Η υγεία των ματιών ενός παιδιού είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή του ανάπτυξη, την απόδοση στο σχολείο και την καθημερινότητά του. Μία από τις πιο συχνές διαθλαστικές ανωμαλίες στην παιδική ηλικία είναι η υπερμετρωπία, μια κατάσταση που, εάν δεν διαγνωστεί εγκαίρως, μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την όραση και τη γενικότερη ποιότητα ζωής του παιδιού.
Η υπερμετρωπία είναι μια διαθλαστική ανωμαλία κατά την οποία το φως που εισέρχεται στο μάτι εστιάζεται πίσω από τον αμφιβληστροειδή, αντί επάνω του. Το αποτέλεσμα είναι ότι τα αντικείμενα που βρίσκονται κοντά φαίνονται θολά, ενώ όσα βρίσκονται σε μακρινή απόσταση μπορεί να γίνονται πιο ευδιάκριτα.
Αν και η υπερμετρωπία σε ήπιο βαθμό είναι φυσιολογική σε βρέφη και μικρά παιδιά (και συχνά διορθώνεται με την ανάπτυξη του ματιού), η μέτρια έως υψηλή υπερμετρωπία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότερα προβλήματα, όπως στραβισμό ή αμβλυωπία (τεμπέλικο μάτι), εάν δεν εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της υπερμετρωπίας στα παιδιά;
Τα παιδιά συχνά δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν ή να εκφράσουν ότι έχουν πρόβλημα όρασης. Ωστόσο, υπάρχουν σημάδια που μπορούν να υποψιάσουν έναν γονιό:
- Συχνά πονοκέφαλοι, ιδίως μετά από διάβασμα ή χρήση οθόνης
- Κόπωση ή ενόχληση στα μάτια
- Δυσκολία στο διάβασμα ή αποφυγή δραστηριοτήτων που απαιτούν κοντινή όραση
- Τρίψιμο των ματιών
- Συχνά “κλείσιμο” του ενός ματιού για να δει καλύτερα
- Κακή σχολική απόδοση χωρίς άλλη εμφανή αιτία
Πότε πρέπει να γίνει η πρώτη οφθαλμολογική εξέταση;
Η παιδική οφθαλμολογική εξέταση είναι απαραίτητη ακόμη και πριν εμφανιστούν συμπτώματα. Οι ειδικοί προτείνουν:
- Πρώτη εξέταση πριν την ηλικία των 3 ετών
- Επανέλεγχος πριν την έναρξη του σχολείου
- Στη συνέχεια, κάθε 1-2 χρόνια ή σύμφωνα με τις οδηγίες του οφθαλμιάτρου
Η διάγνωση γίνεται μόνο με πλήρη οφθαλμολογικό έλεγχο, ο οποίος περιλαμβάνει διαθλαστικό έλεγχο με κυκλοπληγία – μία ειδική διαδικασία που απαιτεί χρήση σταγόνων για να αδρανοποιηθεί προσωρινά ο μυς του ματιού, προκειμένου να μετρηθεί με ακρίβεια ο βαθμός υπερμετρωπίας.
Πώς αντιμετωπίζεται η υπερμετρωπία στα παιδιά;
Η πιο συνήθης μέθοδος διόρθωσης είναι τα διορθωτικά γυαλιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, εάν διαγνωστεί στραβισμός ή αμβλυωπία, ο οφθαλμίατρος μπορεί να προτείνει:
- Ειδικά γυαλιά με διορθωτικούς φακούς
- Κάλυψη (κλείσιμο) του υγιούς ματιού για ενίσχυση του αδύναμου
- Οπτικές ασκήσεις (οπτομετρία)
- Η χρήση γυαλιών είναι απολύτως ασφαλής και αποτελεσματική, ενώ τα περισσότερα παιδιά προσαρμόζονται πολύ γρήγορα.
Συχνά η υπερμετρωπία υποχωρεί καθώς το παιδί μεγαλώνει και το μάτι του αναπτύσσεται. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται παρακολούθηση. Η τακτική οφθαλμολογική αξιολόγηση είναι απαραίτητη για να διαπιστώνεται η εξέλιξη και να προσαρμόζεται η θεραπευτική προσέγγιση.
Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
- Να παρακολουθούν την όραση του παιδιού τους, ακόμα κι αν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα
- Να προγραμματίζουν τακτικούς προληπτικούς ελέγχους
- Να ενισχύουν τη θετική στάση απέναντι στα γυαλιά, ιδίως όταν το παιδί νιώθει άβολα ή ντρέπεται
- Να συμβουλεύονται μόνο εξειδικευμένους οφθαλμιάτρους για διάγνωση και παρακολούθηση
