Ο πρόεδρος Τραμπ γνωρίζει ότι το κοινό είναι δύσπιστο απέναντι στους δασμούς του, γι’ αυτό και οι αξιωματούχοι της κυβέρνησής του προσπαθούν να πείσουν τους ψηφοφόρους ότι άλλοι σε όλο τον κόσμο θα τους πληρώσουν αντί για τα αμερικανικά νοικοκυριά. Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό που δημοσιεύθηκαν την Πέμπτη, όμως, δείχνουν μια διαφορετική εικόνα.
Ο Δείκτης Τιμών Παραγωγού (PPI) τον Ιούλιο αυξήθηκε κατά 0,9% μηνιαίως και κατά 3,3% ετησίως. Τα δεδομένα για τις τιμές καταναλωτή που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη (0,2% μηνιαίως και 2,7% για τους τελευταίους 12 μήνες) δείχνουν ότι τα νοικοκυριά δεν αντιμετωπίζουν αυξήσεις τιμών λόγω δασμών, εκτός από μερικές υπηρεσίες, όπως η ιατρική φροντίδα. Τα στοιχεία του PPI, όμως, μας λένε ότι αυτό συμβαίνει εν μέρει επειδή οι επιχειρήσεις πληρώνουν υψηλότερες τιμές, αλλά δεν τις έχουν μεταφέρει στους πελάτες τους — τουλάχιστον προς το παρόν.
Οι αριθμοί για τις τιμές παραγωγού γίνονται χειρότεροι όσο πιο κοντά κοιτάξει κανείς. Τα αγαθά και οι υπηρεσίες παρουσίασαν σημαντικό πληθωρισμό, με 0,7% και 1,1% αντίστοιχα, μηνιαίως. Ιδιαίτερα τα αγαθά και οι υπηρεσίες που σχετίζονται με τις επιχειρηματικές επενδύσεις γίνονται πιο ακριβά, με το κόστος των εξοπλισμών παραγωγής να αυξάνεται κατά 0,4% το μήνα και τις σχετικές υπηρεσίες κατά 4,5%.
Οι τιμές για ενδιάμεσα αγαθά, πρώτες ύλες και εξαρτήματα, αυξάνονται επίσης. Οι τιμές για υλικά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή αγαθών αυξήθηκαν κατά 1,3% σε ένα μήνα, και τα εξαρτήματα παραγωγής κατά 0,4%.
Αυτό δεν έχει φανεί στις τιμές καταναλωτή μέχρι στιγμής, γιατί πολλές εταιρείες εισήλθαν στην εποχή των δασμών Τραμπ με μεγάλα χρηματικά αποθέματα ή ευρύτερα περιθώρια κέρδους, έτσι ώστε να μπορούν να απορροφήσουν αυτές τις αυξήσεις για την ώρα. Ωστόσο, αυτές οι εταιρείες δεν μπορούν να το κάνουν για πάντα. Εν τω μεταξύ, τα χρήματα που χάνονται από την πληρωμή δασμών ή από την πληρωμή για υψηλότερες τιμές λόγω δασμών δεν είναι διαθέσιμα για επενδύσεις στην επιχείρηση ή για επιστροφή στους μετόχους.
Ίσως αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το χρηματιστήριο αντέδρασε αρνητικά στα νέα για τις τιμές παραγωγού. Ένας άλλος μεγάλος λόγος είναι ότι τα δεδομένα για τις τιμές καταναλωτή της Τρίτης είχαν ενισχύσει την αισιοδοξία ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα μπορεί να ανακοινώσει την “επιτυχία” στη μάχη κατά του πληθωρισμού και να αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια από τον επόμενο μήνα. Ωστόσο, οι τιμές παραγωγού του σήμερα τείνουν να γίνουν οι τιμές καταναλωτή του αύριο, γεγονός που σημαίνει ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα ίσως να έχει λιγότερο περιθώριο για ελιγμούς από ό,τι πολλοί είχαν ελπίσει.
Όλα αυτά δημιουργούν πολιτικό πρόβλημα για τον Πρόεδρο Τραμπ και τους Ρεπουμπλικανούς. Ο Πρόεδρος υπόσχεται στους ψηφοφόρους ότι οι ξένοι θα πληρώσουν για τις πολιτικές δασμών του. Τα δεδομένα για τις τιμές προειδοποιούν ότι η οικονομία μπορεί να έχει άλλες ιδέες. Οι Αμερικανοί θα πληρώσουν μεγάλο μέρος του λογαριασμού των δασμών, είτε άμεσα μέσω υψηλότερων τιμών καταναλωτή, είτε έμμεσα μέσω μικρότερης επένδυσης των επιχειρήσεων στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας για την αύξηση των μισθών.
Το άλλο καμπανάκι κινδύνου για τον Πρόεδρο Τραμπ αυτή την εβδομάδα είναι τα δεδομένα για τα πραγματικά εισοδήματα, που δεν δείχνουν αυξήσεις. Τα πραγματικά μέση ωριαία εισοδήματα αυξήθηκαν κατά 0,1% τον Ιούλιο, μετά από μηδενική αύξηση τον Ιούνιο, και η μηνιαία αύξηση κατά 0,4% τον Μάιο και τον Μάρτιο μπορεί να είναι απλώς παροδικές και όχι τάση. Τα πραγματικά μέση ωριαία εισοδήματα αυξήθηκαν μόνο κατά 1,2% τα τελευταία 12 μήνες.
Ο πληθωρισμός είναι μια ευρεία και επίμονη αύξηση του γενικού επιπέδου τιμών. Οι δασμοί, με αυτή την έννοια, δεν είναι πληθωριστικοί εκτός αν η Ομοσπονδιακή Τράπεζα τους διευκολύνει με μια υπερβολικά χαλαρή νομισματική πολιτική. Αλλά οι δασμοί ανεβάζουν τις τιμές για τα αγαθά που υπόκεινται σε αυτούς, κάτι που μπορεί να προκαλέσει μια εφάπαξ αύξηση με κάποιες πιθανές επακόλουθες επιπτώσεις. Αυτό που μετράει για τους ψηφοφόρους, και για την εμπιστοσύνη τους στην οικονομία, είναι αυτό που βλέπουν στους μισθούς τους και στο κόστος ζωής.
Οι Ρεπουμπλικάνοι κινδυνεύουν πολιτικά εάν οι δασμοί προκαλέσουν αυξήσεις τιμών — είτε μία φορά είτε μόνιμες — που δεν αντισταθμίζονται από μεγαλύτερες αυξήσεις μισθών. Οι Ρεπουμπλικάνοι θα κάνουν το ίδιο λάθος με τη διοίκηση Μπάιντεν αν συνεχίσουν να λένε στους ψηφοφόρους ότι όλα είναι υπέροχα, ενώ τα στοιχεία στο σούπερ μάρκετ ή στο Applebee’s λένε κάτι διαφορετικό.
Με πληροφορίες από Wall Street Journal
