Με νέο υπόμνημα προς το προσωπικό της, η αμερικανική Υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων (ICE) ανακοινώνει ότι πλέον μπορεί να απελαύνει μετανάστες σε χώρες εκτός της πατρίδας τους, ακόμη και χωρίς εγγυήσεις ασφαλείας ή προστασίας από βασανιστήρια — και με μόλις 6 ώρες προειδοποίηση.
Η απόφαση για την ICE, η οποία έλαβε εξουσιοδότηση από τον Τραμπ να απαντά σε προκλήσεις, στηρίζεται σε πρόσφατη απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου των ΗΠΑ (23 Ιουνίου), η οποία ανέστειλε προσωρινά απόφαση ομοσπονδιακού δικαστή που απαιτούσε από την κυβέρνηση να παρέχει στους μετανάστες επαρκή χρόνο και δυνατότητα νομικής αντίδρασης πριν την απέλασή τους σε τρίτες χώρες.
Ο Τοντ Λάιονς, προσωρινός διευθυντής της ICE, διευκρινίζει στο υπόμνημα ότι: Όταν δεν υπάρχουν διπλωματικές εγγυήσεις ασφαλείας από τη χώρα υποδοχής, οι μετανάστες θα ενημερώνονται 24 ώρες πριν, ή σε «εξαιρετικές περιστάσεις» μόλις 6 ώρες πριν την απέλαση. Όταν υπάρχουν εγγυήσεις, η απέλαση μπορεί να γίνει χωρίς προειδοποίηση. Σε κάθε περίπτωση, οι αξιωματούχοι δεν είναι υποχρεωμένοι να ρωτήσουν τον μετανάστη αν φοβάται να απελαθεί στη συγκεκριμένη χώρα.
Αν κάποιος δηλώσει φόβο, τότε θα υποβληθεί σε συντομευμένο έλεγχο προστασίας (screening) σύμφωνα με τη Σύμβαση κατά των Βασανιστηρίων, η οποία δεσμεύει τις ΗΠΑ από το 1994.
Δικηγόροι ανθρωπίνων δικαιωμάτων προειδοποιούν ότι η πολιτική αυτή θέτει σε κίνδυνο χιλιάδες ζωές, καθώς οι μετανάστες δεν έχουν επαρκή χρόνο να εκτιμήσουν τον κίνδυνο που μπορεί να αντιμετωπίσουν. «Πρόκειται για χιλιάδες ανθρώπους που μέχρι τώρα θεωρούσαν ότι είχαν ξεφύγει από τον κίνδυνο», δήλωσε ο Σάιμον Σαντοβάλ-Μοσενμπεργκ, επικεφαλής νομικός σε σχετική αγωγή στο Μέριλαντ.
Η Εθνική Συμμαχία για Μεταναστευτική Νομική Υποστήριξη (NILA) έχει καταθέσει ομοσπονδιακή αγωγή, υποστηρίζοντας ότι η πολιτική παραβιάζει το ομοσπονδιακό δίκαιο. Μεταξύ άλλων, αφορά την περίπτωση Γουατεμαλτέκου που απελάθηκε στο Μεξικό όπου είχε πέσει θύμα βιασμού και απαγωγής. Η δικαστής Σόνια Σοτομαγιόρ, σε σφοδρή διαφωνία της με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, προειδοποίησε: «Σε ζητήματα ζωής και θανάτου, η προσοχή είναι απαραίτητη. Η κυβέρνηση επέλεξε την αντίθετη πορεία.»
Ποιοι κινδυνεύουν
- Μετανάστες με τελεσίδικες εντολές απέλασης που δεν είχαν εφαρμοστεί λόγω κινδύνου στη χώρα καταγωγής.
- Άτομα με εργασία, οικογένεια και πολυετή παρουσία στις ΗΠΑ.
- Περιπτώσεις όπου η πατρίδα τους (π.χ. Κούβα ή Κίνα) αρνείται να δεχθεί απελαθέντες.
Η κυβέρνηση εξετάζει πλέον εναλλακτικές χώρες ως προορισμό, ακόμη και χωρίς πολιτισμική, γλωσσική ή οικογενειακή σύνδεση με τον μετανάστη.
Παραδείγματα προηγούμενων απελάσεων κατά τη διακυβέρνηση Τραμπ:
- Άτομα από Βενεζουέλα οδηγήθηκαν σε διαβόητες φυλακές στο Ελ Σαλβαδόρ.
- Μετανάστες από Κούβα, Βιετνάμ, Μιανμάρ, Λάος, Σουδάν και Μεξικό απελάθηκαν σε εμπόλεμες ζώνες στο Νότιο Σουδάν.
- Παράνομα απελάθηκε ο Σαλβαδοριανός Κίλμαρ Αμπρέγκο Γκαρσία, παρά εντολή δικαστή. Το Ανώτατο Δικαστήριο υποχρέωσε την επιστροφή του — αλλά τώρα εξετάζεται η απέλασή του σε τρίτη χώρα.
Η νέα πολιτική της ICE εντείνει τις ανησυχίες για απελάσεις χωρίς νομικές εγγυήσεις και προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς επιτρέπει σε αξιωματούχους να στείλουν ανθρώπους σε άγνωστες ή επικίνδυνες χώρες, χωρίς επαρκή χρόνο προετοιμασίας ή νομικής υποστήριξης.
Με πληροφορίες από Washington Post