Ο κόσμος βρίσκεται στο κατώφλι μιας ιστορικής αλλαγής στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος κάλεσε τις κυβερνήσεις να κατευθύνουν την υποστήριξή τους προς την καθαρή ενέργεια και να εγκαταλείψουν τα ορυκτά καύσιμα.
«Βρισκόμαστε στο χείλος μιας νέας εποχής. Τα ορυκτά καύσιμα τελειώνουν τον δρόμο τους. Ο ήλιος ανατέλλει για την καθαρή ενέργεια», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γκουτέρες.
Σύμφωνα με νέα έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), πάνω από το 90% των νέων έργων ανανεώσιμης ενέργειας παγκοσμίως είναι πλέον φθηνότερα από τις αντίστοιχες λύσεις με ορυκτά καύσιμα. Η ηλιακή ενέργεια είναι έως και 41% φθηνότερη από τις πιο οικονομικές εναλλακτικές με ορυκτά καύσιμα, ενώ η χερσαία αιολική ενέργεια κοστίζει λιγότερο από το μισό.
Η πτώση του κόστους οφείλεται:
- στη μαζική υιοθέτηση τεχνολογιών καθαρής ενέργειας,
- στις επενδύσεις ύψους 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων (800 δισ. περισσότερα από τα ορυκτά καύσιμα),
- και στη βιομηχανική ανάπτυξη, κυρίως στην Κίνα.
Ο Γκουτέρες υπογράμμισε ότι σε μια εποχή αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων και ακρίβειας, οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν τη μόνη ασφαλή και σταθερή λύση. «Η μεγαλύτερη απειλή για την ενεργειακή ασφάλεια είναι σήμερα τα ορυκτά καύσιμα. Δεν υπάρχουν αυξήσεις τιμών για το φως του ήλιου, ούτε εμπάργκο για τον άνεμο», είπε.
Ωστόσο, η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας συνεχίζει να αυξάνεται, κυρίως λόγω:
- των υψηλών θερμοκρασιών που απαιτούν ψύξη,
- και της αυξανόμενης ενεργειακής κατανάλωσης από κέντρα δεδομένων και τεχνητή νοημοσύνη.
Αν αυτή η αυξημένη ζήτηση καλυφθεί από ορυκτά καύσιμα, ο στόχος για περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη κάτω από τους 1,5°C θα γίνει ανέφικτος.
Ο ΟΗΕ κάλεσε τις μεγάλες τεχνολογικές εταιρείες να δεσμευτούν σε 100% καθαρή ενέργεια έως το 2030, και τις χώρες να επανασχεδιάσουν τα εθνικά τους κλιματικά σχέδια, μειώνοντας δραστικά τις επιδοτήσεις προς τα ορυκτά καύσιμα.
Παρά τη θετική δυναμική, οι προκλήσεις δεν λείπουν:
- Πολιτικές πιέσεις υπέρ των ορυκτών καυσίμων (ΗΠΑ, Κίνα, Ινδία),
- Περιορισμοί στις πρώτες ύλες και την εφοδιαστική αλυσίδα,
Έλλειψη επενδύσεων σε ηλεκτρικά δίκτυα: Για κάθε 1 δολάριο που επενδύεται σε παραγωγή καθαρής ενέργειας, μόλις 60 σεντς πηγαίνουν σε αναβάθμιση των εθνικών δικτύων. Η ισορροπία αυτή πρέπει να αλλάξει άμεσα.
Ο τόνος του ΟΗΕ αλλάζει: από τις δραματικές προειδοποιήσεις των τελευταίων ετών, τώρα δίνεται έμφαση στα οικονομικά οφέλη της πράσινης ενέργειας.
Ο διευθυντής της IRENA, Francesco La Camera, δήλωσε: «Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πλέον ανταγωνιστικές σε κόστος και προσφέρουν μια ξεκάθαρη πορεία προς μια φθηνότερη, ασφαλέστερη και βιώσιμη ενεργειακή πραγματικότητα.»
Ο Bill Hare από το think tank Climate Analytics πρόσθεσε: «Κάθε νέα επένδυση σε ορυκτά καύσιμα είναι ένα ανόητο στοίχημα. Οι ανανεώσιμες φέρνουν θέσεις εργασίας, ενεργειακή ανεξαρτησία και οικονομική σταθερότητα. Οι αναπτυσσόμενες περιοχές, όπως η Αφρική, έχουν τεράστιες ανάγκες και τεράστιο δυναμικό – αρκεί να υπάρξει διεθνής χρηματοδότηση.»
Με πληροφορίες από Guardian