Αυξημένο ενδιαφέρον των παιδιών για τα chatbots που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, ραγδαία άνοδο ιταλικών brainrot memes όπως το “tralalero tralala”, και αυξανόμενη δημοτικότητα του Sprunki — ενός παιχνιδιού που συνδυάζει μουσική και ρυθμό, αποκαλύπτει η ετήσια έκθεση της Kaspersky με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού. Προκύπτει επίσης ότι το YouTube παραμένει η πιο δημοφιλής εφαρμογή μεταξύ των παιδιών παγκοσμίως, ενώ το WhatsApp ξεπέρασε το TikTok στη δεύτερη θέση.
Η ψηφιακή τεχνολογία στις ζωές των παιδιών
Οπως επισημαίνουν οι συντάκτες της έρευνας, στον σημερινό διασυνδεδεμένο κόσμο, τα παιδιά ασχολούνται με την ψηφιακή τεχνολογία περισσότερο από ποτέ.
Πρόσφατες μελέτες δείχνουν ότι τα παιδιά ηλικίας 810 ετών περνούν κατά μέσο όρο έξι ώρες ημερησίως σε οθόνες, ενώ οι έφηβοι (ηλικίας 1114 ετών) κατά μέσο όρο περίπου εννέα ώρες ημερησίως.
Με ένα τόσο σημαντικό μέρος της ζωής τους να διαδραματίζεται διαδικτυακά, καθίσταται ιδιαίτερα σημαντικό για τους γονείς να κατανοήσουν τι τραβάει την προσοχή των παιδιών τους στον ψηφιακό χώρο – τι αναζητούν, ποιες πλατφόρμες χρησιμοποιούν και ποιες τάσεις επηρεάζουν τα ενδιαφέροντα και τη συμπεριφορά τους.
Κάθε χρόνο, νέες ψηφιακές τάσεις διαμορφώνουν τον τρόπο με τον οποίο τα παιδιά εξερευνούν τον κόσμο. Στη φετινή έκθεση, η Kaspersky διαπίστωσε μια αύξηση του ενδιαφέροντος για τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης. Ενώ καμία εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης δεν εμφανιζόταν στις 20 πιο συχνά χρησιμοποιούμενες εφαρμογές τη χρονική περίοδο 20232024, το «Character.AI» μπήκε τώρα στη λίστα, δείχνοντας ότι τα παιδιά δεν χρησιμοποιούν απλώς την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά την ενσωματώνουν ενεργά στην ψηφιακή τους ζωή.
Περισσότερο από το 7,5% όλων των ερωτημάτων αναζήτησης αφορούσαν chatbots AI, με επικεφαλής γνωστά ονόματα όπως το ChatGPT, το Gemini και κυρίως το Character.AI – μια πλατφόρμα που επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν ή να αλληλεπιδρούν με bots που μιμούνται φανταστικούς ή πραγματικούς χαρακτήρες. Αυτό σηματοδοτεί μια απότομη αύξηση σε σχέση με πέρυσι: στην έκθεση 20232024, τα ερωτήματα σχετικά με την AI αποτελούσαν μόλις το 3,19% όλων των αναζητήσεων, ενώ φέτος αυξήθηκαν περισσότερο από δύο φορές.
Οι κίνδυνοι
Ωστόσο, δεν είναι όλες οι αλληλεπιδράσεις με chatbots χωρίς ρίσκο. Ορισμένα bots ενδέχεται να εκθέσουν τα παιδιά σε συναισθηματικά φορτισμένο περιεχόμενο, παραπληροφόρηση ή θεματολογία ακατάλληλη για την ηλικία τους, ειδικά όταν έχουν δημιουργηθεί από άλλους χρήστες ή τα έχουν επεξεργαστεί άλλοι χρήστες.
Δεδομένου ότι αυτές οι πλατφόρμες βασίζονται συχνά σε περιεχόμενο που παράγεται από χρήστες και ενδέχεται να μην διαθέτουν αυστηρό σύστημα εποπτείας, είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχει ανοιχτός διάλογος με τα παιδιά για το πώς χρησιμοποιούν τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης — μέσω εγκατάστασης ψηφιακών εφαρμογών γονικού ελέγχου που βοηθούν τις οικογένειες να είναι ενήμερες, ενεργά εμπλεκόμενες και προστατευμένες.
Αν και τα memes αποτέλεσαν ένα μικρό ποσοστό των αναζητήσεων φέτος, αποκαλύπτουν παρόλα αυτά μια ακόμη πτυχή της ψηφιακής ζωής των παιδιών. Πολλά από τα πιο δημοφιλή meme ανήκαν σε αυτό που ονομάζεται «brainrot meme» – ένα είδος παράλογου, σκόπιμα χαοτικού χιούμορ που εξαπλώνεται μέσω σύντομων βίντεο.
Μεταξύ των πιο δημοφιλών αναζητήσεων ήταν η ιταλική φράση «tralalero tralala» αλλά και ένα απόσπασμα κομματιού που ονομάζεται «tung tung tung tung sahur». Αυτές οι φράσεις μπορεί να ακούγονται περίεργες, αλλά για πολλά παιδιά αντιπροσωπεύουν έναν κοινό κώδικα χιούμορ που διαμοιράζεται με γρήγορους ρυθμούς από πλατφόρμα σε πλατφόρμα.
Ανάμεσα στις πρωτοεμφανιζόμενες αναζητήσεις που τράβηξαν την προσοχή των αναλυτών ήταν το Sprunki — ένα παιχνίδι για browser που συνδυάζει μουσική και οπτική αλληλεπίδραση. Οι παίκτες πρέπει να συγχρονίζονται με τον γρήγορο ρυθμό, δημιουργώντας μια εμπειρία που σε καθηλώνει και σε κάνει να συμμετέχεις ενεργά.
Ο ζωηρός σχεδιασμός που παραπέμπει σε καρτούν αλλά και ο εθιστικός τρόπος σχεδιασμού παιχνιδιού του το έχουν καταστήσει ολοένα και πιο δημοφιλές στις νεαρές ηλικίες. Αυτό αποτυπώνεται όχι μόνο στις αναζητήσεις της Google, αλλά και στο YouTube, όπου το Sprunki μπήκε στην πεντάδα των πιο δημοφιλών θεμάτων στο gaming, δίπλα σε διαχρονικά αγαπημένα όπως το Brawl Stars και το Roblox.
Sprunki τραγούδια
Ταυτόχρονα, ορισμένες συνήθειες παραμένουν ισχυρές. Η πιο συνηθισμένη διαδικτυακή δραστηριότητα μεταξύ των παιδιών ήταν η αναζήτηση στο Google για streaming πλατφόρμες – σχεδόν το 18% όλων των ερωτημάτων σχετίζονταν με την παρακολούθηση βίντεο.
Όπως είναι αναμενόμενο, το YouTube παραμένει η σαφώς αγαπημένη εφαρμογή Android, με αύξηση από 28,13% σε 29,77% κατά το τελευταίο έτος.
Το WhatsApp ανέβηκε στη δεύτερη θέση με 14,72%, ξεπερνώντας το TikTok (12,76%), ενώ το Snapchat και το Facebook συνέχισαν να υποχωρούν. Αυτή η αλλαγή μπορεί να αντανακλά τις εξελισσόμενες συνήθειες επικοινωνίας — τα παιδιά χρησιμοποιούν όλο και πιο συχνά εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων για να μοιράζονται συνδέσμους, memes και σύντομα βίντεο με φίλους.
Περιεχόμενο σε βίντεο και ηλεκτρονικά παιχνίδια παρέμειναν επίσης δημοφιλή θέματα στις αναζητήσεις των παιδιών.
Πλατφόρμες όπως το Netflix, το Twitch και το Disney+ διατηρούσαν ισχυρή θέση – μια τάση που απηχεί επίσης τα ευρήματα της πρόσφατης έκθεσης της Kaspersky για το streaming, η οποία υπογράμμισε πως οι πλατφόρμες ψυχαγωγίας συχνά γίνονται στόχοι για τους εγκληματίες του κυβερνοχώρου.
Την ίδια στιγμή, αναφορικά με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια τα παιδιά συνέχισαν να προτιμούν το Roblox, το Minecraft και όλο και περισσότερο την ιστοσελίδα Poki που βασίζεται στο πρόγραμμα περιήγησης – μια ιστοσελίδα που προσφέρει εκατοντάδες δωρεάν παιχνίδια, με γρήγορο ρυθμό και άμεσα προσβάσιμα.
Στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έκθεσης, στην Ελλάδα καταδεικνύεται η κυριαρχία του βίντεο και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στις προτιμήσεις των χρηστών.
Το YouTube καταγράφει την υψηλότερη χρήση με ποσοστό 22,45%, ακολουθούμενο από το TikTok (16,09%) και το Instagram (15,52%), επιβεβαιώνοντας τη δυναμική τους.
Το Chrome ακολουθεί με 12,15%, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα δημοφιλή παιχνίδια Brawl Stars (8,61%) και Roblox (5,86%), καθώς και οι εφαρμογές επικοινωνίας όπως το Viber (4,51%) και το Snapchat (3,35%).
Η χρήση πλατφορμών όπως το Netflix, το WhatsApp, το Spotify και το Facebook παραμένει σχετικά περιορισμένη, ενώ εφαρμογές όπως το Discord, το Fortnite και το Clash Royale συγκεντρώνουν μικρότερα ποσοστά. Βρείτε την πλήρη έκθεση στο KDaily.
«Οι φετινές τάσεις δείχνουν πόσο γρήγορα εξελίσσονται οι ψηφιακές συνήθειες των παιδιών – τη μια μέρα συνομιλούν με bots τεχνητής νοημοσύνης και την επόμενη τραγουδούν ένα meme ιταλικό τραγούδι που δεν έχετε ακούσει ποτέ. Αλλά πίσω από κάθε τάση κρύβεται μια ευκαιρία για πραγματική σύνδεση. Όταν οι γονείς αφιερώνουν χρόνο για να καταλάβουν τι παρακολουθούν, παίζουν ή αναζητούν τα παιδιά τους, ανοίγει η πόρτα για ουσιαστικές συζητήσεις – και βοηθά στη δημιουργία ασφαλέστερων και πιο αξιόπιστων ψηφιακών συνηθειών. Οι εφαρμογές ψηφιακού γονικού ελέγχου μπορούν να αποτελέσουν ένα χρήσιμο εργαλείο σε αυτή την προσπάθεια όχι μόνο για προστασία, αλλά και για να παραμένετε ενήμεροι», σχολιάζει η Anna Larkina, ειδικός σε θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων στην Kaspersky.
Παρακολούθηση με ασφάλεια
Για να παρακολουθήσετε τα αγαπημένα σας προγράμματα με ασφάλεια, συστήνεται:
· Διατηρήστε ανοιχτή επικοινωνία με τα παιδιά σχετικά με τους πιθανούς διαδικτυακούς κινδύνους και ορίστε σαφείς κατευθυντήριες γραμμές για να ενισχύσετε την ασφάλειά τους στο διαδίκτυο.
· Να είστε ενήμεροι για τις αναδυόμενες απειλές και να παρακολουθείτε ενεργά τις διαδικτυακές δραστηριότητες των παιδιών, ώστε να δημιουργήσετε ένα πιο ασφαλές ψηφιακό περιβάλλον.
· Εισάγετε τα παιδιά στα βασικά στοιχεία της κυβερνοασφάλειας χρησιμοποιώντας εκπαιδευτικά εργαλεία.
· Χρησιμοποιήστε ψηφιακές εφαρμογές γονικού ελέγχου για να προστατεύετε τα παιδιά τόσο online όσο και offline, να διαχειρίζεστε τον χρόνο οθόνης, να αποκλείετε ακατάλληλο περιεχόμενο και να παρακολουθείτε τη θέση τους για μεγαλύτερη σιγουριά.
