Πάπας Φραγκίσκος: Τα επόμενα βήματα – Από την κηδεία στο «Habemus Papam»


Την ημέρα της ψηφοφορίας, η Καπέλα Σιξτίνα, με τη διάσημη οροφή ζωγραφισμένη από τον Μιχαήλ Άγγελο, κλείνει και οι καρδινάλιοι κλειδώνονται μέσα

Κάθε τέλος αποτελεί και μια αρχή στη μακραίωνη αλυσίδα του θανάτου και της διαδοχής για τον θώκο του προκαθήμενου της Καθολικής Εκκλησίας, του διαδόχου του αποστόλου Πέτρου και Επισκόπου Ρώμης, και το ίδιο συνέβη με την κοίμηση του Πάπα Φραγκίσκου, κατά κόσμον Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο.

Πέραν από αυτόν τον πνευματικό ρόλο, ο Πάπας είναι επίσης ο πολιτικός ηγέτης της πόλης-κράτους του Βατικανού, και η εξουσία του συμβολίζεται, καθεπτρίζεται και καθορίζεται μέσα (και) από ένα περίπλοκο τυπικό, μέσα από ένα λεπτομερές πρωτόκολλο και από μυστικές διαδικασίες η σύλληψη των οποίων χάνεται στα βάθη των αιώνων. 

Φραγκίσκος

Η περίοδος του πένθους

Το πένθος μετά τον θάνατο του Ποντίφικα διαρκεί 9 ημέρες, γνωστό ως Novendiale, ένα αρχαίο ρωμαϊκό έθιμο. Η Ιταλία επίσης κηρύσσει εθνικό πένθος.

Η σορός του ευλογείται, ντύνεται με παπικά άμφια και εκτίθεται στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου σε λαϊκό προσκύνημα όπου εκατοντάδες χιλιάδες παρατάσσονται για να αποτίσουν τα σέβη τους, συμπεριλαμβανομένων ξένων αξιωματούχων και παγκόσμιων ηγετών.

Στο παρελθόν, η σορός του Πάπα τοποθετούνταν σε υπερυψωμένη εξέδρα, αλλά στην απλοποιημένη τελετή που ήθελε ο Πάπας Φραγκίσκος η σορός τοποθετήθηκε σε ανοιχτό φέρετρο χωρίς τόση μεγαλοπρέπεια.

Ιστορικά, οι πάπες συχνά ταριχεύονταν και σε ορισμένους αφαιρούνταν τα όργανά τους πριν από την ταφή – μια εκκλησία κοντά στη Φοντάνα ντι Τρέβι στη Ρώμη κρατά τις καρδιές περισσότερων από 20 παπών, διατηρημένες ως ιερά λείψανα – αλλά αυτές οι πρακτικές δεν συνεχίστηκαν.

Στο διάστημα αυτό, θα τελούνται καθημερινές προσευχές και λειτουργίες Ρέκβιεμ στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου και σε ολόκληρο τον καθολικό κόσμο.

Εν τω μεταξύ, το Βατικανό εισέρχεται σε μια μεταβατική περίοδο που ονομάζεται sede vacante, που σημαίνει «η έδρα είναι κενή», κατά την οποία η εξουσία της εκκλησίας παραδίδεται προσωρινά στο Κολέγιο των Καρδιναλίων – αν και δεν μπορούν να ληφθούν σημαντικές αποφάσεις μέχρι να εκλεγεί νέος Πάπας.

Η ταφή

Η κηδεία του Πάπα θα τελεστεί στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, με το πλήθος να συγκεντρώνεται στο Βατικανό για τη λειτουργία. Η τελετή θα γίνει από τον κοσμήτορα του Κολλεγίου των Καρδιναλίων, τον 91χρονο σήμερα Ιταλό Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε.

Παραδοσιακά, ο Πάπας θάβεται στη συνέχεια στις Σπηλιές του Βατικανού, τις κρύπτες κάτω από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου.

Σχεδόν 100 Ποντίφικες είναι ενταφιασμένοι εκεί, συμπεριλαμβανομένου του Πάπα Βενέδικτου XVI, του προκατόχου του Φραγκίσκου, ο οποίος παραιτήθηκε το 2013 και πέθανε το 2022.

Αλλά ο Φραγκίσκος είπε σε συνέντευξή του το 2023 ότι είχε επιλέξει τη βασιλική Santa Maria Maggiore στη Ρώμη, μια από τις αγαπημένες εκκλησίες του, ως τελευταίο μέρος ανάπαυσής του, καθιστώντας τον, τον πρώτο Πάπα εδώ και έναν αιώνα που θα ενταφιαστεί εκτός Βατικανού.

Οι προηγούμενοι Πάπες θάβονταν σε τρία φέρετρα: ένα από κυπαρίσσι, ένα από ψευδάργυρο και ένα από φτελιά, φωλιασμένα το ένα μέσα στον άλλο, αλλά ο Φραγκίσκος διέταξε να τον θάψουν σε ένα μονό φέρετρο, φτιαγμένο από ξύλο και ψευδάργυρο.

Όταν τάφηκε ο Βενέδικτος XVI, το φέρετρό του περιείχε επίσης νομίσματα που κόπηκαν κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, καθώς και έναν μεταλλικό σωλήνα που περιείχε έναν τυλιγμένο κύλινδρο, που ονομάζεται rogito  – ένα έγγραφο 1.000 λέξεων που διηγείται τη ζωή του και την πορεία του. Ο Φραγκίσκος πιθανότατα θα ταφεί με το δικό του rogito που θα περιγράφει λεπτομερώς τη θητεία του ως Πάπα.

Pope

Οι εκλογές

Δύο με τρεις εβδομάδες μετά την κηδεία του Πάπα, το Κολλέγιο των Καρδιναλίων θα συγκληθεί στην Καπέλα Σιξτίνα για να πραγματοποιήσει ένα κονκλάβιο, την εξαιρετικά μυστική διαδικασία εκλογής του νέου Πάπα. Θεωρητικά, κάθε βαφτισμένος άνδρας Ρωμαιοκαθολικός είναι επιλέξιμος για τον ρόλο, αλλά τα τελευταία 700 χρόνια, ο Πάπας επιλέγεται πάντα από το Κολέγιο των Καρδιναλίων.

Η συντριπτική πλειοψηφία από τους 266 ποντίφικες που εκλέχθηκαν σε όλη την ιστορία ήταν Ευρωπαίοι. Ο Πάπας Φραγκίσκος, γεννημένος ως Χόρχε Μάριο Μπεργκόλιο στην Αργεντινή, είναι ο πρώτος μη Ευρωπαίος ποντίφικας εδώ και 1.300 χρόνια.

Σε αντίθεση με την κανονική πολιτική, οι υποψήφιοι δεν πραγματοποιούν δημόσια εκστρατεία για τη θέση.

Την ημέρα της ψηφοφορίας, η Καπέλα Σιξτίνα, με τη διάσημη οροφή ζωγραφισμένη από τον Μιχαήλ Άγγελο, κλείνει και οι καρδινάλιοι, που έχουν ορκιστεί μυστικότητα, κλειδώνονται μέσα.

Francis

Μόνο οι καρδινάλιοι κάτω των 80 ετών έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν. Περίπου 120 θα ψηφίσουν μυστικά, γράφοντας το όνομα του υποψήφιου της επιλογής τους σε ένα ψηφοδέλτιο και τοποθετώντας το σε ένα δισκοπότηρο πάνω από τον βωμό.

Εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την απαιτούμενη πλειοψηφία των 2/3, διεξάγεται νέος γύρος ψηφοφορίας. Μπορούν να υπάρξουν έως και 4 γύροι την ημέρα.

Το κονκλάβιο που εξέλεξε τον Πάπα Φραγκίσκο το 2013 διήρκεσε περίπου 24 ώρες και 5 κάλπες, αλλά η διαδικασία εκλογής μπορεί να διαρκέσει και περισσότερο.

Ένα κονκλάβιο τον 13ο αιώνα χρειάστηκε περίπου τρία χρόνια, ενώ ένα άλλο τον 18ο αιώνα χρειάστηκε τέσσερις μήνες.

Μετά την καταμέτρηση τα ψηφοδέλτια καίγονται σε μια σόμπα μέσα στην Καπέλα Σιξτίνα, την οποία εγκαθιστούν οι πυροσβέστες του Βατικανού.

Μια δεύτερη σόμπα καίει μια χημική ουσία στέλνοντας ένα σήμα καπνού μέσω μιας καμινάδας στον έξω κόσμο: Μαύρος καπνός σημαίνει ότι δεν έχει επιλεγεί νέος Πάπας, λευκός καπνός σημαίνει ότι κάποιος έχει εκλεγεί.

Pope

Ο νέος Πάπας

Μόλις επιλεγεί ένας Πάπας, ένας εκπρόσωπος του Κολλεγίου των Καρδιναλίων διαβάζει τη λατινική ανακοίνωση Habemus Papam, που σημαίνει «Έχουμε Πάπα», από το κεντρικό μπαλκόνι της Βασιλικής του Αγίου Πέτρου όπου χιλιάδες πιστοί αναμένουν τα νέα.

Στη συνέχεια, ο νέος πάπας, έχοντας επιλέξει ένα παπικό όνομα (πιθανότατα αυτό που τιμά έναν άγιο ή προκάτοχο) φοράει ένα λευκό ράσο, βγαίνει στο μπαλκόνι και προχωράει στην πρώτη του ομιλία στο κοινό. Και με αυτή τη διαδικασία, ο καθολικός κόσμος αποκτά έναν νέο ηγέτη.

Μαζί με τον καθορισμό των διδασκαλιών και των ηθών της εκκλησίας, ο πάπας κατέχει σημαντική διπλωματική και πολιτική δύναμη στην παγκόσμια πολιτική σκηνή, ενεργώντας ως μεσολαβητής σε παγκόσμιες συγκρούσεις και καθοδηγώντας τις ανθρωπιστικές προσπάθειες.

Οι περισσότεροι πάπες υπηρετούν μέχρι την ημέρα που πεθάνουν.

Ο Πάπας Βενέδικτος XVI, ο οποίος παραιτήθηκε το 2013, σε ηλικία 85 ετών, λόγω της επιδείνωσης της υγείας του, ήταν ο πρώτος ποντίφικας που παραιτήθηκε εδώ και 600 χρόνια.

Πάπας Φραγκίσκος: Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας στο Βατικανό

Το ευρύ κοινό θα μπορεί να επισκεφθεί τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου έως τα μεσάνυχτα της Τετάρτης, από τις 7 το πρωί έως τα μεσάνυχτα της Πέμπτης και από τις 7 το πρωί έως τις 7 το απόγευμα την Παρασκευή.

Έχοντας σπάσει την παράδοση και αλλάξει τα πρωτόκολλα ο Πάπας πριν από λίγα χρόνια, οι καρδινάλιοι δεν έμειναν ιδιωτικά με τη σορό του ποντίφικα ενώ το φέρετρό του δεν τοποθετήθηκε σε βάθρο, όπως ήταν η επιθυμία του.

Η λειτουργία ξεκίνησε στις 10 το πρωί στην πλατεία μπροστά από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου παρουσία πατριαρχών, καρδιναλίων, αρχιεπισκόπων, επισκόπων και ιερέων από όλο τον κόσμο. Ο κοσμήτορας του Κολλεγίου των Καρδιναλίων, Καρδινάλιος Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε, ηγείται της λειτουργίας.

Ο Καρδινάλιος Μπατίστα Ρε θα παραδώσει τον τελευταίο έπαινο και την επικύρωση – μια τελική προσευχή όπου ο Πάπας θα ανατεθεί επίσημα στον Θεό – και το σώμα του ποντίφικα στη συνέχεια θα μεταφερθεί στη Santa Maria Maggiore για την ταφή.

 Δρακόντεια μέτρα ασφαλείας

Δρακόντεια είναι τα μέτρα ασφαλείας για το λαϊκό προσκύνημα στη σορό ενόψει και της κηδείας του.

Η Ρώμη και το Βατικανό ενίσχυσαν την ασφάλεια στην περιοχή για να υποδεχθούν το τεράστιο πλήθος ανθρώπων που αναμένεται αυτό το Σαββατοκύριακο – καθώς και δεκάδες αρχηγούς κρατών και μονάρχες. 

Η απεσταλμένη του ΣΚΑΪ στο Βατικανό Κορίνα Γεωργίου μιλάει για τα μέτρα ασφαλείας:

Τουλάχιστον 250.000 άνθρωποι από κάθε γωνιά του πλανήτη αναμένεται να παραστούν στην κηδεία του μακαριστού ποντίφικα το Σάββατο.

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται ήδη στο Βατικανό τις τελευταίες δύο ημέρες για να αποτίσουν τα σέβη τους στον αείμνηστο Ποντίφικα.

Τουλάχιστον 170 εκπρόσωποι κυβερνήσεων από όλο τον κόσμο πρόκειται επίσης να παραστούν στην τελετή και τα μέτρα ασφαλείας θα είναι αυστηρά.

Η σορός του Ποντίφικα μεταφέρθηκε νωρίτερα με πομπή στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου από το παρεκκλήσι της Σάντα Μάρτα. Εκεί θα παραμείνει σε ανοιχτό φέρετρο μέχρι την Παρασκευή για να επιτρέψει σε όσους το επιθυμούν να αποτίσουν τα σέβη τους.

Roma

Νωρίτερα, ένας δημοσιογράφος του BBC ρώτησε έναν στρατιώτη για το βαρύ μηχάνημα που κρατούσε.

Είπε ότι είναι μια «προφύλαξη έναντι των drones», και στη συνέχεια πρόσθεσε: «Όπως μπορείτε να φανταστείτε, δεν μπορώ να σας πω πώς λειτουργεί».

Είναι μια συσκευή που μπορεί να διαταράξει τις ραδιοσυχνότητες των drone και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να αναγκάσει τα drones να επιστρέψουν στο σημείο καταγωγής τους.

Όπως τονίζει το βρετανικό δίκτυο, φέτος είναι μια ιερή χρονιά, ένα Ιωβηλαίο, που έρχεται περίπου κάθε δύο δεκαετίες, επομένως υπήρχαν ήδη μέτρα ασφαλείας για την αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού Καθολικών που είχαν προορισμό το Βατικανό.

Από τον θάνατο του Πάπα, έχει ενισχυθεί η ασφάλεια και ελήφθησαν περαιτέρω μέτρα. Το πρωί, σηκώθηκαν οδοφράγματα της αστυνομίας και οι αστυνομικοί διενεργούν ελέγχους σε όσους εισέρχονται στην πλατεία του Αγίου Πέτρου. Στην περιοχή υπάρχουν και δυνάμεις του στρατού. 

Το ευρύ κοινό θα μπορεί να επισκεφθεί τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου από τις 11:00 έως τα μεσάνυχτα της Τετάρτης, από τις 07:00 έως τα μεσάνυχτα της Πέμπτης και από τις 07:00 έως τις 19:00 την Παρασκευή.

ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ

Έχοντας σπάσει την παράδοση και αλλάξει τα πρωτόκολλα ο Πάπας πριν από λίγα χρόνια, οι καρδινάλιοι δεν έμειναν ιδιωτικά με τη σορό του ποντίφικα ενώ το φέρετρό του δεν τοποθετήθηκε σε βάθρο, όπως ήταν η επιθυμία του.

Η λειτουργία ξεκίνησε στις 10:00 στην πλατεία μπροστά από τη Βασιλική του Αγίου Πέτρου παρουσία πατριαρχών, καρδιναλίων, αρχιεπισκόπων, επισκόπων και ιερέων από όλο τον κόσμο. Ο κοσμήτορας του Κολλεγίου των Καρδιναλίων, Καρδινάλιος Τζιοβάνι Μπατίστα Ρε, ηγείται της λειτουργίας.

The College of Cardinals and over 20,000 faithful accompany the transfer of Pope Francis’ mortal remains to St. Peter’s Basilica.

Cardinal Kevin Farrell, Camerlengo of the Holy Roman Church, presided at the Rite of Translation from the Casa Santa Marta to the Vatican Basilica on… pic.twitter.com/uR33CZRRQ1

— Vatican News (@VaticanNews) April 23, 2025

The mortal remains of Pope Francis are carried up the steps of St. Peter’s Basilica and into the Vatican Basilica.

The Rite of Translation from the Casa Santa Marta was led by members of the College of Cardinals present in Rome, and over 20,000 people gathered in the square to… pic.twitter.com/c2GTXjVBrW

— Vatican News (@VaticanNews) April 23, 2025

Στη Ρώμη θα μεταβεί το Σάββατο ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για να παραστεί στην κηδεία του Πάπα. 

Τουλάχιστον 170 εκπρόσωποι κυβερνήσεων από όλο τον κόσμο πρόκειται επίσης να παραστούν στην τελετή και τα μέτρα ασφαλείας θα είναι αυστηρά.

Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βρίσκονται ήδη στο Βατικανό τις τελευταίες δύο ημέρες για να αποτίσουν τα σέβη τους στον αείμνηστο Ποντίφικα.

Η σορός του Ποντίφικα μεταφέρθηκε νωρίτερα με πομπή στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου από το παρεκκλήσι της Σάντα Μάρτα. Εκεί θα παραμείνει σε ανοιχτό φέρετρο μέχρι την Παρασκευή για να επιτρέψει σε όσους το επιθυμούν να αποτίσουν τα σέβη τους.

Ποιοι θα παραστούν στην κηδεία του Πάπα

Παραδοσιακά, η κηδεία ενός Πάπα συγκεντρώνει παγκόσμιους ηγέτες και ορισμένοι έχουν ήδη αποκαλύψει ότι θα παρευρεθούν στην κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου το Σάββατο.

Εδώ είναι μερικά ονόματα που έχουν ανακοινώσει την παρουσία τους:

  • Πρίγκιπας της Ουαλίας, Ουίλιαμ εκ μέρους του βασιλιά Καρόλου
  • Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ
  • Αμερικανός πρόεδρος, Ντόναλντ Τραμπ συνοδευόμενος από την Πρώτη Κυρία, Μελάνια Τραμπ
  • Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι
  • Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν
  • Πρόεδρος της Αργεντινής, Χαβιέ Μιλέι
  • Πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα ντε Σίλβα συνοδευόμενος από τη σύζυγό του
  • Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν
  • Πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης
  • Βασιλιάς της Ισπανίας Φελίπε συνοδευόμενος από τη βασίλισσα Λετίθια 
  • Βασιλιάς του Βελγίου Φίλιππος και η βασίλισσα Ματθίλδη μαζί με τον πρωθυπουργό της χώρας, Μπαρτ ντε Βέβερ
  • Πρόεδρος της Γερμανίας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ και ο απερχόμενος Καγκελάριος Όλαφ Σολτς
  • Πρόεδρος της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι
  • Πρόεδρος Λετονίας, Έντγκαρς Ρίνκεβιτς
  • Πρόεδρος της Λιθουανίας,  Γκιτάνας Ναουσέντα
  • Πρόεδρος της Ελβετίας, Καρέν Κέλερ-Σούτερ
  • Πρόεδρος του Ανατολικού Τιμόρ, Ζοζέ Ράμος Όρτα

Αντίθετα, το παρόν δεν θα δώσει ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν. 

Πρόβλημα με τους καρδινάλιους στο Κονκλάβιο; 

Σύμφωνα με τον ιταλικό Τύπο, μπορεί να προκύψει ουσιαστικό πρόβλημα με τους καρδινάλιους που θα λάβουν μέρος στο κονκλάβιο, με το δικαίωμα του εκλέγειν και του εκλέγεσθαι.

Πιο αναλυτικά, η διαπίστωση αυτή οφείλεται στο ότι το Σύνταγμα του Βατικανού φέρεται να προβλέπει, ως ανώτατο όριο συμμετεχόντων στο κάθε κονκλάβιο που πραγματοποιείται στην Καπέλα Σιξτίνα, 120 καρδιναλίους. Στη φάση αυτή, όμως, οι έχοντες δικαίωμα ψήφου, είναι 134.

Δεν υπάρχει, σε καμία περίπτωση, δυνατότητα αποκλεισμού μέρους των υψηλόβαθμων κληρικών και δεν επιτρέπεται να πραγματοποιηθεί κλήρωση. Η μόνη διέξοδος, σύμφωνα με τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης, είναι να μπορέσει να αλλάξει -μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα- το Αποστολικό Σύνταγμα της Αγίας Έδρας, με αύξηση τoυ αριθμού των υποψηφίων και συνάμα εκλεκτόρων.

Δεδομένου του θανάτου του ποντίφικα, η μόνη διέξοδος φαίνεται να είναι μια απόφαση του Συμβουλίου των Καρδιναλίων (το οποίο ασκεί, προσωρινά, την εξουσία στο Βατικανό), ώστε να ξεπεραστεί το συγκεκριμένο εμπόδιο. Διαφορετικά, η όποια εκλογή του νέου αρχηγού της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας θα μπορούσε ακόμη και να θεωρηθεί άκυρη. 

Πηγή: skai.gr





Πηγή: www.skai.gr