Η μακροπρόθεσμη μεταβολή των καιρικών προτύπων, των θερμοκρασιών και άλλων κλιματικών παραμέτρων εξακολουθεί να προκαλεί τεράστια ανησυχία. Η κλιματική αλλαγή «δείχνει τα δόντια της» με συχνότερες καταιγίδες, καύσωνες, ξηρασίες και πλημμύρες.
Στην Ελλάδα και γενικότερα στη Μεσόγειο, οι θερμοκρασίες αυξάνονται ταχύτερα σε σύγκριση με τον παγκόσμιο μέσο όρο. Η περιοχή της Μεσογείου θεωρείται «hotspot» κλιματικής αλλαγής, με ταχύτερη αύξηση της θερμοκρασίας, πιο έντονα και παρατεταμένα κύματα καύσωνα, και μείωση των βροχοπτώσεων σε πολλές περιοχές.
Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, η μεγάλη κλειστή θάλασσα, που βρίσκεται ανάμεσα στην Ευρώπη και την Αφρική, θερμαίνεται κατά περίπου 1.52 φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Αυτό οφείλεται σε παράγοντες όπως η γεωγραφική θέση, η περιορισμένη κυκλοφορία των ωκεανών, και η ευαισθησία του μεσογειακού κλίματος.
Μεσόγειος: Ένα «παγκόσμιο hotspot της κλιματικής κρίσης»
Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται πιο συχνοί και έντονοι καύσωνες, ξηρασίες και δασικές πυρκαγιές, ενώ οι χειμώνες τείνουν να γίνονται πιο ήπιοι και ξηροί.
«Η Μεσόγειος είναι παγκόσμιο hotspot της κλιματικής κρίσης, με τις θερμοκρασίες να αυξάνονται ταχύτερα από κάθε άλλη περιοχή», προειδοποιεί (ΕΡΤNews) ο Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος, Διευθυντής Ερευνών στο Αστεροσκοπείο Αθηνών.
«Ζούμε πλέον νύχτες χωρίς δροσιά. Αυτό δημιουργεί αδιάκοπο θερμικό στρες για τον πληθυσμό», σημειώνει και προβλέπει ότι οι καύσωνες θα γίνουν μεγαλύτεροι και συχνότεροι. «Το 2023 είχαμε 16 συνεχόμενες ημέρες καύσωνα. Αυτό δεν είναι εξαίρεση, είναι η νέα κανονικότητα».
Ο καθηγητής παραδέχτηκε πως η επιστημονική κοινότητα έχει στη διάθεσή της περισσότερα δεδομένα από ποτέ: δορυφορικές εικόνες, επίγειες μετρήσεις, μοντέλα πρόγνωσης υγρασίας στα δάση. Όμως, η συλλογή στοιχείων δεν είναι αρκετή. «Πρέπει όλοι – επιστήμονες, φορείς, κράτος – να προσαρμοστούν στη νέα κλιματική πραγματικότητα. Δεν μπορούμε να μείνουμε παρατηρητές», είπε.
«Οι καλοκαιρινές βροχές είναι ελάχιστες. Με τους παρατεταμένους καύσωνες, οι συνθήκες γίνονται καταστροφικές για δάση, ανθρώπους, γεωργία και οικοσυστήματα».
Θερμές αέριες μάζες από την Αφρική εισέβαλαν στη χώρα μας με τον υδράργυρο να φτάνει και σε κάποιες περιπτώσεις να ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου.
Ξηρές καταιγίδες
Ένας νέος, επικίνδυνος όρος μπαίνει στη δημόσια συζήτηση: οι ξηρές καταιγίδες. «Είναι καταιγίδες που δεν φέρνουν βροχή, αλλά κεραυνούς. Το νερό εξατμίζεται πριν φτάσει στο έδαφος λόγω της χαμηλής υγρασίας», εξήγησε προσθέτοντας πως «μπορεί να προκαλέσουν φωτιά αμέσως ή και μετά από μέρες, όταν ένας κεραυνός σιγοκαίει τον κορμό ενός δέντρου και η φωτιά εκδηλώνεται πολύ αργότερα».
Η κλιματική κατάρρευση θα ακυρώσει κάθε άλλη συζήτηση
Ο Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος έκλεισε με μια προειδοποίηση: «Αν καταρρεύσει το κλίμα, όλες οι άλλες συζητήσεις γίνονται άκυρες – πολιτικές, γεωστρατηγικές, οικονομικές. Ήδη βιώνουμε τα πρώτα κύματα κλιματικής μετανάστευσης σε περιοχές που ξεπερνούν τα όρια της ανθρώπινης επιβίωσης». «Δεν μιλάμε πια για το μέλλον – η κρίση είναι ήδη εδώ».
Καθώς πληθαίνουν τα επιστημονικά δεδομένα για τη συνεχή άνοδο της θερμοκρασίας, η μονάδα ΜΕΤΕΟ/meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (Ε.Α.Α) πραγματοποίησε μελέτη η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Science of the Total Environment για την εκτίμηση της επίδρασης της ανόδου της θερμοκρασίας στη θερμική καταπόνηση. Εκτιμήθηκαν, βάσει του UTCI (Universal Thermal Climate Index, ◦C), οι μεταβολές στη θερμική καταπόνηση που προβλέπεται να σημειωθούν στην Ελλάδα κατά την περίοδο 2031–2060, σε σύγκριση με την πρόσφατη παρελθοντική περίοδο 1991–2020.
Η θερμική καταπόνηση στην Ελλάδα
Στη μελέτη για την εκτίμηση της θερμικής καταπόνησης στις επόμενες δεκαετίες, χρησιμοποιήθηκαν δεδομένα υψηλής ανάλυσης της βάσης δεδομένων EUROCORDEX για τις μεσημεριανές ώρες, βασισμένα σε δύο σενάρια εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου: ένα μετριοπαθές (RCP 4.5) και ένα πιο απαισιόδοξο (RCP 8.5), τα οποία αντανακλούν διαφορετικές πορείες εξέλιξης των παγκόσμιων εκπομπών τις επόμενες δεκαετίες.
Τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν σαφή αύξηση της θερμικής καταπόνησης σε ολόκληρη την Ελλάδα. Συγκεκριμένα:
- Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας UTCI την περίοδο 20312060 σε ολόκληρη τη χώρα κυμαίνεται από 1 °C έως 1,5 °C στο σενάριο RCP4.5 και από 1,4 °C έως 2 °C στο σενάριο RCP8.5
- Η μεγαλύτερη αύξηση της μέσης θερμοκρασίας UTCI αναμένεται στις βόρειες περιοχές της χώρας, στις δυτικές ορεινές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, καθώς και στα νησιά του Ιονίου και του ανατολικού Αιγαίου
- Η μέγιστη εποχική αύξηση της μέσης θερμοκρασίας UTCI βρέθηκε το καλοκαίρι όπου η μέση τιμή για ολόκληρη τη χώρα εκτιμήθηκε 1,6 °C σύμφωνα με το σενάριο RCP4.5 και 2 °C, σύμφωνα με το σενάριο RCP8.5.
Κλίμακα θερμικής καταπόνησης
Κατά τη διάρκεια του έτους, ο αριθμός των ημερών με:
- «ισχυρή» θερμική καταπόνηση αναμένεται να αυξηθεί από 6 έως 21 ημέρες σύμφωνα με το σενάριο RCP4.5 και από 7 έως 27 ημέρες σύμφωνα με το σενάριο RCP8.5.
- «πολύ ισχυρή» θερμική καταπόνηση αναμένεται να αυξηθεί μέχρι 22 ημέρες σύμφωνα με το σενάριο RCP4.5 και μέχρι 28 ημέρες σύμφωνα με το σενάριο RCP8.5. Η αύξηση αυτή είναι ιδιαίτερα αισθητή στη δυτική Ελλάδα και Πελοπόννησο καθώς και σε περιοχές της Θεσσαλίας και της Αττικής.
Πηγή: in.gr
