστήματα εντοπισμού και αποτροπής απάτης, αλλά η τελευταία γραμμή άμυνας είναι πάντα ο ίδιος ο χρήστης. Με συνετή χρήση, προσεκτική επαλήθευση των ιστότοπων και αξιοποίηση όλων των διαθέσιμων μέτρων ασφαλείας, οι κίνδυνοι μειώνονται – αν και δεν εξαφανίζονται ποτέ.
