Σοβαρές παρατυπίες στη χρήση κοινόχρηστων χώρων από καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος διαπιστώνει το Ελεγκτικό Συνέδριο, το οποίο σε πρόσφατη έκθεσή του αναφέρει ότι το 50% των καταστημάτων που αναπτύσσουν τραπεζοκαθίσματα δεν διαθέτει καθόλου άδεια από τους δήμους, ενώ ένα επιπλέον 27% υπερβαίνει τα όρια της άδειας που έχει λάβει, καταλαμβάνοντας μεγαλύτερο χώρο, με το συνολικό ποσοστό παραβατικότητας ανέρχεται στο 77%.
Η έκθεση βασίζεται σε ελέγχους που πραγματοποιήθηκαν σε 14 δήμους της χώρας, με επιτόπιες αυτοψίες σε 476 καταστήματα. Όπως προκύπτει, σε 237 περιπτώσεις (50%) διαπιστώθηκε κατάληψη κοινόχρηστου χώρου χωρίς καμία άδεια, ενώ σε 129 περιπτώσεις (27%) τα καταστήματα υπερέβαιναν τα όρια που αναγράφονταν στην άδεια χρήσης.
Τραπεζοκαθίσματα: Ανεπαρκείς οι δημοτικοί μηχανισμοί ελέγχου
Σύμφωνα με την ανάλυση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, οι υφιστάμενοι μηχανισμοί ελέγχου που εφαρμόζουν οι δήμοι κρίνονται αναποτελεσματικοί στη διασφάλιση της νομιμότητας και της προστασίας των κοινόχρηστων χώρων.
Ειδικότερα, εντοπίζονται τα εξής προβλήματα:
- Απουσία ενιαίου και επικαιροποιημένου κανονιστικού πλαισίου σε τοπικό επίπεδο. Σε πολλούς δήμους, ιδίως της περιφέρειας, οι κανονιστικές αποφάσεις είναι ανεπαρκείς, αποσπασματικές ή ξεπερασμένες, χωρίς σαφείς όρους για την παραχώρηση χώρων σε ιδιώτες.
- Έλλειψη ψηφιακής διασύνδεσης. Δεν υφίσταται ολοκληρωμένο και ενημερωμένο ηλεκτρονικό αρχείο, ούτε υπάρχει διαλειτουργικότητα ανάμεσα στις αρμόδιες υπηρεσίες (έσοδα, δημοτική αστυνομία κ.λπ.).
- Ανεπαρκής έλεγχος στη φάση της αδειοδότησης. Οι διαδικασίες δεν διασφαλίζουν ουσιαστικό έλεγχο των αιτήσεων ούτε αποτρέπουν περιπτώσεις αυθαίρετης κατάληψης χώρου.
- Απουσία στρατηγικής στον έλεγχο. Δεν εφαρμόζεται σύστημα προγραμματισμένων ελέγχων βάσει κινδύνου – π.χ. περιοχές με έντονη εμπορική δραστηριότητα, τουρισμός, περίοδοι αιχμής – ενώ σε αρκετούς περιφερειακούς δήμους παρατηρείται πλήρης απουσία ελέγχων.
- Ανεπαρκής ενημέρωση των πολιτών. Οι δημότες δεν έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες για τους όρους παραχώρησης, ούτε μπορούν να παρακολουθήσουν αν τηρούνται. Στο πλαίσιο αυτό, η ανάπτυξη και ενεργοποίηση της ψηφιακής εφαρμογής «mystreet» θεωρείται κρίσιμη.
- Χαλαρή επιβολή κυρώσεων. Οι παραβάσεις οδηγούν συνήθως μόνο σε συστάσεις ή χρηματικά πρόστιμα, χωρίς ουσιαστική παρακολούθηση της αποκατάστασης του κοινόχρηστου χώρου. Η απομάκρυνση σταθερών κατασκευών αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη λόγω πολυπλοκότητας και εμπλοκής πολλών φορέων. Επιπλέον, διαπιστώνεται μεγάλη απόκλιση μεταξύ των προστίμων που βεβαιώνονται και των ποσών που τελικά εισπράττονται.
Οι συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου προς τους δήμους για τα τραπεζοκαθίσματα
Το Ελεγκτικό Συνέδριο καλεί τους δήμους να προχωρήσουν σε συγκεκριμένες ενέργειες για την αναβάθμιση του πλαισίου και της αποτελεσματικότητας των ελέγχων. Ειδικότερα, συστήνει:
1. Την επικαιροποίηση και κωδικοποίηση των κανονιστικών αποφάσεων, ώστε να προσδιορίζονται με σαφήνεια οι κοινόχρηστοι χώροι που μπορούν να παραχωρηθούν, καθώς και οι όροι χρήσης τους.
2. Τη συγκρότηση και διαρκή ενημέρωση ηλεκτρονικού μητρώου παραχωρήσεων, με καταγραφή όλων των σχετικών στοιχείων: άδειες, όροι, παραβάσεις, ιστορικό ελέγχων.
3. Κατά τη φάση της αδειοδότησης, να διενεργούνται επιτόπιοι έλεγχοι (αυτοψίες), να τηρούνται οι προβλεπόμενες προθεσμίες για την ανανέωση των αδειών και να γίνεται ουσιαστικός έλεγχος των δικαιολογητικών.
4. Τη διενέργεια τακτικών ελέγχων σε ετήσια βάση, με κριτήρια επικινδυνότητας ανάλογα με την περιοχή, την περίοδο και τον τύπο της επιχείρησης. Προτείνεται διασταύρωση των στοιχείων των επιχειρήσεων με το μητρώο και επανέλεγχοι σε όσες έχουν παραβατικό ιστορικό.
5. Μέχρι να τεθεί σε λειτουργία η εφαρμογή «mystreet», να μεριμνούν με κάθε πρόσφορο μέσο για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με τις άδειες και τους όρους λειτουργίας των καταστημάτων που αναπτύσσουν τραπεζοκαθίσματα σε κοινόχρηστους χώρους.
6. Την κατάρτιση ευσύνοπτων εγχειριδίων ελέγχου, με βασικές μεθοδολογίες και πρόβλεψη για άμεση πρόσβαση των ελεγκτών στα στοιχεία παραχώρησης κατά τη διάρκεια των αυτοψιών.
7. Την επιβολή των προβλεπόμενων χρηματικών και διοικητικών κυρώσεων σε περιπτώσεις παραβάσεων, καθώς και την παρακολούθηση της αποκατάστασης του κοινόχρηστου χώρου. Η βεβαίωση των προστίμων πρέπει να γίνεται άμεσα και να επισπεύδονται οι διαδικασίες απομάκρυνσης των αυθαίρετων κατασκευών.
Με πληροφορίες από ΑΠΕ – ΜΠΕ
