«Είναι πιο υπάκουος από σκύλο… Μακάρι να εμφανιστούν περισσότεροι από αυτούς τους χαζούς», καυχιέται μια γυναίκα σε ένα νέο βιντεοπαιχνίδι που έχει πυροδοτήσει συζήτηση για τον σεξισμό στην Κίνα.
Στο live-action παιχνίδι Revenge on Gold Diggers, οι παίκτες ενσαρκώνουν άνδρες πρωταγωνιστές που παρασύρονται σε σχέσεις από χειριστικές γυναίκες με στόχο τα χρήματά τους – και οι αντιδράσεις τους καθορίζουν την πορεία της ιστορίας.
Το παιχνίδι βρέθηκε στην κορυφή της λίστας πωλήσεων της πλατφόρμας Steam λίγες μόλις ώρες μετά την κυκλοφορία του τον Ιούνιο, αλλά σύντομα προκάλεσε διαμάχες. Ορισμένοι το επέκριναν για την αναπαραγωγή προσβλητικών έμφυλων στερεοτύπων, ενώ άλλοι το υπερασπίστηκαν ως προειδοποίηση απέναντι στις ερωτικές απάτες.
Η κριτική ήταν τόσο έντονη, που οι δημιουργοί του μετονόμασαν σιωπηρά το παιχνίδι σε Emotional Anti-Fraud Simulator (Προσομοιωτής Συναισθηματικής Καταπολέμησης Απάτης) την επόμενη κιόλας μέρα.
Ωστόσο, η αλλαγή αυτή δεν στάθηκε αρκετή για να αντιστρέψει τη ζημιά. Ο βασικός σκηνοθέτης του παιχνιδιού, ο Χονγκ Κονγκέζος Mark Hu, έχει πλέον αποκλειστεί από αρκετές κινεζικές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Οι δημιουργοί επιμένουν ότι δεν είχαν καμία πρόθεση να «στοχεύσουν γυναίκες», αλλά ήθελαν να ενθαρρύνουν έναν «ανοιχτό διάλογο σχετικά με τα συναισθηματικά όρια και τις γκρίζες ζώνες στα σύγχρονα ραντεβού».
Η Xu Yikun, καλλιτέχνιδα που δοκίμασε το παιχνίδι και το βρήκε βαθιά προσβλητικό, απορρίπτει αυτή τη θέση. Τους κατηγορεί για «ένα κλασικό επιχειρηματικό μοντέλο που ευδοκιμεί στη δημιουργία περιεχομένου που πυροδοτεί συζητήσεις και διχασμούς». Επικριτές όπως η ίδια υποστηρίζουν ότι ο ίδιος ο όρος «χρυσοθήρας» αποπνέει μισογυνισμό. «Είναι μια ετικέτα που χρησιμοποιείται, πολύ συχνά, στις γυναίκες», λέει η κα Xu. «Σεξιστικά αστεία και υποτιμητικοί όροι σαν κι αυτούς έχουν βρει τον δρόμο τους στην καθημερινή μας γλώσσα».
«Αν έχεις έναν πλούσιο φίλο, σε αποκαλούν χρυσοθήρα. Αν προσπαθείς να φαίνεσαι όμορφη, σε αποκαλούν χρυσοθήρα… Μερικές φορές η ετικέτα χρησιμοποιείται σε σένα απλώς επειδή δέχεσαι ένα ποτό από κάποιον», προσθέτει.
Κάποιοι παίκτες, πάντως, θεωρούν την κριτική υπερβολική. «Το παιχνίδι δεν προσπαθεί να πει ότι όλες οι γυναίκες είναι χρυσοθήρες… Δεν το βρίσκω να στοχεύει κανένα από τα δύο φύλα», λέει η 31χρονη Zhuang Mengsheng, η οποία μίλησε στο BBC χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο. «Τόσο οι γυναίκες όσο και οι άνδρες μπορούν να είναι χρυσοθήρες». Κι όμως, στο παιχνίδι όλοι οι «χρυσοθήρες» είναι γυναίκες. Από μια νεαρή διαδικτυακή influencer έως μια επιχειρηματία που προσπαθεί να ξεκινήσει τη δική της εταιρεία, όλες παρουσιάζονται να καταστρώνουν σχέδια ώστε να πείσουν άνδρες να τους χαρίσουν χρήματα και δώρα.
«Θέλεις να μάθεις αν ένας άντρας σε αγαπάει; Δες πόσα ξοδεύει», λέει μία από αυτές.
Το παιχνίδι έχει διχάσει ακόμη και τα τοπικά μέσα ενημέρωσης. Μια εφημερίδα από την κεντρική επαρχία Χουμπέι ανέφερε ότι το παιχνίδι «χαρακτηρίζει ένα ολόκληρο φύλο ως απατεώνες». Αντίθετα, η Beijing Youth Daily το επαίνεσε για τη «δημιουργικότητά» του, επικαλούμενη τις οικονομικές διαστάσεις των ερωτικών απατών: περίπου 2 δισεκατομμύρια γιουάν (279 εκατομμύρια δολάρια· 204 εκατομμύρια λίρες) μόνο το 2023, σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Καταπολέμησης της Απάτης. «Πρέπει να σταματήσουμε την συναισθηματική απάτη χωρίς καθυστέρηση», ανέφερε σε κύριο άρθρο της.
Παρά τη δημόσια διαμάχη, οι πωλήσεις του παιχνιδιού συνέχισαν να αυξάνονται. Πλέον κατατάσσεται στους δέκα κορυφαίους τίτλους για PC στην Κίνα, ξεπερνώντας ακόμη και το Black Myth: Wukong, που θεωρείται το πιο επιτυχημένο κινεζικό παιχνίδι όλων των εποχών. «Δεν καταλαβαίνω γιατί ο κόσμος είναι αναστατωμένος με αυτό. Αν δεν είσαι ο ίδιος χρυσοθήρας, γιατί να νιώθεις ότι δέχεσαι επίθεση από αυτό το παιχνίδι;» λέει ένας 28χρονος άνδρας. «Πιστεύω πραγματικά ότι οι δημιουργοί του παιχνιδιού είναι πολύ τολμηροί. Αυτά τα ζητήματα [όπως η συναισθηματική απάτη] δεν συζητούνται αρκετά ευρέως στην Κίνα».
Ορισμένοι χρήστες του διαδικτύου υποστήριξαν ότι το παιχνίδι αντλεί έμπνευση από την πραγματική ιστορία ενός Κινέζου, γνωστού ως Fat Cat στο διαδίκτυο, ο οποίος αυτοκτόνησε πηδώντας στο κενό πέρυσι, μετά από έναν επώδυνο χωρισμό. Ο θάνατός του πυροδότησε έντονες συζητήσεις στο διαδίκτυο, με τον όρο «χρυσοθήρας» να επαναλαμβάνεται συχνά, καθώς αρκετοί κατηγόρησαν την πρώην σύντροφό του ότι τον εκμεταλλεύτηκε, οδηγώντας τον στην αυτοκτονία. Η αστυνομία απέρριψε αυτούς τους ισχυρισμούς.
Οι γυναίκες που μίλησαν στο BBC εκφράζουν ανησυχία ότι το παιχνίδι διαιωνίζει προβληματικούς έμφυλους ρόλους στην Κίνα, όπου η κοινωνία εξακολουθεί να πιστεύει ότι οι γυναίκες ανήκουν στο σπίτι και οι άνδρες είναι οι κύριοι οικονομικοί συντηρητές. Έτσι, για πολλές γυναίκες, ο «καλός γάμος» παραμένει κοινωνικά σημαντικότερος από την επαγγελματική επιτυχία.
Η επίσημη ρητορική του ανδροκρατούμενου Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος ενισχύει αυτή την αντίληψη – ο Πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ έχει επανειλημμένα καλέσει τις γυναίκες να αγκαλιάσουν τους ρόλους τους ως «καλές σύζυγοι και μητέρες». Παράλληλα, η κυβέρνηση έχει λάβει μέτρα κατά μιας αυξανόμενης κοινότητας ακτιβιστών που διεκδικούν ισότητα των φύλων.
«Νιώθω ότι ένα τέτοιο παιχνίδι απλώς υποδαυλίζει την εχθρότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών», λέει μια γυναίκα που δεν επιθυμεί να κατονομαστεί, φοβούμενη στοχοποίηση στο διαδίκτυο. «Παρουσιάζει, για άλλη μια φορά, τις γυναίκες ως το κατώτερο φύλο, που πρέπει με κάποιον τρόπο να βρει τρόπους να ευχαριστήσει τους άνδρες για να εξασφαλίσει τα προς το ζην».
Με πληροφορίες από BBC
