Αν Ιράν και Ισραήλ σταματήσουν να επιτίθενται, τα ριψοκίνδυνα χτυπήματα του Τραμπ ίσως αποδώσουν, επισημαίνει το BBC σε ανάλυσή του, λίγο μετά το «σπάσιμο» της εκεχειρίας.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανέλαβε το ρίσκο να εμπλέξει τις Ηνωμένες Πολιτείες στην επιδεινούμενη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν – ένα ρίσκο που, τουλάχιστον προς το παρόν, φαίνεται να αποδίδει. Το βράδυ της Δευτέρας, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι οι δύο χώρες συμφώνησαν σε μια εκεχειρία, η οποία, όπως είπε, «θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια διαρκή ειρήνη».
Αν ο Αμερικανός πρόεδρος κατάφερε πράγματι να τερματίσει αυτό που αποκάλεσε «Πόλεμο των 12 Ημερών», θα πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα πίσω από το χείλος μιας σύρραξης που απειλούσε να παρασύρει την ευρύτερη περιοχή, εντείνοντας παράλληλα την εμπλοκή των ΗΠΑ μετά τις αεροπορικές επιδρομές τους σε ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις το Σάββατο.
«Εφόσον το ισραηλινό καθεστώς σταματήσει την παράνομη επιθετικότητά του κατά του ιρανικού λαού το αργότερο στις 4 π.μ. ώρα Τεχεράνης», δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί, «δεν έχουμε καμία πρόθεση να συνεχίσουμε την αντίδρασή μας στη συνέχεια».
Η ισραηλινή κυβέρνηση δήλωσε αργότερα ότι έκανε δεκτή την πρόταση, καθώς «επετεύχθησαν οι στόχοι» των επιθέσεών της στο Ιράν. Πράγματι, τα δύο μέρη φάνηκαν να μειώνουν την ένταση, ενώ οι ισραηλινές επιθέσεις φέρεται να σταμάτησαν.
Ωστόσο, η εύθραυστη ισορροπία διαταράχθηκε μόλις δύο ώρες αργότερα: ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας κατηγόρησε το Ιράν ότι παραβίασε την κατάπαυση του πυρός και δεσμεύτηκε για δυναμική απάντηση. Το Ιράν αρνήθηκε οποιαδήποτε ευθύνη για παραβίαση της συμφωνίας.
Η κυβέρνηση Τραμπ ελπίζει αναμφίβολα ότι πρόκειται για μεμονωμένο επεισόδιο, απόρροια των εντάσεων, και πως η κατάπαυση του πυρός θα διατηρηθεί.
Η επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν και η ανακοίνωση Τραμπ για εκεχειρία
Η ανακοίνωση του Τραμπ ήρθε έπειτα από μια εξαιρετικά τεταμένη μέρα στην περιοχή, με το Ιράν να τηρεί την υπόσχεσή του για αντίποινα στην αμερικανική επίθεση του Σαββάτου.
Σύμφωνα με τις πρώτες αναφορές, όλοι οι ιρανικοί πύραυλοι που εκτοξεύτηκαν προς την αμερικανική βάση στο Κατάρ αναχαιτίστηκαν, χωρίς να σημειωθούν απώλειες ή ζημιές.
Το Σάββατο το βράδυ, απευθυνόμενος στο αμερικανικό έθνος, ο Τραμπ προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε νέα ιρανική επίθεση σε αμερικανικά συμφέροντα θα προκαλούσε «συντριπτική απάντηση». Διαμήνυσε πως υπάρχουν ακόμη περισσότεροι στόχοι που μπορούν να πληγούν από τις ΗΠΑ, αν χρειαστεί.
Για περισσότερο από ένα 24ωρο, ο κόσμος παρακολουθούσε τις εξελίξεις, αναμένοντας την αντίδραση του Ιράν. Μόλις αυτή εκδηλώθηκε, τα βλέμματα στράφηκαν ξανά στον Λευκό Οίκο. Ο Τραμπ απάντησε με τη γνωστή του ταχύτητα.
«Το Ιράν απάντησε επίσημα στην καταστροφή των πυρηνικών εγκαταστάσεών του με μια πολύ αδύναμη απάντηση, την οποία περιμέναμε, και την οποία αντιμετώπισα πολύ αποτελεσματικά», έγραψε στον ιστότοπο κοινωνικής δικτύωσης. «Το Ιράν τα είχε βγάλει όλα από το “σύστημά” του. Ίσως τώρα το Ιράν μπορεί να προχωρήσει στην Ειρήνη και την Αρμονία στην Περιοχή», πρόσθεσε.
Οι ζημιές που προκάλεσε η ιρανική απάντηση ήταν περιορισμένες και ο Τραμπ έδειξε διάθεση να αποκλιμακώσει, ελπίζοντας ότι η Τεχεράνη θα προσερχόταν σε σοβαρές διαπραγματεύσεις. Πηγές του Λευκού Οίκου ανέφεραν ότι ο πρόεδρος βρισκόταν σε επαφή με μεσολαβητές από το Κατάρ και με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, συζητώντας τις λεπτομέρειες της συμφωνίας.
Ντόναλντ Τραμπ: Η επίθεση στο Ιράν ως ελιγμός υψηλού ρίσκου
Η επίθεση του Σαββατοκύριακου ήταν ελιγμός υψηλού ρίσκου, όμως φαίνεται να έχει αποφέρει ήδη κάποια αποτελέσματα.
Μια παρόμοια δυναμική είχε καταγραφεί τον Ιανουάριο του 2020, όταν ο Τραμπ διέταξε την εξόντωση του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί στη Βαγδάτη. Τότε, το Ιράν απάντησε με εκτόξευση πυραύλων σε βάσεις των ΗΠΑ στο Ιράκ, τραυματίζοντας περισσότερους από 100 Αμερικανούς στρατιώτες – χωρίς, ωστόσο, να υπάρξει κλιμάκωση από την Ουάσινγκτον.
Σύμφωνα με αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, στην πιο πρόσφατη επίθεση της Δευτέρας, το Ιράν εκτόξευσε ισάριθμους πυραύλους με τις βόμβες που έριξαν τα αμερικανικά μαχητικά το Σαββατοκύριακο – ένδειξη μιας προσπάθειας συμμετρικής απάντησης.
Επιπλέον, η ιρανική πλευρά είχε προειδοποιήσει την κυβέρνηση του Κατάρ για την επικείμενη επίθεση, γεγονός που ο Τραμπ χαιρέτισε δημόσια. Η στάση αυτή εκλήφθηκε από παρατηρητές ως δείγμα πρόθεσης αποφυγής περαιτέρω κλιμάκωσης.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, ο Τραμπ εστίασε περισσότερο σε ζητήματα όπως η τιμή του πετρελαίου, η κάλυψη από τα αμερικανικά ΜΜΕ και η αινιγματική πρόταση του πρώην Ρώσου προέδρου Ντμίτρι Μεντβέντεφ για παροχή πυρηνικών όπλων στο Ιράν από τρίτη χώρα.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησής του τονίζουν ότι «αυτός ο πρόεδρος υλοποιεί τις απειλές του» – σε αντίθεση με αρκετούς προκατόχους του.
Εάν το Ιράν εξαπέλυε έναν νέο γύρο επιθέσεων με απώλειες Αμερικανών ή σημαντικές ζημιές, η πίεση στον Τραμπ για στρατιωτική απάντηση θα αυξανόταν κατακόρυφα.
Προς το παρόν, ωστόσο, φαίνεται να εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο αποκλιμάκωσης, με την ελπίδα ότι τόσο το Τελ Αβίβ όσο και η Τεχεράνη επιθυμούν να αποφύγουν μια πλήρη στρατιωτική σύγκρουση.
Με πληροφορίες από BBC
