Οι άνευ προηγουμένου επιθέσεις του Ισραήλ στο Ιράν είχαν έναν φιλόδοξο και επικίνδυνο στόχο: την εξάλειψη του αμφιλεγόμενου πυρηνικού του προγράμματος.
Το Ισραήλ έπληξε τρεις βασικές εγκαταστάσεις – τη Νατάνζ, το Ισφαχάν και το Φορντόου – καθώς και αρκετούς κορυφαίους επιστήμονες που εργάζονται σε ερευνητικά και αναπτυξιακά προγράμματα πυρηνικής τεχνολογίας.
Σύμφωνα με ανάλυση του CNN, το εύρος των ζημιών και το κατά πόσο μπορεί να επιβιώσει το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα δεν είναι ακόμη σαφές. Ισραηλινός στρατιωτικός αξιωματούχος δήλωσε το Σάββατο ότι οι επιθέσεις σε Νατάνζ και Ισφαχάν προκάλεσαν «σημαντικές» ζημιές. Η Τεχεράνη υποβάθμισε το πλήγμα, αλλά επιβεβαίωσε τον θάνατο εννέα ειδικών.
«Βρισκόμαστε σε κρίσιμο σημείο: αν το χάσουμε, δεν θα μπορούμε να αποτρέψουμε την απόκτηση πυρηνικών όπλων από το Ιράν, που θα απειλήσουν την ύπαρξή μας», δήλωσε ο Υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Ίσραελ Κατς. «Μέχρι τώρα αντιμετωπίζαμε τις μαριονέτες του Ιράν. Τώρα πλήττουμε το ίδιο το κεφάλι του φιδιού.»
Το Ιράν επιμένει πως το πρόγραμμα του είναι ειρηνικό. Να τι γνωρίζουμε για τις ζημιές στα τρία κέντρα.
Νατάνζ
Πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν πως τα πλήγματα στη Νατάνζ ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικά. Σύμφωνα με δύο Αμερικανούς αξιωματούχους, οι επιθέσεις δεν περιορίστηκαν σε επιφανειακές ζημιές, αλλά προκάλεσαν διακοπή ρεύματος στα υπόγεια, όπου φυλάσσονται οι φυγοκεντρητές εμπλουτισμού ουρανίου.
«Ήταν μια πλήρους φάσματος επίθεση», είπε πηγή με γνώση της επιχείρησης.
Το Ισραήλ κατέστρεψε το υπέργειο τμήμα του «Πειραματικού Εργοστασίου Εμπλουτισμού Καυσίμου» στη Νατάνζ – εγκατάσταση που λειτουργεί από το 2003 και όπου το Ιράν εμπλούτιζε ουράνιο σε ποσοστό έως και 60%, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA). Το επίπεδο αυτό πλησιάζει το 90%, που απαιτείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
Δορυφορικές εικόνες της Umbra που εξασφάλισε το CNN δείχνουν ζημιές σε διάφορα σημεία του συγκροτήματος, με μαύρους καπνούς να αναδύονται από πολλές περιοχές. Καταστράφηκαν επίσης οι βασικές υποδομές ηλεκτροδότησης, περιλαμβανομένων των γεννητριών έκτακτης ανάγκης, σύμφωνα με τον IAEA.
Η απώλεια ρεύματος είναι κρίσιμη, καθώς μεγάλο μέρος της εγκατάστασης είναι υπόγειο και ο καλύτερος τρόπος να πληγούν τα προστατευμένα μηχανήματα είναι να διακοπεί η ηλεκτροδότηση. Αν και δεν φαίνεται να προκλήθηκαν άμεσες ζημιές στις υπόγειες εγκαταστάσεις, η διακοπή μπορεί να έπληξε τους φυγοκεντρητές, σύμφωνα με τον οργανισμό.
Η Νατάνζ διαθέτει έξι υπέργεια και τρία υπόγεια κτίρια – τα δύο από αυτά μπορούν να στεγάσουν έως και 50.000 φυγοκεντρητές, κατά την οργάνωση Nuclear Threat Initiative (NTI).
Δεν υπάρχει ένδειξη για εκτεταμένη ραδιενεργή ρύπανση. «Τα επίπεδα ραδιενέργειας εκτός της εγκατάστασης παραμένουν φυσιολογικά», ανέφερε ο IAEA. Ωστόσο, εντοπίστηκαν ακτινολογικές και χημικές επιμολύνσεις εντός των εγκαταστάσεων – σε επίπεδα που θεωρούνται διαχειρίσιμα.
Ισφαχάν
Η εικόνα των ζημιών στο Ισφαχάν παραμένει συγκεχυμένη. Το Ιράν υποστηρίζει ότι ήταν περιορισμένες. Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Ιρανικής Οργάνωσης Ατομικής Ενέργειας, Behrouz Kamalvandi, μέρος του εξοπλισμού είχε μετακινηθεί προληπτικά, και μια αποθήκη πήρε φωτιά χωρίς κίνδυνο διαρροής.
Αντίθετα, Ισραηλινός αξιωματούχος ανέφερε ότι οι ζημιές ήταν σημαντικές.
Η εγκατάσταση, που λειτουργεί από το 1984 με τη στήριξη της Κίνας, είναι το μεγαλύτερο πυρηνικό ερευνητικό κέντρο του Ιράν. Σύμφωνα με το NTI, εργάζονται εκεί 3.000 επιστήμονες, ενώ «θεωρείται η καρδιά» του πυρηνικού προγράμματος της χώρας.
Το συγκρότημα περιλαμβάνει τρεις ερευνητικούς αντιδραστήρες κινεζικής κατασκευής, μονάδα μετατροπής καυσίμου, εργοστάσιο παραγωγής καυσίμου, εγκατάσταση επεξεργασίας ζιρκονίου και πολλά εργαστήρια.
Ισραηλινός αξιωματούχος δήλωσε ότι υπάρχουν «συγκεκριμένες πληροφορίες» πως το Ιράν «προχωρούσε στην κατασκευή πυρηνικής βόμβας» εκεί. Το Ιράν επιμένει ότι το πρόγραμμα του είναι ειρηνικό.
Φορντόου
Το εργοστάσιο εμπλουτισμού καυσίμου στο Φορντόου είναι ιδιαίτερα δύσκολος στόχος. Βρίσκεται βαθιά στα βουνά κοντά στο Κομ και περιέχει προηγμένους φυγοκεντρητές για εμπλουτισμό ουρανίου.
Παρότι το Ισραήλ στόχευσε την εγκατάσταση, σύμφωνα με τον IAEA δεν προκλήθηκαν ζημιές. Το IDF δεν διεκδίκησε επιτυχία στο συγκεκριμένο σημείο. Το Ιράν ανακοίνωσε ότι κατέρριψε ισραηλινό drone στην περιοχή.
Το μέλλον του Φορντόου ίσως αποδειχθεί καθοριστικό για την έκβαση της επιχείρησης.
Το 2023, ο IAEA επιβεβαίωσε ότι στο Φορντόου εντοπίστηκαν σωματίδια ουρανίου εμπλουτισμένα σε ποσοστό 83,7% – πολύ κοντά στο όριο του 90% για κατασκευή πυρηνικών όπλων.
«Αν το Φορντόου παραμείνει λειτουργικό, οι επιθέσεις του Ισραήλ ίσως καθυστερήσουν μόνο ελάχιστα την ιρανική πορεία προς την απόκτηση βόμβας», έγραψε ο Τζέιμς Άκτον του Carnegie Endowment for International Peace. Ο ίδιος σημείωσε πως το Ισραήλ ενδέχεται να καταφέρει να καταστρέψει την είσοδο του συγκροτήματος, αλλά η ευρύτερη καταστροφή του θα είναι εξαιρετικά δύσκολη.
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
