Η τρίτη κατά σειρά συνεργασία των τριών ιδρυμάτων, του New Museum, του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ και του Μουσείου Μπενάκη, που παρουσιάζει το έργο Ελλήνων και Κύπριων καλλιτεχνών στην Αθήνα, θα διαρκέσει από τις 12 Ιουνίου ως τις 13 Σεπτεμβρίου και έχει τίτλο «In a Bright Green Field».
Ακολουθεί τις εκθέσεις «The Same River Twice» του 2019 και «The Equilibrists» του 2016 και απηχεί προγενέστερα εγχειρήματα τόσο του New Museum όσο και του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, τα οποία στρέφονταν στη σύγχρονη τέχνη για απαντήσεις στα πιο πιεστικά ζητήματα της εποχής, αντικατοπτρίζοντας παράλληλα την αποστολή του Μουσείου Μπενάκη ως ενός ιστορικού μουσείου που επενδύει στη γεφύρωση του παρελθόντος με το παρόν.
Περιλαμβάνει έργα 27 δημιουργών κάτω των 40 ετών που διερευνούν πιθανές εκδοχές του μέλλοντος στο πλαίσιο των οποίων θα μπορούσαν να προκύψουν ανανεωμένες σχέσεις με τον φυσικό κόσμο και ανοιχτές προσεγγίσεις της κοινότητας. Η έκθεση παρουσιάζει καλλιτέχνες που χρησιμοποιούν ποικίλα μέσα και εξετάζει μερικές από τις πιο συναρπαστικές αναδυόμενες καλλιτεχνικές πρακτικές στην Αθήνα, τη Λευκωσία και την Ευρώπη.
Οι καλλιτέχνες αυτοί καταγράφουν τις καταιγιστικές αλλαγές στην εργασία και στο φυσικό τοπίο τις οποίες επιταχύνει η τεχνολογία, ενώ παράλληλα επισημαίνουν τις νέες μορφές συλλογικότητας που εμφανίζονται τόσο στην αστική όσο και στην αγροτική ζωή.
Η έκθεση φέρνει στο προσκήνιο μια γενιά καλλιτεχνών που δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην ιστορία της Ελλάδας και της Κύπρου και στο πώς καθεμία είναι χρήσιμη για την ανάλυση ευρύτερων προκλήσεων του κόσμου.
Οι καλλιτέχνες αυτοί καταγράφουν τις καταιγιστικές αλλαγές στην εργασία και στο φυσικό τοπίο τις οποίες επιταχύνει η τεχνολογία, ενώ παράλληλα επισημαίνουν τις νέες μορφές συλλογικότητας που εμφανίζονται τόσο στην αστική όσο και στην αγροτική ζωή. Τα έργα τους διερευνούν την ποιητική των υποδομών, τις βουκολικές μορφές επιστημονικής φαντασίας, τον αστικό ανιμισμό και τις παραγωγικές συνεργασίες των οποίων ο αντίκτυπος πάει πολύ πέρα από τον χώρο του μουσείου. Καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα από τη λυρική ζωγραφική και γλυπτική ως το πειραματικό ντοκιμαντέρ και την κοινοτική performance, η έκθεση «In a Bright Green Field» αφορά μια τέχνη που μπορεί να αποτελέσει πρότυπο για μυριάδες πιθανές εκδοχές του μέλλοντος.
Μπαίνοντας στην έκθεση, μας υποδέχονται τα έργα της Ιωάννας Λημνιού που, έχοντας μεγαλώσει στην ελληνική ύπαιθρο, απεικονίζει καθημερινές στιγμές της αγροτικής ζωής, αναλογιζόμενη πώς τα ανθρώπινα βιώματα διαπλέκονται με τον φυσικό κόσμο. Τα έργα της εκκινούν από την παρατήρηση του τοπίου και των καταστάσεων που εκτυλίσσονται σε αυτό. Τις συνθέσεις της «κατοικούν» σκηνές παιδιών που παίζουν, ζευγαριών που αγκαλιάζονται, αγροτών στο χωράφι τους και άλλες καθημερινές τελετουργίες. Με τη δουλειά της να αντανακλά τα βιώματα μιας γενιάς που μεγάλωσε με το διαδίκτυο ως εδραιωμένο στοιχείο των δημόσιων υποδομών, η Νίκη Αναλύτη αποκαλύπτει τα τεχνικά εξαρτήματα των υπολογιστών και τα αξιοποιεί ως απτές επιφάνειες καταγραφής εικόνων, συναισθημάτων και αναμνήσεων.
Η διαμελισμένη κούκλα βιτρίνας που στέκεται κάτω από το χαλύβδινο ομοίωμα του πατρικού σπιτιού της εικαστικού Ραΐσσας Αγγελή φορά μια μπλούζα με τυπωμένη μια φωτογραφία από τη γνωριμία του πατέρα της με μέλη του PKK, της αποσχιστικής κουρδικής οργάνωσης που αντιμάχεται το τουρκικό κράτος από το 1978, συνδέοντας προσωπικές μνήμες με ευρύτερα θέματα ταυτότητας, εθνότητας και απώλειας.
Στο έργο τους «Saltbody craft» (2025) οι Ιλεάνα Αρναούτου και Ισμήνη Κινγκ ανασύρουν από μια χωματερή της Αίγινας μια σωσίβια λέμβο και αναδεικνύουν τα υπολείμματα του μεταβιομηχανικού τοπίου της Ελλάδας. Η κινηματογραφίστρια και εικαστικός Βέρα Χοτζόγλου ανιχνεύει τον αστικό ιστό της Αθήνας μέσα από σημεία όπου διαρρηγνύεται και μετασχηματίζεται, καταγράφοντας εναλλακτικούς χώρους διαμαρτυρίας, την queer νυχτερινή ζωή και συναθροίσεις επινόησης και αναπαράστασης νέων εκδοχών του μέλλοντος.
Με τις ταινίες και τα γλυπτά της, η Δανάη Ηώ εξετάζει την ιστορία και τη γραφειοκρατία των αρχαίων Θηβών και συνδέει την κατάρρευση των αρχαίων δομών με την παρακμή των τοπικών βιομηχανιών. Καθισμένος μπροστά σε μια περίτεχνα σχεδιασμένη μηχανή ο Μπάυρον Καλομαμάς εμπνέεται από υπαρκτά αντικείμενα –οικιακά γκάτζετ, τεχνολογικές συσκευές και βιομηχανικό εξοπλισμό– τα οποία μεταποιεί ή ανακατασκευάζει για να καταδείξει εναλλακτικές δυνατότητες. Στο «Elsa & Olga» (2023), το πορτρέτο δύο γυναικών προχωρημένης ηλικίας που κολυμπούν καθημερινά στη θάλασσα της Νέας Χώρας στα Χανιά της Κρήτης, η κινηματογραφίστρια Κωνστάντζα Καψάλη κινείται επιδέξια ανάμεσα στο πειραματικό ντοκιμαντέρ, το αρχειακό κολάζ και τη λυρική προσωπογραφία για να εντοπίσει το σημείο τομής μεταξύ προσωπικών και υλικών ιστοριών στη σύγχρονη Ελλάδα. Για τη δημιουργία των έργων του ο Κυριάκος Μπόμπι Κυριακίδης καταφεύγει στον περίγυρό του, αντλώντας θέματα και υλικά από τις άμεσες σχέσεις του με πρόσωπα, τόπους και περιστάσεις, φτιάχνοντας αυτοσχέδια γλυπτά από προϋπάρχοντα υλικά, ανακυκλώνοντας και ανασυνδυάζοντας στοιχεία σε νέες συνθέσεις και συναρμογές που τονίζουν τη ρευστότητα της δημιουργικής του διαδικασίας.
Οι Latent Community, το διατομεακό ντουέτο των εικαστικών και κινηματογραφιστών Ιώνιαν Μπισάι και Σωτήρη Τσίγκανου, συνδυάζοντας την έρευνα πεδίου με την κινούμενη εικόνα, ασχολούνται με ζητήματα κοινωνικής, πολιτικής και οικολογικής δικαιοσύνης εστιάζοντας στην προβολή περιθωριοποιημένων κοινοτήτων και αφηγημάτων από την περιοχή της Μεσογείου.
Ευγενική παραχώρηση των καλλιτεχνών
Η πρακτική της Μαρίας Λουίζου συνδυάζει γλυπτική και ζωγραφική, εξερευνώντας εκφράσεις και τελετουργίες κάθαρσης με επίκεντρο το σώμα. Οι γλυπτικές της εγκαταστάσεις από «αισθησιακά» υλικά όπως ο πηλός, το μαλλί και το κερί ζητούν να δημιουργήσουν καταφύγια που μπορούν να κατοικηθούν, κυριολεκτικά ή μεταφορικά. Κρεμασμένα το καθένα στη δική του ξύλινη βάση, τα μαλακά γλυπτά εμφανίζονται σαν έτοιμα για χρήση.
Η Μαριέττα Μαυροκορδάτου διερευνά τις δυνατότητες του μέσου της φωτογραφίας μέσα από προσωπικά αφηγήματα. Στη σειρά έργων TOUR LIFE (2024) ο τηλεφακός μεγεθύνει τα διάφανα ατρακτοειδή σχήματα των στοιβαγμένων φακών επαφής που χρησιμοποιεί. Οι εικόνες που προκύπτουν έχουν μια απτική, σχεδόν ζωγραφική χροιά, ενώ οι φλου φόρμες αντιφάσκουν ως προς την αποστολή των ίδιων των φακών επαφής, που είναι να διορθώνουν εκείνες τις διαθλάσεις φωτός που μειώνουν την καθαρότητα των φωτογραφιών της.
Κάνοντας τροποποιήσεις και προσθήκες σε έπιπλα που βρίσκει, η Πολίνα Μήλιου δημιουργεί λειτουργικά αντικείμενα που είναι φωτεινά και φουσκωτά. Γεμάτα αναφορές στα σύμβολα της Κυκλαδικής Τέχνης και του πολιτισμού, τα έργα της διατηρούν την αρχική λειτουργία κάθε αντικειμένου, αλλά μόνο μια μακρινή ομοιότητα με τη φόρμα του.
Οι πίνακες της Ελένης Οδυσσέως συνυφαίνουν αφηγήσεις κοινωνικής και οικολογικής αλληλεξάρτησης, ανασύροντας ιστορίες εργασίας και συλλογικών τελετουργιών που σβήνουν, ιδίως σε σχέση με την πατρίδα της, την Κύπρο, οι οποίες προωθούν πιο αρμονικές σχέσεις ανθρώπου και φύσης.
Η εικαστικός και αρχιτέκτων Νεφέλη Παπαδημούλη συνδυάζει διαφορετικούς καλλιτεχνικούς τομείς, δημιουργώντας υφασμάτινα γλυπτά και εγκαταστάσεις που χρησιμεύουν και ως παρελκόμενα για περφόρμανς. Καλεί ντόπιους περφόρμερ, ερασιτέχνες και επαγγελματίες να φορέσουν τα κοστούμια και να σχεδιάσουν, να προβάρουν και να εκτελέσουν μια χορογραφία βασισμένη στις συλλογικές ανακλήσεις των ονείρων τους. Σε κάθε παράσταση το σενάριο αναπροσαρμόζεται, σχηματίζοντας το περίγραμμα μιας νέας κοινότητας.
Δουλεύοντας με μια διευρυμένη γκάμα μέσων, ο Θεόδουλος Πολυβίου μελετά τη σχέση μεταξύ του τόπου και του ανήκειν και εξετάζει την υλική και πολιτιστική αξία των καλλιτεχνημάτων. To «Dogmatic Negatives» (2023), που εκτίθεται, και η σχετική βιντεο-εγκατάσταση «A Palace in Exile» (2024) στρέφονται γύρω από την ιστορία του πρώτου αρχιτεκτονικού διαγωνισμού που προκήρυξε στην Κύπρο ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος τη δεκαετία του 1950 για το νέο αρχιεπισκοπικό μέγαρο και διερευνούν τις έντονες διαμάχες περί εθνικής ταυτότητας που πυροδότησε ο διαγωνισμός, υπό τη σκιά μάλιστα της βρετανικής αποικιοκρατικής κυριαρχίας.
Τολμηρά ως προς την παλέτα και τη φόρμα, τα ζωγραφικά και γλυπτικά έργα της Σοφίας Ροζάκη συνδυάζουν ατομικά και συλλογικά αφηγήματα με γενεακούς θεμέλιους λίθους ώστε να ανοίξουν χώρο για την εξέταση εναλλακτικών μορφών του μέλλοντος. Στους πίνακές της δημιουργεί πολυστρωματικά περιβάλλοντα όπου ζώα, άνθρωποι και υβριδικά όντα μοιάζουν να τελούν υπό συνεχή μεταμόρφωση.
Στους πίνακες του Δαυίδ Σαμπεθάι αλλόκοτοι χαρακτήρες και ανθρωπόμορφα ζώα συγχρωτίζονται σε απίθανες αλλά και βαθιά συμβολικές καταστάσεις.
Ο τίτλος του έργου «Silent Witness» (2024) αφορά ένα φίδι που παρατηρεί μαύρο καπνό στον ορίζοντα να επικάθεται κάτω από έναν ξεθωριασμένο ήλιο. Επηρεασμένος από τα χρώματα και τις φόρμες ψυχροπολεμικών φωτογραφιών από πυρηνικές δοκιμές, ο Σαμπεθάι αναλαμβάνει να αποδώσει το υπαρξιακό δέος των νεότερων γενεών για τον πλανήτη και το περιβάλλον.
Συνδυάζοντας γλυπτική, περφόρμανς, βίντεο και σχέδιο, η πολύπλευρη εικαστική πρακτική του Μάριου Σταμάτη κινείται επιδέξια από μέσο σε μέσο, διερευνώντας τους ρευστούς ορισμούς της φύσης και της ανθρωπότητας εν μέσω της ταχύτατης ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης και της ψηφιακής τεχνολογίας. Στα πρόσφατα έργα του, ο Σταμάτης ενσωματώνει το αρχαίο σύμβολο του ουροβόρου, του φιδιού που τρώει την ουρά του, για να απεικονίσει τον θάνατο ή την καταστροφή ως αναγέννηση ή μεταμόρφωση. Στο νέο του έργο, «Drift Lattice» (2025), ο Θεόκλητος Τριανταφυλλίδης και οι συνεργάτες του Diego Navarro και Miles Peyton δημιουργούν ένα ομοίωμα θαλάσσιου οικοσυστήματος γεμάτου οργανισμούς αλλά και ανθρωπογενή ρύπανση: ψάρια, φύκια, πεταμένα πλαστικά και αυτόνομα drones που κάνουν διαλογή απορριμμάτων.
Ασχολούμενη κυρίως με τη γλυπτική και τη διευρυμένη φωτογραφία, η Μαρία Τουμάζου δημιουργεί αινιγματικές εγκαταστάσεις και αυτοσχέδιες διατάξεις που συχνά ακολουθούν περίπλοκες διαδρομές οι οποίες δεν οδηγούν σε συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Το «canons» (2025), χυτευμένο από μια καμπάνα εκκλησίας στη Λευκωσία, απομονώνει το σχήμα του κανόνα της καμπάνας, του δομικού στοιχείου από το οποίο αναρτάται στο κωδωνοστάσιο.
Το έργο της Μαρίνας Ξενοφώντος διερευνά μηχανισμούς παραγωγής και αναπαραγωγής μέσω των οποίων φτιάχνονται, συντηρούνται και ενδεχομένως ανασυναρμολογούνται συλλογικά και ατομικά αφηγήματα. Η εγκατάσταση «Ideology (and conviction) was modified with pragmatism» (2012/2025) παρουσιάζει κάτι που μοιάζει με την κομμένη γωνία ενός ημιτελούς εσωτερικού χώρου που ταυτόχρονα προσελκύει και περιορίζει το βλέμμα του θεατή.
Φωτ.: Beeldsmits
Πειραματιζόμενος με διαδικασίες αντιγραφής, συσσώρευσης και σβησίματος, ο Δαμιανός Ζησίμου εξετάζει τη ζωγραφική ως γλώσσα που μπορεί είτε να αποκαλύψει είτε να αποκρύψει πλευρές της ταυτότητας. Ο Ζησίμου δημιουργεί υβριδικά έργα όπου νεκρές φύσεις λουλουδιών από queer καλλιτέχνες διασταυρώνονται με συμβατικές τοπιογραφίες, μετατρέποντας οικεία είδη ζωγραφικής σε τόπους προσωπικής ανασκαφής.
Η έκθεση, σε επιμέλεια του Gary Carrion-Murayari, Kraus Family Senior Curator του New Museum, θα συνοδεύεται από πλήρως εικονογραφημένο κατάλογο που θα εκδοθεί από το Ίδρυμα ΔΕΣΤΕ με νέα κείμενα από τον Gary Carrion-Murayari, την επιμελήτρια και συγγραφέα Δανάη Γιαννόγλου που εργάζεται στη Αθήνα και την επιμελήτρια και συγγραφέα Ιουλίτα Τουμαζή με έδρα τη Λευκωσία.
Εκτός από τα έργα που θα βρίσκονται στον χώρο του μουσείου, η έκθεση θα περιλαμβάνει ειδικές περφόρμανς και δράσεις από τους καλλιτέχνες Δέσποινα Σανιδά-Κρεζία (11/6, 21:30), Άννα Χουσιάδα (21/6, η ακριβής ώρα θα ανακοινωθεί σύντομα) και The Post Collective (Σεπτέμβριος 2025).
Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την έκθεση εδώ.
