Τρεις (συν μία) νομικές οντότητες θα σηκώσουν το βάρος της διαχείρισης των υδάτων στην Ελλάδα. Οι δύο εξ αυτών θα είναι η ΕΥΔΑΠ και η ΕΥΑΘ, οι μεγάλες εταιρείες ύδρευσης και αποχέτευσης της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, οι οποίες θα αποκτήσουν διευρυμένες αρμοδιότητες σε περισσότερες περιοχές από εκείνες που καλύπτουν σήμερα.
Η τρίτη οντότητα θα είναι μια νέα ανώνυμη εταιρεία, η οποία θα λειτουργεί ως «ομπρέλα» για τους περίπου 730 φορείς διαχείρισης υδάτων που λειτουργούν σήμερα στη χώρα. Το κυβερνητικό σχέδιο για τη διαχείριση του νερού – πόσιμου και αρδευτικού – πιθανώς θα… διαφυλάξει μια ξεχωριστή θέση για τον νεοσύστατο ΟΔΥΘ (Οργανισμός Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας).
Πιο ευέλικτο σχήμα για επενδύσεις και προσλήψεις
Σε κάθε περίπτωση, και οι τρεις εταιρείες θα λειτουργούν με «μοντέλο» ΔΕΗ, δηλαδή με πιο ευέλικτο σχήμα ως προς τις επενδύσεις, αλλά και τις αναγκαίες προσλήψεις. Στις πεπερασμένες δυνατότητες προώθησης των επενδύσεων εξαιτίας της μείωσης του προσωπικού αλλά και θεσμικών εμποδίων είχε αναφερθεί και ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ κ. Χάρης Σαχίνης, μιλώντας σε δημοσιογράφους, στο περιθώριο ξενάγησης στη Μονάδα Επεξεργασίας Νερού στο Μενίδι. Είχε μάλιστα τονίσει ότι η ΕYΔΑΠ διεκδικεί «κάποια ευελιξία όσον αφορά το καθεστώς προσλήψεων», οι οποίες προς το παρόν γίνονται μόνον μέσω ΑΣΕΠ, με συνέπεια να λείπουν από την επιχείρηση τουλάχιστον 100 εργαζόμενοι.
Ο ρόλος της ΔΕΗ
Πάντως, όπως αναφέρουν στον «ΟΤ» αρμόδιες πηγές, ο ρόλος της ΔΕΗ βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων για τη διαχείριση των υδάτων της χώρας οι οποίες γίνονται από την κυβέρνηση σε ανώτατο επίπεδο, υπό τον πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη και τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κ. Κωστή Χατζηδάκη, με τη συμμετοχή των συναρμόδιων υπουργών Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Σταύρο Παπασταύρο, Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Κώστα Τσιάρα κλπ. Ο ενεργειακός όμιλος διαθέτει τεχνογνωσία σε κατασκευή και διαχείριση φραγμάτων και υδροηλεκτρικών καθώς και εξειδικευμένο προσωπικό.
Ωστόσο, αναζητείται ακόμη η θέση του στο νέο σχήμα, δηλαδή εάν θα μπορεί να συμμετέχει μετοχικά στην νέα οντότητα που θα δημιουργηθεί, η οποία θα έχει δημόσιο χαρακτήρα, ή θα βρίσκεται σε… σύνδεση με αυτήν. Πάντως, η εμπλοκή της ΔΕΗ ειδικά στο «κεφάλαιο» αφαλατώσεις είχε γίνει γνωστή από τα τέλη του 2024. Τότε ο κ. Σαχίνης μιλώντας στο «Olympia Forum V», είχε αναφέρει ότι προ τριετίας είχε ξεκινήσει μια συζήτηση με τον διευθύνοντα σύμβουλο της ΔΕΗ κ. Γιώργο Στάσση, για την εγκατάσταση μονάδας αφαλάτωσης στο Λαύριο, κοντά στη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής της επιχείρησης.
Η νέα εταιρεία
Σε κάθε περίπτωση, στη νέα εταιρεία που θα δημιουργηθεί σχεδιάζεται να εισφέρουν πάγια περιουσιακά στοιχεία και υποχρεώσεις και να συμμετέχουν μετοχικά όλες οι δημοτικές επιχειρήσεις ύδρευσης – αποχέτευσης (ΔΕΥΑ) και οι Τοπικοί και Γενικοί Οργανισμοί Εγγείων
Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ – ΓΟΕΒ) της χώρας, καθώς και μεγάλα έργα (φράγματα, Μονάδες Επεξεργασίας Νερού, δίκτυα κλπ.) που έχουν στην κατοχή τους δημόσιοι φορείς. Έτσι θα αποκτήσει πιστοληπτική ικανότητα και υπό τη νέα νομική της μορφή (ανώνυμη εταιρεία) που απαιτεί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) θα οδηγήσει σε λήψη χρηματοδοτήσεων και στην υλοποίηση των επιλέξιμων έργων που θα προτεραιοποιηθούν.
Ανάγκη για αλλαγή μοντέλου
Η ανάγκη αλλαγής μοντέλου κρίθηκε αναγκαία ώστε η νέα νομική οντότητα να αποκτήσει μέγεθος και να είναι ικανή να προχωρήσει σε έργα υπερτοπικού χαρακτήρα για οικονομία κλίμακας τα οποία θα δημοπρατούνται κεντρικά με ενιαίους κανόνες και τεχνικές προδιαγραφές. Επίσης, θα υπάρχει συνολική εποπτεία των διαθέσιμων ποσοτήτων νερού, των διαρροών και των τελικών χρήσεων όπως και της αντιμετώπισης των προβλημάτων. Ενιαία θα αντιμετωπίζονται και τα ζητήματα που προκύπτουν, ελέω κλιματικής αλλαγής (λειψυδρία, πλημμύρες κλπ.).
Όσο για τους άλλους δύο «πυλώνες» του σχεδίου, την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, αυτές θα διευρύνουν τις δραστηριότητές της, η μεν πρώτη σε όλες τις περιοχές εντός Αττικής αλλά και σε γειτονικές ενώ η δεύτερη μπορεί να επεκταθεί εκτός του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Σε κάθε περίπτωση το νερό θα παραμείνει δημόσιο αγαθό.
Της εφαρμογής του σχεδίου θα προηγηθεί λογιστική και τεχνική απογραφή των παγίων περιουσιακών στοιχείων και των υποχρεώσεων που σχετίζονται με την διαχείριση υδάτων των ΔΕΥΑ, ΤΟΕΒ και δημοσίων φορέων, όπως και η αποτίμηση της αξίας τους από την οποία πιθανώς θα προκύψουν και τα ποσοστά συμμετοχής στην νέα εταιρεία. Επιπλέον θα γίνει προτεραιοποίηση των έργων ανά περιοχή και η κατάταξή τους ανάλογα με τις ανάγκες, την ωριμότητά τους και την επιλεξιμότητά τους για χρηματοδότηση από τη ΕΤΕπ. Ακόμη θα αποτυπωθούν οι συνέργιες και τα κοινά έργα ανά περιοχή, το λειτουργικό τους κόστος καθώς και το κόστος συντήρησης και λειτουργίας των δικτύων.
