Όχι πολύ καιρό πριν, οικογένειες στην παραλία του Montgat, λίγο έξω από τη Βαρκελώνη, έχτιζαν κάστρα από άμμο, έπαιζαν ρακέτες και απολάμβαναν την ευρωπαϊκή παραθαλάσσια εμπειρία, χωρίς να διανοούνται τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Τώρα όμως, σε πολλά σημεία δεν υπάρχει ούτε χώρος για μια πετσέτα. «Από εδώ ως εκεί», λέει η 19χρονη Σοφία Μελά, δείχνοντας μακριά στο πέλαγος, «ήταν παντού άμμος».
Η κλιματική κρίση μεταμορφώνει τη νότια Ευρώπη σε… πρώην καλοκαιρινό παράδεισο. Στην Ισπανία, την Ιταλία, την Ελλάδα, τη Γαλλία και αλλού, αμμοθύελλες, ανερχόμενη θάλασσα, αποπνικτικές θερμοκρασίες, θανατηφόρες πλημμύρες και καταστροφικές πυρκαγιές μετατρέπουν τα πιο δημοφιλή καλοκαιρινά θέρετρα σε δυστοπικές ζώνες.
Οι παραδοσιακοί τουριστικοί προορισμοί αμφισβητούνται πλέον, καθώς και οι κάτοικοι αλλά και οι επισκέπτες αντιμετωπίζουν τον καύσωνα σαν κοινό εχθρό – όπως λέει ο ακτιβιστής Δανιέλ Πάρδο Ριβακόμπα από τη Βαρκελώνη: «η ζέστη θα λιώσει τα πάντα».
Τον Ιούνιο έσπασαν νέα ρεκόρ θερμοκρασίας: στην El Granado έφτασε τους 46 °C, νέο ρεκόρ για τον μήνα. Πέρυσι, οι πλημμύρες στη Βαλένθια σκότωσαν πάνω από 200 ανθρώπους, ενώ φέτος παρατηρείται ραγδαία αύξηση θανάτων από υπερθέρμανση, ειδικά σε ηλικιωμένους και ευπαθείς.
Οι παραλίες της Βαρκελώνης έχασαν 30.000 τ.μ. άμμου τα τελευταία πέντε χρόνια, ενώ και στη Marina d’Or, κοντά στη Βαλένθια, παρουσιάζονται απώλειες λόγω διάβρωσης και φόβοι ερημοποίησης.
Το πρόβλημα αναγνωρίζεται και σε πολιτικό επίπεδο, η κυβέρνηση Σάντσεθ πρωτοστατεί σε μια «πράσινη μετάβαση», προωθώντας επενδύσεις σε βιώσιμες πηγές ενέργειας, σε υποδομές για πρόγνωσή καύσωνα και σε κλιματικά καταφύγια.
Σε τοπικό επίπεδο, η Βαρκελώνη εφαρμόζει στοχευμένα μέτρα:
- Κλιματικά καταφύγια για τους ευπαθείς κατοίκους
- 1,8 δισ. € για πράσινες υποδομές, σκίαστρα, διάνοιξη χώρων πρασίνου
- Εκνεφωτές με χρήση των όμβριων υδάτων σε σκιερούς δημόσιους χώρους
- Επαναφορά άμμου στις παραλίες από εργοτάξια
Στη Σεβίλλη, «το τηγάνι της Ευρώπης», τοποθετούνται λευκά πανιά σαν σκίαστρα, εγκαθίστανται αεραγωγοί υπόγειων σωληνώσεων για φυσική δροσιά, και αντλούν νερό για ψέκασμα σε δημόσιους χώρους. Επίσης, δόθηκαν ονόματα σε καύσωνες για μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση.
Αν και πολλοί σκέφτονται να μεταναστεύσουν σε πιο ψυχρές περιοχές, ακτιβιστές προειδοποιούν: ο τουρισμός απλώς μετατοπίζεται, ενδεχομένως μεταθέτοντας τις διακοπές σε άλλους μήνες με πιο ήπιο κλίμα.
Οικονομικά όμως, μια κατάρρευση του τουρισμού θα οδηγούσε σε κρίση: «Αν συνεχιστεί η ζέστη, ίσως χρειαστεί να μετακομίσουμε στη Νορβηγία ή τη Φινλανδία», λέει 67χρονη στη Βαρκελώνη. Και η φίλη της 74 ετών συμπληρώνει: «Ακόμα κι εκεί, κάποια μέρα θα φτάσει ο ήλιος».
Με πληροφορίες από New York Times
