Στο θέμα των εξελίξεων του προσφυγικού και του μεταναστευτικού, επικέντρωσε μιλώντας στο ΕΡΤΝews και την εκπομπή News Room (Μ. Προβατάς, Μ. Γεραντώνη}, ο Μάριος Καλέας, Διοικητής της Ελληνικής Υπηρεσίας Ασύλου και Αναπληρωτής Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του Οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το Άσυλο.
Όπως δήλωσε μεταξύ άλλων: «Oι εικόνες είναι θα έλεγα πάρα πολύ εντυπωσιακές από την άποψη ότι απεικονίζουν το δυσανάλογο φόρτο και την πίεση που υφίστανται αυτή τη στιγμή, η Κρήτη είναι έτσι, τουλάχιστον μέχρι πρότινος ήταν μία ανεξέλεγκτη κατάσταση.
Τα νούμερα από μόνα τους μιλάνε είχαμε δηλαδή περίπου 9.200 αφιχθέντες μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2025, μια αύξηση της τάξεως του 350% συγκριτικά με το προηγούμενο χρονικό διάστημα του 2024 και όλα αυτά έχουν δημιουργήσει μια σοβαρή πίεση τόσο στις τοπικές υποδομές του νησιού, όσο φυσικά και στην τοπική κοινότητα.
Υπήρχαν οι προπομποί και οι οιωνοί ότι η κατάσταση θα επιδεινωθεί. Εδώ και δύο χρόνια έχουμε τα πρώτα μηνύματα ότι κάτι πάει να συμβεί νοτίως της Κρήτης, σε συνδυασμό με την πολύ άσχημη κατάσταση που επικρατεί στη Λιβύη. Διότι ξέρετε, η Λιβύη είναι μια ερμαφρόδιτη κατάσταση, αυτή τη στιγμή, έχει δύο κέντρα διακυβέρνησης, το ένα ανατολικά, το άλλο δυτικά,, στην ουσία είναι σε εμφύλια σύρραξη εδώ και χρόνια, μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Καντάφι συνορεύει με τη βραδυφλεγή βόμβα του Σουδάν, που είναι σε εμφύλια σύρραξη.
Επίσης με άλλες χώρες του Σαχέλ, όπως το Τσαντ και ο Νίγηρας, που εξίσου είναι προβληματικές. Αλλά να μην ξεχνάμε και την Αίγυπτο, η οποία στην παρούσα φάση φιλοξενεί γύρω στα πέντε εκατομμύρια μετανάστες. Μια Αίγυπτος η οποία βρίσκεται σε οικονομική παρακμή το τελευταίο διάστημα, με ότι αυτό συνεπάγεται για το γηγενή πληθυσμό που όπως βλέπουμε προσπαθεί να βρει διεξόδους.
Να ξεκαθαρίσουμε ότι με βάση τα δημογραφικά στοιχεία που έχει το Υπουργείο μας, από αυτές τις 9500 περίπου αφίξεις, το 65 – 70% είναι άτομα προερχόμενα από την Αίγυπτο, το Πακιστάν και το Μπαγκλαντές και το υπόλοιπο είναι από το Σουδάν.
Από αυτές τις 9.500 το ποσοστό είναι αυτό γύρω στο 90- 95% είναι άντρες και κυρίως νέοι άντρες. Η ηλικιακή ομάδα είναι 18 – 34. Έχουμε και ένα αρκετά υψηλό ποσοστό ασυνόδευτων ανηλίκων κατά δήλωσή τους. Έτσι μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία δεν μπορούμε να πούμε με ασφάλεια και βεβαιότητα ότι είναι ανήλικοι, αλλά υπάρχει ένα ποσοστό το οποίο κατά δήλωση είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι. Μένει να εξακριβωθεί στην πράξη».
Τα πρόσφατα μέτρα
Ως προς τα μέτρα που έχουν ληφθεί, είπε ότι: «Κοιτάξτε να σας πω την αλήθεια και την προσωπική μου άποψη, θεωρώ ότι τα μέτρα αυτά δεν ελήφθησαν τόσο όσον αφορά στην υφιστάμενη κατάσταση, αλλά εκφράζουν μια ανησυχία από την πλευρά της κυβέρνησης, ότι μπορεί η τωρινή κατάσταση να μετεξελιχθεί σε μια πιο ασύμμετρη και δυσανάλογη μεταναστευτική πίεση, που μπορεί δυνητικά να εξελιχθεί σε κρίση εφάμιλλη προηγούμενων ετών. Θεωρώ ότι είναι προληπτικά και διαχειριστικού χαρακτήρα και λιγότερο θεραπευτικά.
Καταρχάς να πούμε ότι η δημοσίευση του ΦΕΚ ακόμα δεν έχει γίνει. Την αναμένουμε τη Δευτέρα μάλλον, οπότε δεν έχει αναδρομική ισχύ, άρα θα εφαρμοστεί για όσους θα αφιχθούν στο νησί από εδώ και εμπρός».
Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του, ανέφερε ότι: «όσοι έρχονται τούδε και στο εξής στην Κρήτη θα συλλαμβάνονται, θα εκδίδεται από την ΕΛΑΣ διοικητική πράξη επιστροφής, θα τίθεται σε ειδικούς χώρους κράτησης και εν συνεχεία θα πρέπει να γίνουν όλες οι διαδικασίες προκειμένου να ολοκληρωθεί η διαδικασία της επιστροφής και ποιες είναι αυτές οι ενέργειες;
Θα πρέπει να έρθουν οι αρμόδιες αρχές της χώρας σε επικοινωνία με τις προξενικές αρχές των χωρών καταγωγής, προκειμένου να γίνει η ταυτοποίηση των πολιτών τους και εν συνεχεία να εκδοθούν ταξιδιωτικά έγγραφα για την επιστροφή αυτών».
Ιστορικά προηγούμενα
Απαντώντας στο ερώτημα αν υπάρχουν άλλες χώρες που έχουν εφαρμόσει ανάλογα μέτρα, είπε: «Αν με ρωτάτε για ιστορικό προηγούμενο, έχω να σας πω ότι η Πολωνία το 2022 αν δεν κάνω λάθος, αλλά και πρόσφατα, τον Μάιο του 25, επικαλούμενη υβριδική απειλή στα ανατολικά της σύνορα με τη Λευκορωσία, είχε προχωρήσει σε αναστολή εξέτασης αιτημάτων του ουκρανικού. Υπήρξε μία, ας το πούμε δυσανάλογη πίεση στα σύνορα με τη Λευκορωσία.
Κήρυξαν κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, αναστολή εξέτασης αιτημάτων ασύλου και κάτι τέτοιο έκαναν και οι Λετονοί και οι Λιθουανοί, με την ανοχή μάλιστα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αλλά κατ’ εμέ το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα, αν μου επιτρέπετε, είναι αυτό της Ισπανίας. Η Ισπανία από το 2015 και μετά έχουν θεσμοθετήσει μια, ας το πούμε ιδιότυπη εξαίρεση δύο συγκεκριμένων πόλεων στη Βόρεια Αφρική, Θέουτα και Μελίγια, όπου θεωρούνται ευρωπαϊκό έδαφος, συνορεύουν με το Μαρόκο.
Όσοι έρχονται παράτυπα επαναπροωθούνται δίχως να υποβάλουν αίτημα διεθνούς προστασίας.
Βέβαια, υπήρξε προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αλλά σε μια πολύκροτη απόφαση, ας την πούμε έτσι, Το 2020 κρίθηκε ότι δεν καταπατάται το αίτημα για άσυλο. Γιατί;
Γιατί οι συγκεκριμένοι είχαν μπει κατά τρόπο βίαιο, συλλογικό και οργανωμένο μέσα στις δύο αυτές πόλεις. Συνεπώς, υπάρχουν ιστορικά προηγούμενα. Απλά θα πρέπει να σημειώσω ότι γίνονται ανεκτά μόνο όταν είναι αναλογικά, προσωρινά και τεκμηριωμένα. Δεν μπορεί η εξαίρεση να αποτελεί τον κανόνα.
Η αναστολή των αιτημάτων είναι για τρεις μήνες. Από κει και πέρα θα υπάρξει επανεξέταση της κατάστασης και των επικρατέστερων συνθηκών ‘Οταν μιλάμε για επανεξέταση, φαντάζομαι θα πρέπει να δούμε τι ροές θα υπάρχουν εκείνη την περίοδο, τι πίεση υφίστανται τα λιμάνια της Κρήτης και οι τοπικές υποδομές και φυσικά θα πρέπει να συνεκτιμηθούν φαντάζομαι, οι όποιες εισηγήσεις γίνουν από συναρμόδια υπουργεία, όπως είναι το Προστασίας του Πολίτη, το Μετανάστευσης και Ασύλου και το Εθνικής Αμύνης».
Επίσης ο κ. Καλέας επισήμανε πως: «Καταρχάς, το ποιος είναι πρόσφυγας μετανάστης είναι ένα θέμα το οποίο αποφασίζεται κάθε φορά από την φαινόμενη αρχή, δηλαδή από την Υπηρεσία Ασύλου. Θα πρέπει να υποβληθεί το αίτημα, να εξεταστεί, να εξεταστεί σε εξατομικευμένη βάση και στη συνέχεια να κριθεί αν κάποιος είναι πρόσφυγας ή όχι.
Από τη στιγμή που ολοκληρωθεί η διαδικασία του ασύλου και αναγνωριστεί κάποιος ως πρόσφυγας, δικαιούται άδεια διαμονής για τρία χρόνια. Ξεκινάμε από εκεί. Επίσης υπάρχει ένα ενταξιακό πρόγραμμα, το Ήλιος, το οποίο έχει αναφερθεί και εκεί η πολιτική ηγεσία του υπουργείου, το οποίο δίνει τη δυνατότητα στους αναγνωρισμένους πρόσφυγες να ενταχθούν ομαλά στην κοινωνία, προσφέροντάς τους τη δυνατότητα εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, επαγγελματικής κατάρτισης και μία δωδεκάμηνη επιδότηση για το ενοίκιο.
Μέχρι εκεί. Αυτομάτως παύει το οικονομικό βοήθημα το οποίο έπαιρναν ως αιτούντες άσυλο. Γιατί η λογική είναι ότι δεν μπορούν να έχουν δικαιώματα παραπάνω από αυτά που έχουν οι Έλληνες πολίτες.
Η αλήθεια είναι ότι μεγάλος αριθμός αναγνωρισμένων προσφύγων από την Ελλάδα βρίσκεται στην παρούσα φάση σε άλλα κράτη μέλη και συγκεκριμένα στη Γερμανία. Και το ίδιο συμβαίνει και με αρκετούς αιτούντες, οι οποίοι με παράτυπους τρόπους καταλήγουν στη Γερμανία και σε άλλα κράτη. Στα ασυνόδευτα ανήλικα υπάρχουν συγκεκριμένες δομές, συγκεκριμένα προγράμματα, Υπάρχει ο θεσμός της επιτροπείας προκειμένου να προστατευτούν μέχρι την ενηλικίωσή τους».
www.ertnews.gr
