Ο πλανήτης μας χάνει γλυκό νερό με πρωτοφανή ρυθμό, όπως αποκάλυψαν δύο δεκαετίες δορυφορικών δεδομένων. Μετρήσεις από τους δορυφόρους των αποστολών GRACE της NASA δείχνουν ότι από το 2002 η επιφάνεια γης πλήττεται από απώλεια νερού και η απώλεια αυτή αυξάνεται κάθε χρόνο κατά μια έκταση διπλάσια από αυτή της Καλιφόρνιας. Η απώλεια αυτή περιλαμβάνει τόσο το επιφανειακό νερό (λίμνες, ποτάμια) όσο και τα υπόγεια ύδατα, που αποτελούν βασική πηγή πόσιμου νερού παγκοσμίως.
Έχουν πλέον διαμορφωθεί «υπερ-ξηρές» περιοχές στο βόρειο ημισφαίριο, με τις πιο πληγείσες να βρίσκονται στις δυτικές ακτές της Βόρειας Αμερικής, την Κεντρική Αμερική, τη Μέση Ανατολή και τη Νοτιοανατολική Ασία. Ως αποτέλεσμα, το 75% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σήμερα σε περιοχές που αντιμετωπίζουν απώλεια γλυκού νερού, με σοβαρές συνέπειες στη γεωργία, την υγιεινή και την ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή. Το φαινόμενο επίσης επιδεινώνει την ερημοποίηση περιοχών με ήδη ανεπαρκή βροχόπτωση.
Οι επιστήμονες δήλωσαν ότι η απώλεια γλυκού νερού συμβάλλει πλέον περισσότερο στην άνοδο της στάθμης της θάλασσας από ό,τι το λιώσιμο των παγετώνων. Οι αποστολές GRACE και GRACE Follow-On βασίζονται σε δύο δορυφόρους που μετρούν μικρές αλλαγές στη βαρυτική δύναμη της Γης, καθώς αυτή μεταβάλλεται λόγω των μετακινήσεων νερού κάτω από την επιφάνεια. Οι αλλαγές αυτές αποκαλύπτουν πού και πόσο νερό χάνεται ή συσσωρεύεται.
Η μελέτη με επικεφαλής ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα δείχνει πως ακόμη και περιοχές που παλιότερα παρουσίαζαν αυξημένη υγρασία, τώρα είτε ξηραίνονται είτε δεν γίνονται υγρότερες με τον ίδιο ρυθμό όπως πριν.
Οι αιτίες και οι συνέπειες
Η κακή διαχείριση των υπόγειων υδάτων είναι ο βασικός ένοχος, σύμφωνα με τους επιστήμονες, σε συνδυασμό με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, όπως οι παρατεταμένες ξηρασίες στην Ευρώπη και η τήξη του μόνιμου στρώματος επιφανειακού πάγου (permafrost) στις Αρκτικές περιοχές. Το φαινόμενο επιδεινώθηκε σημαντικά από το 2014, με το ισχυρότερο Ελ Νίνο που καταγράφηκε μέχρι τότε, το οποίο αποδιοργάνωσε το παγκόσμιο κλίμα, προκαλώντας έντονες ξηρασίες, κυκλώνες και ακραίες θερμοκρασίες. Το επόμενο φαινόμενο Λα Νίνα, που προκαλεί συνήθως ψύχρανση, δεν κατάφερε να αντιστρέψει την απώλεια νερού.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η υπεράντληση υπόγειων υδάτων είναι ο βασικότερος παράγοντας επιδείνωσης της κατάστασης, ιδιαίτερα σε περιοχές όπως η Καλιφόρνια και προειδοποιούν: «Η εξάντληση των υπόγειων υδάτων δεν μπορεί να αναπληρωθεί σε ανθρώπινη χρονική κλίμακα — συνιστά μια κρίσιμη, αναδυόμενη απειλή για την ανθρωπότητα»
Επιπλέον, η απώλεια αυτών των υδάτων απειλεί την παγκόσμια ασφάλεια τροφίμων και νερού. Πρόκειται για ένα διαγενεακό πρόβλημα, λένε οι επιστήμονες, καθώς οι σημερινές πρακτικές αφήνουν τεράστιο κόστος στις επόμενες γενιές. «Η προστασία των υπόγειων υδάτων του κόσμου είναι ζωτικής σημασίας σε έναν πλανήτη που θερμαίνεται και σε ηπείρους που γνωρίζουμε πια ότι ξηραίνονται» αναφέρουν οι ερευνητές στη δημοσίευση τους στην επιθεώρηση «Science Advances».
Naftemporiki.gr
