Η κυβέρνηση Τραμπ ζήτησε από το μικρό νησιωτικό κράτος Παλάου στον Ειρηνικό Ωκεανό να δεχθεί αιτούντες άσυλο που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στις ΗΠΑ, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας απέλασης μεταναστών σε χώρες καταγωγής διαφορετικές από τις δικές τους.
Το Παλάου, μια χώρα περίπου 18.000 κατοίκων ανατολικά των Φιλιππίνων, εξετάζει ένα προσχέδιο συμφωνίας για την επανεγκατάσταση «υπηκόων τρίτων χωρών» από τις ΗΠΑ, οι οποίοι «ενδέχεται να ζητήσουν προστασία και να αντιταχθούν στην επιστροφή τους στη χώρα καταγωγής τους». Το προσχέδιο δεν διευκρινίζει πόσα άτομα ενδέχεται να σταλούν στο Παλάου, ούτε τι θα λάβει η χώρα σε αντάλλαγμα.
«Και τα δύο μέρη θα λάβουν υπόψη… αιτήματα υπηκόων τρίτων χωρών για άσυλο, προσφυγική προστασία ή αντίστοιχη προσωρινή προστασία», αναφέρει το προσχέδιο συμφωνίας, το οποίο είδε η εφημερίδα Guardian. Επιστολή του προέδρου του Παλάου, Σουράνγκελ Γουίπς Τζούνιορ, σχετικά με το προσχέδιο καταδεικνύει ότι η πρόταση απέχει πολύ από το να είναι οριστική και υπόκειται σε περαιτέρω διαπραγματεύσεις. Η επιστολή δηλώνει επίσης ότι το Παλάου θα έχει «πλήρη διακριτική ευχέρεια να αποφασίζει εάν θα δεχτεί ή όχι οποιοδήποτε άτομο».
Το αίτημα προς το Παλάου αποτελεί την πιο πρόσφατη προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να απομακρύνει μετανάστες από τα σύνορά της. Απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου τον Ιούνιο άνοιξε τον δρόμο στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να μεταφέρει μετανάστες σε χώρες που δεν είναι η χώρα καταγωγής τους. Έκτοτε, οι ΗΠΑ έχουν ολοκληρώσει μεταφορές μεταναστών σε χώρες όπως το Νότιο Σουδάν και το Εσουατίνι.
Σύμφωνα με την Ντόρις Μάισνερ, επικεφαλής του προγράμματος Μεταναστευτικής Πολιτικής του Migration Policy Institute και πρώην επίτροπο της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Πολιτογράφησης των ΗΠΑ, το προσχέδιο συμφωνίας με το Παλάου αντικατοπτρίζει παρόμοια αιτήματα της κυβέρνησης Τραμπ προς «δεκάδες» άλλες χώρες για την επανεγκατάσταση μεταναστών.
«Επειδή οι περισσότερες χώρες είναι μικρές, μακριά από τις ΗΠΑ και άγνωστες στους περισσότερους Αμερικανούς, ο σκοπός αυτών των ενεργειών είναι κυρίως να εντείνουν τον φόβο μέσα στις μεταναστευτικές κοινότητες στις ΗΠΑ, ότι μπορεί να σταλούν σε μακρινά μέρη όπου δεν έχουν συγγενείς ή άλλες επαφές», δήλωσε η Μάισνερ.
Σε αντίθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Παλάου δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της Συνθήκης του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες – διεθνούς συμφωνίας που υποχρεώνει τα κράτη να προστατεύουν ανθρώπους που διώκονται και καθορίζει το πλαίσιο μεταχείρισης αιτούντων άσυλο και προσφύγων. Λαμβάνοντας αυτό υπόψη, το προσχέδιο αναφέρει ότι το Παλάου θα ενεργεί «σύμφωνα με το Σύνταγμά του» και τις «ανθρωπιστικές αρχές που το διέπουν».
Την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος του Παλάου συγκάλεσε σύσκεψη με το Εθνικό Κογκρέσο και το Συμβούλιο των Αρχηγών της χώρας για να συζητήσουν το αίτημα. Σε ερωτήσεις του Guardian, το Γραφείο του Προέδρου του Παλάου απάντησε παραπέμποντας σε δήλωση που εκδόθηκε μετά τη συνάντηση, στην οποία αναφέρεται ότι οι ηγέτες «επανέλαβαν τη μακρόχρονη συνεργασία τους με τις Ηνωμένες Πολιτείες», αλλά χρειάζονται περισσότερες πληροφορίες «πριν ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση».
Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε ότι η εφαρμογή των πολιτικών μετανάστευσης της κυβέρνησης Τραμπ αποτελεί «ύψιστη προτεραιότητα».
«Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα συνεργαστούμε με άλλες χώρες για να διευκολύνουμε την απομάκρυνση υπηκόων τρίτων χωρών από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίοι ζητούν άσυλο ή άλλες μορφές προστασίας στις ΗΠΑ», είπε ο εκπρόσωπος. «Η συνεχής συνεργασία με ξένες κυβερνήσεις είναι ζωτικής σημασίας για την αποτροπή παράτυπης και μαζικής μετανάστευσης και την ασφάλεια των συνόρων μας.»
Το Παλάου διατηρεί στενούς δεσμούς με τις ΗΠΑ μέσω της Συμφωνίας Ελεύθερης Σύνδεσης (Cofa), η οποία παρέχει στη χώρα εκατομμύρια δολάρια σε οικονομική ενίσχυση και βοήθεια. Το 2023, τα κεφάλαια Cofa αποτελούσαν περίπου το 30% των εσόδων της κυβέρνησης του Παλάου. Αυτή η σχέση μπορεί να σημαίνει ότι οι ηγέτες του Παλάου «νιώθουν πίεση να αποδεχτούν αυτή τη συμφωνία», δήλωσε η αναλύτρια του Ειρηνικού, Καμίλα Πόλε.
«Η συμφωνία αυτή παρέχει στο Παλάου πολλά χρήματα καθώς και προγράμματα και υπηρεσίες, και υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα υπό τον Τραμπ για το ποιες από αυτές τις παροχές μπορεί να κοπούν», είπε η Πόλε, της οποίας η θέση στο Ινστιτούτο Ειρήνης των ΗΠΑ πρόσφατα καταργήθηκε λόγω περικοπών της κυβέρνησης Τραμπ.
«Μια τέτοια συμφωνία δεν έχει κανένα ουσιαστικό όφελος για το Παλάου, και αν την αποδεχτεί, θα είναι ουσιαστικά υπό πίεση, φοβούμενο ότι αν πει όχι, θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες», πρόσθεσε.
Η Πόλε δήλωσε επίσης ότι, σε συνδυασμό με την απόφαση της κυβέρνησης Τραμπ να αποσυρθεί από τις δεσμεύσεις της για το κλίμα – που αποτελεί κρίσιμη προτεραιότητα για τα κράτη του Ειρηνικού – το αίτημα αυτό θα έχει μακροπρόθεσμο γεωπολιτικό αντίκτυπο στην περιοχή.
«Αυτού του είδους η πολιτική κάνει τεράστια ζημιά στη στρατηγική των ΗΠΑ στον Ειρηνικό, κάτι που η Κίνα θα μπορέσει να εκμεταλλευτεί πολύ εύκολα», είπε η Πόλε. «Οι ΗΠΑ παίρνουν αυτό που θέλουν από την κυβέρνηση Τραμπ, προσφέροντας σχεδόν τίποτα σε αντάλλαγμα.»
Με πληροφορίες από Guardian
