Μπομπ Σφουγγαράκης: Μαζί με την «Παραλία Μπικίνι», θα σώσει και το Στρουμφοχωριό;

Σε έναν κόσμο όπου τα μπλε πλασματάκια με τα λευκά σκουφάκια και την ονοματοδοσία που παραπέμπει σε ιδιότητα, και το τετράγωνο σφουγγάρι κουζίνας που κατοικεί στον… βυθό, έχουν κατακτήσει την παιδική φαντασία και τις καρδιές μικρών και μεγάλων θεατών ανά τον κόσμο. Σε μια δύσκολη για το στούντιο της Paramount συγκυρία, που μαζί με την κυκλοφορία του τρέιλερ της νέας ταινίας του «Μπομπ Σφουγγαράκη» έκανε και διανομή της πρώτης της ταινίας με τα «Στρούμφ» (σ.σ. Παλιότερα τα δικαιώματα τα είχε το στούντιο της “Sony”), ποιος θα σώσει ποιον; 

Όντως, το πραγματικό ερώτημα δεν είναι πια ποιος είναι πιο δημοφιλής, αλλά ποιος μπορεί να σώσει το box office. Το 2025, λοιπόν, βρίσκει τα Στρουμφάκια σε δύσκολη θέση: η νέα τους ταινία φλερτάρει επικίνδυνα με τον χαρακτηρισμό «το Emoji Movie της χρονιάς», και όχι άδικα. Το κοινό μένει ασυγκίνητο, οι κριτικές θυμίζουν τη μούρη του Δρακουμέλ μετά από μια ακόμα αποτυχημένη προσπάθεια να φτιάξει «στρουμφ-ό-σουπα» και το ταμείο… βαράει μύγες που έγιναν μπλαβί από το κακό που τις βρήκε. Οπότε, επιστρατεύεται από το στούντιο ο παλιός, δοκιμασμένος ήρωας, που από παιδικό αυθορμητισμό και ανοησία, πάντα βρίσκει τη σωστή λύση: ο Μπομπ Σφουγγαράκης-τετραγονοπαντελονής. Ας δούμε όμως λίγο τι σημαίνει αυτό. 

Ένα ανέκδοτο, μικρού μήκους επεισόδιο του Μπομπ, επιστρατεύτηκε μόλις διέρρευσαν οι κακές κριτικές για τα «Στρουμφάκια» και προβάλλεται πριν από την νέα ταινία τους. Εδώ όμως παίζει χοντρή ειρωνεία: Το επεισόδιο έχει γυριστεί από το 2015, με ξεκάθαρη πρόθεση να συνοδεύσει τότε το «Μπομπ Σφουγγαράκης: Έξω από τα νερά του» [ΑΚΑ “Sponge Out of Water”], αλλά για λόγους που αγνοούμε, κατέληξε στο συρτάρι, μέχρι σήμερα. Κι ενώ το animation του δεν διαφέρει από εκείνα τα συμπαθητικά της τηλεοπτικής σειράς -καθώς είναι σαφές ότι δεν είχε παραχθεί για τις μεγάλες οθόνες- πλέον προβάλλεται στις αίθουσες σαν «σωσίβιο»· κυριολεκτικά. Ο Μπομπ έρχεται να διασώσει το Στρουμφοχωριό από την κινηματογραφική καταστροφή.

Αλλά πώς φτάσαμε εδώ; Πώς δύο εμβληματικά brands της παιδικής τηλεόρασης βρέθηκαν σε τόσο διαφορετικές τροχιές; Τα «Στρουμφάκια», δημιουργήματα του Peyo, έχουν κάνει μακρά πορεία στην pop κουλτούρα. Ξεκίνησαν από το χαρτί, πέρασαν στα κινούμενα σχέδια και στη δεκαετία του ’80 απέκτησαν τη δική τους τηλεοπτική σειρά που σημάδεψε γενιές. Ωστόσο, η μετάβασή τους στη μεγάλη οθόνη υπήρξε άνιση. Η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους, το «Στρουμφάκια: Το Μαγικό φλάουτο» (ΑΚΑ “The Smurfs and the Magic Flute”) του 1975, είχε περισσότερο cult ενδιαφέρον. Ακολούθησαν κινηματογραφικές προβολές εκτεταμένων επεισοδίων στη μεγάλη οθόνη (βλέπε «Στρουμφ, Αγάπη Μου») και ακολούθησε χρόνια αργότερα η reboot εποχή με τις live-action / CGI παραγωγές των αρχών του 2010 (συγκεκριμένα το 2011, το 2013 και το 2017). Καμία τους δεν κατάφερε να αγγίξει το μαγικό συνδυασμό νοσταλγίας και καινοτομίας, αν και τα πήγαν πολύ ικανοποιητικά στο Box-Office. Μπορεί να ήταν είτε πολύ παιδικές, είτε πολύ αποστειρωμένες, είτε απλά… ξεπερασμένες, βρήκαν πάντως κοινό.

Αντιθέτως, ο «Μπομπ Σφουγγαράκης» (το παιδί που προέκυψε από τον «γάμο» του Stephen Hillenburg με το Nickelodeon) κατάφερε να επιβιώσει όχι απλά ως σειρά, αλλά ως φαινόμενο. Από το 1999 που πρωτοεμφανίστηκε, ο Μπομπ έκλεψε καρδιές με τον σουρεαλισμό του, την ακατάβλητη αισιοδοξία του και το απίστευτα αυτοσαρκαστικό χιούμορ του. Και όταν ήρθε η ώρα για τη μεγάλη οθόνη, ο Μπομπ δεν απογοήτευσε. «Μπομπ Σφουγγαράκης: Η Ταινία» (The SpongeBob SquarePants Movie) (2004) και το «Μπομπ Σφουγγαράκης: Έξω από τα νερά του» (Sponge Out of Water) (2015) έγιναν εμπορικές επιτυχίες, ενώ το “Sponge on the Run” του 2020 (παρά την πανδημική κυκλοφορία του και την καριέρα του σε τηλεοπτική πλατφόρμα) διατήρησε την αξιοπρέπεια του franchise.

Αυτό που διακρίνει τον «Μπομπ» είναι η προσαρμοστικότητα. Δεν φοβήθηκε ποτέ να γίνει meta, να σατιρίσει τον εαυτό του, ή να προσεγγίσει και τους ενήλικες χωρίς να εγκαταλείψει τους μικρούς του φίλους. Ενώ τα «Στρουμφάκια» εγκλωβίστηκαν στην παρωχημένη ηθικοδιδακτική τους φόρμα, πολύχρωμη, χαριτωμένη αλλά ξεκάθαρα ξεπερασμένη, ο Μπομπ κατάφερε να γίνει meme, viral, cult. Να μεταμορφωθεί σε πολιτισμικό σύμβολο.

Έτσι λοιπόν, δεν είναι παράλογο που σήμερα ο Μπομπ καλείται να σώσει την κατάσταση. Στην πραγματικότητα, είναι ίσως το μόνο δυνατό όπλο που έχει το στούντιο απέναντι στην αδιαφορία του κοινού. Μόνο που αυτή η τακτική θυμίζει περισσότερο σπασμωδική κίνηση πανικού παρά στρατηγική. Δεν πρόκειται για crossover με πλοκή, δεν υπάρχει καμία σύνδεση μεταξύ του βυθού και του δάσους. Είναι απλά ένα «δόλωμα» για να γίνει «καλή ψαριά». Το παράδειγμα είναι σχεδόν κυνικό: όταν έχεις ένα προϊόν που, ενώ έχει τα εχέγγυα να πουλήσει, τελικά «δεν πουλάει», φέρε ένα ισχυρό brand να το στηρίξει. Ξέρω, είναι διαφημιστική παγίδα, αυτά έχει η showbiz

Το παράδοξο της υπόθεσης είναι πως αυτό που κάποτε θεωρούσαμε «παραπροϊόν» (ένα μικρό επεισόδιο από animation) τώρα παίρνει τον ρόλο του «σωτήρα» μιας κινηματογραφικής παραγωγής. Η ισορροπία έχει αντιστραφεί. Η μικρή οθόνη σώζει τη μεγάλη. Το τηλεοπτικό επεισόδιο έχει μεγαλύτερη αξία από την ταινία. Και εκεί είναι που τίθεται το μεγαλύτερο ερώτημα: σε ποιον απευθύνεται τελικά αυτή η νέα ταινία των Στρουμφ;

Τα παιδιά σήμερα δεν έχουν ισοβαρή συναισθηματική σύνδεση με τους μπλε κατοίκους του χωριού, όπως η γενιά μου (που σήμερα είναι 40-φεύγα). Αν δεν μεγαλώνεις με τα Στρουμφ στο πρωινό πρόγραμμα της τηλεόρασης (και τις VHS), δύσκολα θα ενθουσιαστείς με μια ταινία που, από ότι διαβάζουμε, δεν έχει τίποτα φρέσκο να πει. Αντίθετα, ο Μπομπ έχει καταφέρει να είναι διαχρονικός, γιατί δεν έχει σταματήσει ποτέ. Έχει συνέχεια, ροή, παρουσία, ανατροπές. Είναι μέρος του σύγχρονου οικοσυστήματος των media. Τα Στρουμφάκια… όσο χαριτωμένα και να είναι, με τη μεταμόρφωση τους σε τριασφιάστατες φιγούρες, έχασαν το “nostalgia” και δεν κέρδισαν το “new stuff feeling”.

Βέβαια αξίζει να αναφέρουμε ότι παραδοσιακά τα «Στρουμφάκια» είχαν περισσότερο γκελ στο ευρωπαϊκό κοινό, οπότε όσα αναφέρουμε παραπάνω, ίσως να αφορούν αποκλειστικά την Αμερικανική αγορά· είναι όμως ένας προβληματισμός!

Μπορεί λοιπόν ο Μπομπ να σώσει το Στρουμφοχωριό; Πιθανώς όχι. Μπορεί όμως να γεμίσει μερικά καθίσματα επιπλέον, από γονείς που θα πουν «Α, έχει και Μπομπ; Ας το δούμε». Και αυτό ίσως να είναι αρκετό για να μειωθούν οι ζημιές. Αλλά το πρόβλημα είναι βαθύτερο: δεν σώζονται όλα με λίγη νοσταλγία και ένα χρυσό χαρτί τελευταίας στιγμής.

Ίσως τελικά, τα Στρουμφάκια να χρειάζονται κάτι περισσότερο από τον Μπομπ. Ίσως χρειάζονται ένα νέο αφήγημα, μια νέα προσέγγιση. Ίσως (και αυτό είναι το πιο ριζοσπαστικό) να χρειάζονται ένα μεγαλύτερο διάλειμμα. Γιατί αν κάθε επιστροφή τους στη μεγάλη οθόνη δεν κερδίζει νεότερο κοινό, τότε τι απομένει από τη μαγεία τους;

Ο Μπομπ μπορεί να είναι εκεί, χαμογελαστός, πάντα θετικός, πάντα πρόθυμος να βοηθήσει. Αλλά ακόμα κι αυτός, δεν μπορεί να κουβαλήσει δύο κόσμους στους ώμους του. Ή μήπως μπορεί με τη βοήθεια της Σάντυ, του Πάτρικ και φυσικά του Γκάρυ;

Τα «Στρουμφάκια» θα κυκλοφορήσουν σύντομα τη νέα τους κινηματογραφική ταινία και στις ελληνικές οθόνες.

Όσο για τον «Μπομπ Σφουγγαράκη» έχει δώσει ραντεβού με τη νέα του ταινία και το Ελληνικό κοινό, τα Χριστούγεννα.