Η ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ των φυλακών Κορυδαλλού αποτελεί πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και των δημοτικών αρχών από τη δεκαετία του ’80, όταν ζητούσαν μετ’ επιτάσεως την κατεδάφιση του κτιριακού συγκροτήματος και τη δημιουργία ελεύθερου χώρου πρασίνου. Το 1961, όταν άρχισε η κατασκευή των φυλακών στον Κορυδαλλό, η περιοχή ήταν αραιοκατοικημένη. Η ραγδαία οικιστική ανάπτυξη στα χρόνια που ακολούθησαν άλλαξε τα δεδομένα.
Τα οφέλη από τη σχεδιαζόμενη μετεγκατάσταση δεν περιορίζονται στην εκπεφρασμένη άποψη της τοπικής κοινωνίας, που υποστηρίζει ότι οι μεγαλύτερες φυλακές της χώρας δεν μπορούν να βρίσκονται μέσα στον οικιστικό ιστό, δίπλα σε σχολεία και αθλητικές εγκαταστάσεις. Η μετεγκατάσταση των φυλακών αποτελεί αναγκαιότητα για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των κρατουμένων και παράλληλα τη δημιουργία ενός νέου, πολύτιμου ελεύθερου και κοινόχρηστου χώρου μέσα στον αστικό ιστό του πυκνοκατοικημένου Κορυδαλλού. Οι συνθήκες κράτησης, άλλωστε, και τα σοβαρά προβλήματα υπερπληρότητας των φυλακών έχουν αναδειχθεί τόσο από την Επιτροπή του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων (CTP) όσο και από τον Συνήγορο του Πολίτη.
Η μετεγκατάσταση των φυλακών αποτελεί αναγκαιότητα για τη διασφάλιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπρέπειας των κρατουμένων και παράλληλα τη δημιουργία ενός νέου, πολύτιμου ελεύθερου και κοινόχρηστου χώρου μέσα στον αστικό ιστό του πυκνοκατοικημένου Κορυδαλλού.
«Αυτό που ζητάνε εδώ και 60 χρόνια όλοι οι Κορυδαλλιώτες και όλες οι δημοτικές αρχές έχει πάρει έναν δρόμο, και ελπίζουμε ότι δεν θα σταματήσει στις καλένδες της δημόσιας διοίκησης και της γραφειοκρατίας», αναφέρει στη LiFO, ο Νίκος Χουρσαλάς, δήμαρχος Κορυδαλλού.
Μας λέει, ότι ελπίζει «πως θα τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα του έργου, ώστε μέχρι το τέλος του χρόνου να έχει αναδειχθεί ανάδοχος για να ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες. Και επιτέλους να φύγουν οι φυλακές από τον οικιστικό ιστό της πόλης, δίπλα στις οποίες φιλοξενούνται τα μισά σχολεία μας και όλες οι αθλητικές δραστηριότητες της πόλης. Σε απόσταση 20 και 30 μέτρων από τις φυλακές γίνεται καθημερινή χρήση δημοσίων εγκαταστάσεων από επτά με οκτώ χιλιάδες κόσμο. Εγκαινιάσαμε ένα κολυμβητήριο και βγαίνοντας από αυτό βλέπεις τη μάντρα των φυλακών, ενώ φτιάξαμε και ένα καινούριο πάρκο που εφάπτεται στο κτίριο των γυναικείων φυλακών».
Το έργο
Οι νέες φυλακές θα κατασκευαστούν με σύμπραξη δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΣΔΙΤ). Το έργο αφορά στη μελέτη, χρηματοδότηση, κατασκευή, προμήθεια εξοπλισμού, συντήρηση και τεχνική διαχείριση των υποδομών που θα στεγάσουν το νέο πρότυπο Δικαστικό Σωφρονιστικό Κατάστημα Αθηνών (ΔΣΣΑ) και τη Διεύθυνση Μεταγωγών Δικαστηρίων Αττικής (ΔΜΔΑ).
Το κτιριακό συγκρότημα θα κατασκευαστεί σε ακίνητο έκτασης περίπου 100 στρεμμάτων, στη θέση του παλαιού Στρατοπέδου «Αμερικανικής Ευκολίας» στον Ασπρόπυργο Αττικής. Ο εκτιμώμενος προϋπολογισμός έργου είναι 617 εκατ. ευρώ και η συνολική διάρκεια της σύμβασης σύμπραξης θα είναι 30 έτη.
Ο διαγωνισμός έχει προκηρυχθεί από το ΤΑΙΠΕΔ και ειδικότερα από τη Μονάδα Στρατηγικών Συμβάσεων (PPF) για λογαριασμό του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, που είναι η αναθέτουσα αρχή.
Η εξέλιξη του έργου
Σήμερα η διαγωνιστική διαδικασία βρίσκεται στη Β’ φάση, η οποία αποτελείται από τη διαδικασία του ανταγωνιστικού διαλόγου και εν συνεχεία από την υποβολή δεσμευτικών προσφορών. Αυτήν τη στιγμή βρίσκεται σε εξέλιξη ο ανταγωνιστικός διάλογος, που είναι μια ειδική μορφή διαγωνιστικής διαδικασίας η οποία χρησιμοποιείται κυρίως σε σύνθετα δημόσια έργα ή συμβάσεις. Η αναθέτουσα αρχή ξεκινά συζητήσεις (διάλογο) με τις προεπιλεγμένες εταιρείες, για να εξεταστούν οι βέλτιστες τεχνικές, οικονομικές και νομικές λύσεις του έργου. Προηγήθηκε τον Οκτώβριο του 2023 η Α’ φάση του διαγωνισμού, για τον οποίο εκδήλωσαν ενδιαφέρον οι μεγαλύτερες κατασκευαστικές εταιρείες της χώρας. Σύμφωνα με το ΤΑΙΠΕΔ, τα τέσσερα επενδυτικά σχήματα που εκδήλωσαν ενδιαφέρον για το έργο είναι οι ΑΒΑΞ Α.Ε., ΑΚΤΩΡ Α.Ε, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ Α.Ε. και ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ Α.Ε. Στη Β’ φάση του διαγωνισμού συνεχίζουν και τα τέσσερα επενδυτικά σχήματα, μετά την αξιολόγηση των υποβληθέντων φακέλων εκδήλωσης ενδιαφέροντος των σχημάτων αυτών που ολοκληρώθηκε στην Α’ φάση του διαγωνισμού.
Η χωρική οργάνωση και η ανάπτυξη των νέων σωφρονιστικών εγκαταστάσεων στον Ασπρόπυργο
Τον περασμένο Δεκέμβριο εκδόθηκε το Προεδρικό Διάταγμα με το οποίο εγκρίθηκε η χωρική οργάνωση και ανάπτυξη του νέου σωφρονιστικού συγκροτήματος, καθορίστηκαν χρήσεις γης και περιορισμοί δόμησης, ενώ σε αυτό περιλαμβάνεται και η περιβαλλοντική του έγκριση. Η έγκριση της ειδικής πολεοδομικής ρύθμισης ήταν απαραίτητη, όπως αναφέρουν από το υπουργείο Περιβάλλοντος, για να προχωρήσει το έργο. Παράλληλα, όμως, το Προεδρικό Διάταγμα μάς δίνει και μια εικόνα για το πώς θα αναπτυχθεί το νέο δικαστικό σωφρονιστικό συγκρότημα. Θα αναπτυχθεί σε ακίνητο του Δημοσίου, έκτασης 103.022,28 τ.μ., σε δύο ζώνες, μία για τις εγκαταστάσεις κράτησης και μία για τις υπηρεσίες μεταγωγών.
Καθορίζεται επίσης ζώνη πέραν της εξωτερικής περίφραξης των εγκαταστάσεων, σε απόσταση 500 μέτρων από αυτές, για λόγους ασφαλείας και αποτελεσματικής περιμετρικής φύλαξής τους. Εντός της ζώνης αυτής απαγορεύεται κάθε δυνατότητα ή χρήση ή έργο που θα μπορούσε να επηρεάσει την ασφάλεια των εγκαταστάσεων. Προβλέπεται η δημιουργία οδού ασφαλείας περιμετρικά των εξωτερικών ορίων των εγκαταστάσεων, πλάτους 10 μέτρων, και επιβάλλεται η δημιουργία δευτερεύουσας όδευσης διαφυγής. Όσον αφορά τις χρήσεις γης, το έργο θα περιλαμβάνει, εκτός από σωφρονιστικές εγκαταστάσεις, χώρους εκπαίδευσης, υγειονομικές δομές, θρησκευτικούς χώρους, αθλητικές εγκαταστάσεις και περιοχές στάθμευσης. Η μέγιστη επιτρεπόμενη κάλυψη είναι 35%, ο συντελεστής δόμησης 0,6 και τα μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη για τα κτίρια τα 9 μέτρα και για τις υποδομές ασφάλειας, παρατήρησης και ελέγχου τα 14 μέτρα.
Για τη σημασία του έργου από το ΤΑΙΠΕΔ αναφέρουν ότι «η μετεγκατάσταση του Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού στον Ασπρόπυργο θα συμβάλει αποφασιστικά στην επίτευξη ενός εκ των βασικών στόχων του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη που αφορά στην αναμόρφωση της σωφρονιστικής πολιτικής. Η συμβολή του έργου στην εθνική οικονομία θα είναι επίσης σημαντική, δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια της κατασκευής θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. Επιπλέον, η αξιοποίηση των εγκαταστάσεων στον Κορυδαλλό θα πραγματοποιηθεί με όρους βιώσιμης ανάπτυξης και με γνώμονα τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας».
Κοινωνικές κατοικίες στις παλιές φυλακές;
Όσον αφορά την αξιοποίηση των παλιών φυλακών, ακόμη τίποτα δεν έχει οριστικοποιηθεί. Από την κυβέρνηση διερευνάται η δυνατότητα αξιοποίησης του χώρου για την ανάπτυξη κοινωνικών κατοικιών ή φοιτητικών εστιών, σε συνδυασμό με τη δημιουργία χώρων πρασίνου, μετά τη μετεγκατάσταση του σωφρονιστικού ιδρύματος στον Ασπρόπυργο.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται η διενέργεια μελέτης σκοπιμότητας, καθώς το Υπερταμείο θα μελετήσει τη σκοπιμότητα για την αξιοποίηση των εγκαταστάσεων στον Κορυδαλλό, με γνώμονα τις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας και της ευρύτερης περιοχής. Κατεύθυνση της κυβέρνησης είναι να εξεταστεί το σενάριο για τη δημιουργία κοινωνικής κατοικίας ή φοιτητικής στέγης, με χώρους πρασίνου.
