Του Justin Fox
Η δυνατότητα της τεχνητής νοημοσύνης να μεταμορφώσει το νομικό επάγγελμα ήταν εμφανής ακόμη και πριν από την εμφάνιση του ChatGPT της OpenAI το 2022. Αυτό που κάνουν τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, να επεξεργάζονται τεράστιους όγκους κειμένου και δεδομένων και να παράγουν πειστικές απαντήσεις, μοιάζει με αυτό που κάνουν πολλοί δικηγόροι. Ωστόσο, αρκετοί δικηγόροι και δικαστές έμαθαν με μεγάλη αμηχανία ότι το ChatGPT και άλλα LLMs δεν περιορίζονται στη νομολογία όταν διατυπώνουν νομικά επιχειρήματα, συχνά επινοώντας παραπομπές και αποσπάσματα.
«Υπάρχει μια εξαιρετικά σαφής χρήση στη νομική, εκτός από το γεγονός ότι αυτά τα μοντέλα, τα θεμελιώδη μοντέλα, είναι σχεδιασμένα γύρω από την αποδοτικότητα, όχι την ακρίβεια», δήλωσε πριν από λίγες εβδομάδες ο Σον Φιτζπάτρικ, διευθύνων σύμβουλος της LexisNexis Βόρειας Αμερικής, Ηνωμένου Βασιλείου και Ιρλανδίας, μεγάλου παρόχου πληροφοριών και υπηρεσιών προς νομικούς. «Στην πραγματικότητα, δεν ασχολούνται με την αλήθεια. Ασχολούνται με πιθανότητες και μετά κατασκευάζουν πειστικά επιχειρήματα».
Η LexisNexis, που ανήκει στον λονδρέζικο όμιλο Relx Plc (πρώην Reed Elsevier), ελπίζει ότι μια περιορισμένη, πιο «ελεγχόμενη» εκδοχή της τεχνητής νοημοσύνης, βασισμένη σε μοντέλα της OpenAI, της Anthropic και άλλων, μπορεί να προσφέρει σημαντικά παραγωγικά οφέλη στους πελάτες της χωρίς τα «κατασκευασμένα δεδομένα». Το ίδιο προσδοκά και η ανταγωνίστρια Thomson Reuters Legal Services, που ανήκει στην καναδική Thomson Reuters Corp.
Οι νομικές υπηρεσίες τεχνητής νοημοσύνης δεν είναι αλάνθαστες. Πρόσφατη έρευνα ομάδας επιστημόνων του Πανεπιστημίου Στάνφορντ διαπίστωσε ότι, παρότι τα προϊόντα των δύο εταιρειών ήταν σαφώς καλύτερα στην αποφυγή “κατασκευασμένων απαντήσεων” σε σχέση με το ChatGPT, εξακολουθούσαν να δίνουν πολλές εσφαλμένες ή ελλιπείς απαντήσεις, με το Lexis+ AI της LexisNexis να κάνει λιγότερα λάθη σε σύγκριση με τα Westlaw AI-Assisted Research και Ask Practical Law AI της Thomson Reuters. Ωστόσο, φαίνεται να σημειώνουν επιτυχία στην αγορά: η LexisNexis, που την τελευταία πενταετία ήταν το πιο αργά αναπτυσσόμενο τμήμα της Relx, έχει γίνει πλέον το ταχύτερα αναπτυσσόμενο, με τα λεγόμενα υποκείμενα έσοδα (χωρίς εξαγορές, πωλήσεις και συγκυριακές επιδράσεις) να αυξάνονται κατά 9% το πρώτο εξάμηνο του έτους σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2024. Η Thomson Reuters Legal ανέφερε οργανική αύξηση εσόδων 8% την ίδια περίοδο.
Γενικότερα, οι νομικές εταιρείες εμφανίζονται ως «ουραγοί» στην Τεχνητή Νοημοσύνη. Πρόσφατη έρευνα της Thomson Reuters έδειξε ότι βρίσκονται πολύ πίσω από τον επιχειρηματικό τομέα στις οργανωτικές επενδύσεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Είναι λοιπόν δελεαστικό για τους νομικούς να φανταστούν ένα μέλλον στο οποίο θα υιοθετήσουν σταδιακά τη νέα τεχνολογία ώστε να γίνουν πιο παραγωγικοί, χωρίς όμως να υπάρξουν θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας τους. Αυτό θα ήταν καλή είδηση για τους δικηγόρους, για τη Relx και την Thomson Reuters – και καλό νέο για τους πελάτες, που θα έπαιρναν καλύτερη αξία για τα χρήματά τους.
Αυτό θυμίζει το πρώτο από τα δύο πιθανά σενάρια για το μέλλον που είχαν περιγράψει πριν από μια δεκαετία οι Ρίτσαρντ και Ντάνιελ Σάσκιντ στο πολυσυζητημένο βιβλίο τους The Future of the Professions: How Technology Will Transform the Work of Human Experts. Σε αυτό το «καθησυχαστικά οικείο» σενάριο, έγραφαν, «οι επαγγελματίες συνεχίζουν να εργάζονται όπως κάνουν από τα μέσα του 19ου αιώνα, αλλά τυποποιούν και συστηματοποιούν σε μεγάλο βαθμό τις καθημερινές δραστηριότητές τους». Το δεύτερο πιθανό μέλλον, το οποίο οι Σάσκιντ θεωρούσαν πιο πιθανό, ήταν εκείνο όπου «η εισαγωγή μιας ευρείας γκάμας ολοένα και πιο ικανών συστημάτων θα εκτοπίσει, με διάφορους τρόπους, μεγάλο μέρος του έργου των παραδοσιακών επαγγελματιών» και «τα επαγγέλματά μας θα διαλυθούν σταδιακά».
Ποιο από τα δύο ισχύει για τους δικηγόρους; Αυτό θα εξαρτηθεί, εν μέρει, από το αν τα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (LLMs) θα γίνουν ποτέ αρκετά αξιόπιστα ώστε να τους αντικαταστήσουν πλήρως, ένα ενδεχόμενο που παραμένει εξαιρετικά αμφίβολο. Ακόμη όμως και η αυτοματοποίηση επαναλαμβανόμενων καθηκόντων έχει τη δυνατότητα να ανατρέψει τα οικονομικά του νομικού επαγγέλματος.
Αυτή η ιδιαιτερότητα σχετίζεται με την πρακτική χρέωσης ανά ώρα. Στα δικηγορικά γραφεία, «παραγωγικότητα» σημαίνει πόσες ώρες τιμολογούν οι δικηγόροι τους. Αλλού έχει να κάνει με το πόσο έργο ολοκληρώνεται σε δεδομένο χρόνο. Οι δικηγόροι ξεχωρίζουν, ακόμη και σε σύγκριση με άλλους παρόχους επαγγελματικών υπηρεσιών, όπως οι λογιστές, οι σύμβουλοι μάνατζμεντ και οι σύμβουλοι τεχνολογίας, για το πόσο λίγο έχει αυξηθεί η παραγωγή τους ανά ώρα τις τελευταίες δεκαετίες.
Αν υπολογιστούν και οι δαπάνες για εξοπλισμό και τεχνολογία —που στα δικηγορικά γραφεία είναι κυρίως για πληροφορική, τότε η παραγωγικότητα του κλάδου των νομικών υπηρεσιών στις ΗΠΑ είναι σήμερα αισθητά χαμηλότερη απ’ ό,τι ήταν τη δεκαετία του 1980, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία.
Το εντυπωσιακό αυτό εύρημα εξηγείται εν μέρει από τον τρόπο που οι τεχνολογικές επενδύσεις εμφανίζονται στα στατιστικά στοιχεία: λογίζονται σαν μεγάλη «πτώση τιμών». Για παράδειγμα, ένα δολάριο που ξοδεύεται σήμερα για τεχνολογία θεωρείται σχεδόν ισοδύναμο με 15 δολάρια του 1988. Έτσι, ακόμα κι αν οι δαπάνες μένουν σταθερές σε τρέχουσες τιμές, φαίνεται σαν να έχουν αυξηθεί θεαματικά. Παρ’ όλα αυτά, άλλοι κλάδοι υψηλού επιπέδου κατάφεραν να αυξήσουν την παραγωγικότητά τους, κάτι που δείχνει πόσο ξεπερασμένο παραμένει το μοντέλο των δικηγορικών γραφείων.
Και ίσως παραμείνει έτσι για αρκετό καιρό ακόμη. «Ακούω για τον “θάνατο” της χρέωσης ανά ώρα εδώ και πάρα πολύ καιρό, και δεν έχει έρθει», είπε ο Φιτζπάτρικ. Επιπλέον, σημείωσε, η άμεση επίδραση της τεχνητής νοημοσύνης φαίνεται να είναι η αύξηση των ωριαίων αμοιβών, καθώς επιτρέπει στους δικηγόρους να ολοκληρώνουν περισσότερη δουλειά σε λιγότερο χρόνο.
Σε πρόσφατη έρευνα μεγάλων δικηγορικών γραφείων, ο Ρόμπερτ Τζ. Κουτούρ του Κέντρου για το Νομικό Επάγγελμα της Νομικής Σχολής του Χάρβαρντ διαπίστωσε παρόμοια συναίνεση: η αυξημένη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης φέρνει βελτιώσεις στην ποιότητα για τις οποίες οι πελάτες είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν υψηλότερη αμοιβή.
Ίσως όχι για πολύ. Ο Μπρους ΜακΓιούεν και η Τζάνετ Στάντον, που διευθύνουν τη συμβουλευτική εταιρεία Adam Smith, Esq., εκτιμούν ότι η μείωση των χρεώσιμων ωρών θα είναι τόσο μεγάλη που τα περισσότερα δικηγορικά γραφεία δεν θα μπορέσουν να την αντέξουν. «Αυτό θα γονατίσει το παραδοσιακό μοντέλο χρέωσης ανά ώρα», λέει ο ΜακΓιούεν. «Η τιμολόγηση με σταθερή αμοιβή είναι το μέλλον». Το πρόβλημα, προσθέτει η Στάντον, είναι ότι τα δικηγορικά γραφεία έχουν αδύναμη οικονομική οργάνωση και δεν ξέρουν να κοστολογούν σωστά τις υπηρεσίες τους. Έτσι, το πιθανότερο αποτέλεσμα, σύμφωνα με τον ΜακΓιούεν, θα είναι «μια μεγάλη εκκαθάριση των παραδοσιακών δικηγορικών εταιρειών».
Θα ξεφορτωθούμε εντελώς τους δικηγόρους; Κεντρικό θέμα στο βιβλίο των Σάσκιντ είναι ότι το status quo στις επαγγελματικές υπηρεσίες δεν είναι αποδεκτό, κυρίως επειδή «οι περισσότεροι άνθρωποι και οργανισμοί δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά τις υπηρεσίες κορυφαίων επαγγελματιών». Αν οι πολίτες μπορούσαν απλώς να εισάγουν τα νομικά τους ερωτήματα στο ChatGPT και να λαμβάνουν αξιόπιστες απαντήσεις, δεν θα ήταν καλύτερα για την κοινωνία;
Ίσως, αλλά αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο «αν». Σε μια σειρά μελετών με διάφορους συγγραφείς, ο Τζόναθαν Χ. Τσόι της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ουάσινγκτον δοκιμάζει την απόδοση των LLMs σε διαφορετικά νομικά καθήκοντα. Τα πάνε πολύ καλά με απλά ζητήματα που έχουν ξεκάθαρες απαντήσεις, αλλά δυσκολεύονται με την πολυπλοκότητα και την αμφισημία. Στην πιο πρόσφατη μελέτη του, με τίτλο «Large Language Models Are Unreliable Judges», ο Τσόι περιγράφει πώς μικρές διαφοροποιήσεις στη διατύπωση των ερωτημάτων οδηγούν σε τεράστιες αποκλίσεις στις απαντήσεις σε νομικά θέματα και πώς διαφορετικά μοντέλα δίνουν επίσης πολύ διαφορετικές απαντήσεις. Ο Τσόι υποστηρίζει ότι αυτά τα προβλήματα μπορεί να είναι εγγενή στην τεχνολογία των LLMs και, άρα, όχι κάτι που θα διορθωθεί σύντομα.
Οι δικηγόροι, λοιπόν, μάλλον θα είναι μαζί μας για λίγο ακόμη. Το μόνο που δεν είναι σαφές είναι πώς ακριβώς θα πληρώνονται.
Πηγή: The Washington Post
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
