Μία πρωτοφανής αλλαγή στις επίσημες διατροφικές συστάσεις των Ηνωμένων Πολιτειών φαίνεται να βρίσκεται προ των πυλών. Ο Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, υπουργός Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών (HHS), σχεδιάζει να εκδώσει νέες οδηγίες που θα ενθαρρύνουν την κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών, αντιστρέφοντας πολιτικές που ίσχυαν εδώ και περισσότερα από 40 χρόνια.
Η είδηση έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις στην επιστημονική κοινότητα, καθώς οι διατροφικές συστάσεις των ΗΠΑ από τη δεκαετία του 1980 προειδοποιούν πως η υπερβολική πρόσληψη κορεσμένων λιπαρών αυξάνει τον κίνδυνο για υψηλή χοληστερόλη και καρδιαγγειακές παθήσεις.
Η καθηγήτρια Cheryl Anderson, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της American Heart Association, δήλωσε πως η απόφαση την «αναστάτωσε» και ότι προτίμησε να «παραμείνει ψύχραιμη μέχρι να δει πώς θα εξελιχθεί». Όπως σημείωσε, «οι οδηγίες για τα κορεσμένα λίπη είναι από τις πιο σταθερές και επιστημονικά τεκμηριωμένες συστάσεις όλων των εποχών».
Κορεσμένα λιπαρά: Αντιδράσεις από επιστήμονες και καρδιολόγους
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Hill, ο Κένεντι προτίθεται να προωθήσει μια νέα πολιτική που θα δίνει έμφαση στα «κορεσμένα λίπη που προέρχονται από γαλακτοκομικά, καλής ποιότητας κρέας και φρέσκα τρόφιμα». Μάλιστα, φέρεται να σχεδιάζει την ενσωμάτωση αυτών των οδηγιών στα σχολικά γεύματα και στις στρατιωτικές μερίδες.
Ο καθηγητής Ronald Krauss, παιδίατρος και ειδικός στη διατροφή στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, δήλωσε πως, παρότι οι έρευνές του δείχνουν ότι τα κορεσμένα λίπη «ίσως να είναι λιγότερο επιβλαβή απ’ ό,τι νομίζαμε», η σύσταση να αυξηθεί η κατανάλωσή τους «είναι ξεκάθαρα λάθος μήνυμα». Ο Krauss εξήγησε ότι η μείωση των κορεσμένων λιπαρών είναι ευεργετική μόνο όταν αντικαθίστανται από «καλά» λιπαρά, όπως το ελαιόλαδο ή τα πολυακόρεστα λιπαρά φυτικής προέλευσης. Αντίθετα, όταν αντικαθίστανται από ζάχαρη ή επεξεργασμένους υδατάνθρακες, ο κίνδυνος για καρδιοπάθειες αυξάνεται.
Η Anderson συμφώνησε ότι έχει σημασία τι αντικαθιστά τα κορεσμένα λίπη, αλλά τόνισε πως «όταν εξετάζουμε τον μέσο Αμερικανό, η κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών είναι ήδη υπερβολική και βλάπτει την υγεία του πληθυσμού». «Όσο περισσότερα κορεσμένα λίπη καταναλώνονται, τόσο αυξάνεται η χοληστερόλη και οι καρδιοπάθειες», εξήγησε. Παρότι αναγνωρίζει ότι η εστίαση σε μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά είναι ξεπερασμένη, υπογραμμίζει πως οι οδηγίες δεν μπορούν να αλλάζουν χωρίς εκτενή επιστημονική τεκμηρίωση.
Και οι δύο επιστήμονες συμφώνησαν ότι οι διατροφικές οδηγίες πρέπει να εστιάζουν περισσότερο στα τρόφιμα και λιγότερο στα θρεπτικά συστατικά. «Οι άνθρωποι δεν τρώνε “λιπαρά” ή “υδατάνθρακες” – τρώνε φαγητό», είπε η Anderson. Ο Krauss πρόσθεσε ότι η σύγχυση προκύπτει γιατί «δεν είναι σαφές αν ο κίνδυνος από το κόκκινο κρέας οφείλεται στα κορεσμένα λίπη ή σε άλλους παράγοντες, όπως η επεξεργασία ή τα συντηρητικά».
Λιπαρά: Οι πιθανές επιπτώσεις σε σχολεία και στρατό
Ανησυχία προκαλεί επίσης η πληροφορία ότι οι νέες οδηγίες του Κένεντι μπορεί να αυξήσουν το επιτρεπόμενο όριο κορεσμένων λιπαρών στα σχολικά γεύματα και τις στρατιωτικές μερίδες από το σημερινό 10% στο 18-19% των συνολικών θερμίδων.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του αμερικανικού Υπουργείου Γεωργίας και των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας, μια τέτοια αλλαγή θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των επιπέδων χοληστερόλης στον γενικό πληθυσμό, ενισχύοντας τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιοπαθειών και εγκεφαλικών.
Ο Krauss υποστήριξε πως η πρόταση του Κένεντι «βασίζεται σε επιλεκτική ανάγνωση των ερευνών» και ότι «αναμειγνύει υπεύθυνες προτάσεις για την αποφυγή επεξεργασμένων τροφίμων με ατεκμηρίωτες ιδέες που παρουσιάζονται ως επιστημονικές».
Παραδοσιακά, οι διατροφικές οδηγίες των ΗΠΑ αναθεωρούνται κάθε πέντε χρόνια, μέσα από μακροχρόνια και αυστηρή επιστημονική διαδικασία. Η επόμενη έκθεση της επιτροπής αναμενόταν για την περίοδο 2025-2030, όμως η παρέμβαση του Κένεντι φαίνεται να παρακάμπτει αυτή τη διαδικασία, κάτι που θεωρείται «πρωτοφανές» από τους ειδικούς.
Η διατροφική επιστήμη είναι εξαιρετικά περίπλοκη, καθώς δεν μπορούν να διεξαχθούν μακροχρόνιες κλινικές δοκιμές με υψηλά επίπεδα κορεσμένων λιπαρών για λόγους δεοντολογίας. Έτσι, οι επιστήμονες βασίζονται κυρίως σε παρατηρητικές μελέτες, που μπορεί να δίνουν διαφορετικά ή και αντικρουόμενα αποτελέσματα. Όπως σχολίασε η Anderson, «οι οδηγίες πρέπει να βασίζονται σε ευρεία επιστημονική συναίνεση, όχι σε πολιτικές αποφάσεις ή προσωπικές απόψεις».
Η πρωτοβουλία του Κένεντι αναμένεται να προκαλέσει νέα πολιτική καταιγίδα στην Ουάσινγκτον, ενώ οι ειδικοί προειδοποιούν πως μια απότομη αλλαγή στη διατροφική πολιτική της χώρας θα μπορούσε να έχει σοβαρές συνέπειες για τη δημόσια υγεία.
Με πληροφορίες από Guardian
