Ο σκιώδης στόλος της Ρωσίας είναι επίσης γνωστός και ως «σκοτεινός» στόλος ή στόλος «φάντασμα» – Ποιος είναι ο ρόλο του και που αποσκοπεί
Ένα νέο πακέτο κυρώσεων ενέκριναν την Τρίτη Ευρωπαϊκή Ένωση και Βρετανία που είχαν στόχο τον «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας. Πρόκειται για μια προσπάθεια να διακόψουν με αυτόν τον τρόπο την πηγή χρηματοδότησης του πολέμου στην Ουκρανία.
Η άρση των δυτικών κυρώσεων είναι ένας από τους στόχους του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν στις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου. Η τελευταία καταστολή, την οποία η ΕΕ περιγράφει ως το «μεγαλύτερο πακέτο που έχει λάβει ποτέ στοχοποιήσει τον σκιώδη στόλο του Πούτιν», σχεδιάστηκε με στόχο να διακόψει τη χρηματοδότηση της πολεμικής μηχανής του Κρεμλίνου και να αυξήσει την πίεση στον Πούτιν ώστε να προχωρήσει σε συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός.
Αλλά τι είναι ο σκιώδης στόλος και πώς λειτουργεί;
Ο σκιώδης στόλος της Ρωσίας, γνωστός και ως «σκοτεινός» στόλος ή στόλος «φάντασμα», αναφέρεται σε πλοία που μεταφέρουν φορτία που υπόκεινται σε κυρώσεις σε όλο τον κόσμο σε παλαιά και κακοσυντηρημένα πλοία, αποκρύπτοντας τις κινήσεις τους και χρησιμοποιώντας «σημαίες ευκαιρίας» από έθνη με χαλαρούς κανονισμούς, όπως ο Παναμάς και η Λιβερία. Οι λεπτομέρειες ιδιοκτησίας και εγγραφής είναι αδιαφανείς, με πολλά να εντοπίζονται σε εικονικές εταιρείες σε μέρη όπως οι Σεϋχέλλες ή τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Οι «σκιώδεις στόλοι» χρησιμοποιούνται εδώ και καιρό από χώρες όπως το Ιράν και η Βόρεια Κορέα για τη μεταφορά εμπορευμάτων που υπόκεινται σε κυρώσεις. Η Ρωσία αύξησε τη χρήση των σκαφών μετά την επιβολή ανώτατου ορίου τιμών στις εξαγωγές πετρελαίου από την Ομάδα των Επτά χωρών τον Σεπτέμβριο του 2022 για να μπλοκάρει τη χρηματοδότηση της Ρωσίας η οποία με αυτό τον τρόπο τροφοδοτεί τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Δεν είναι γνωστό πόσα πλοία ανήκουν στον «σκιώδη στόλο». Ο Eitvydas Bajarunas, Λιθουανός διπλωμάτης στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής, δήλωσε ότι πιστεύει ότι η Ρωσία χρησιμοποιεί περίπου 1.300 πλοία σημαντικά για τη μεταφορά του ρωσικού πετρελαίου που υπόκειται σε κυρώσεις. Μια έκθεση του Κογκρέσου του 2024 για την αγορά πετρελαιοφόρων εκτιμά ότι από τα σχεδόν 7.500 πετρελαιοφόρα που χρησιμοποιούνται σε όλο τον κόσμο, περισσότερα από 1.600 εκτιμάται ότι έχουν μεταφέρει πετρέλαιο που υπόκειται σε κυρώσεις.
Γιατί ανησυχεί η Ευρώπη γι’ αυτό;
Εκτός από την υπονόμευση των κυρώσεων, ο σκιώδης στόλος της Ρωσίας είναι ύποπτος για διεξαγωγή επιχειρήσεων δολιοφθοράς ιδίως στη Βαλτική Θάλασσα – μια ρηχή θάλασσα δικτυωμένη με καλώδια που συνδέουν κράτη της Βόρειας Ευρώπης – από την οποία διέρχεται τακτικά περίπου το 50% του σκιώδους στόλου.
Μια σειρά από περιστατικά νωρίτερα φέτος προκάλεσε ανησυχία στους Ευρωπαίους αξιωματούχους. Σε ομιλία του τον Ιανουάριο, ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, σημείωσε ζημιές σε καλώδια που συνδέουν «τη Λιθουανία και τη Σουηδία, ένα άλλο που συνδέει τη Γερμανία και τη Φινλανδία και, πιο πρόσφατα, σε έναν αριθμό καλωδίων που συνδέουν την Εσθονία και τη Φινλανδία». Σημείωσε ότι, ενώ οι έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη, υπάρχει λόγος για «σοβαρή ανησυχία».
Οι αμερικανικές και οι ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών πιστεύουν ότι η ζημιά θα μπορούσε να είναι αποτέλεσμα ναυτικών ατυχημάτων από άπειρα πληρώματα σε κακώς συντηρημένα πλοία. Ωστόσο, Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ασφαλείας λένε ότι εντάσσονται σε ένα ευρύτερο μοτίβο δολιοφθοράς και υβριδικού πολέμου από τη Ρωσία που στοχεύει στη διαίρεση της Ευρώπης – κάτι που η Ρωσία αρνείται.
Τι κάνουν οι τελευταίες κυρώσεις;
Οι τελευταίες κυρώσεις της ΕΕ και της Βρετανίας βασίζονται σε μια σειρά μέτρων που έχουν ήδη επιβληθεί εναντίον δεκάδων πλοίων, ατόμων και επιχειρήσεων που συνδέονται με τον σκιώδη στόλο της Ρωσίας.
Η ΕΕ δήλωσε ότι το 17ο πακέτο κυρώσεων θα διπλασιάσει τον αριθμό των πλοίων που υπόκεινται σε απαγόρευση πρόσβασης σε λιμένες και απαγόρευση παροχής υπηρεσιών, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό πλοίων σε 342. Η Βρετανία ανακοίνωσε επίσης ένα επιπλέον πακέτο 100 κυρώσεων που στοχεύουν στον στρατιωτικό, ενεργειακό και χρηματοπιστωτικό τομέα της Ρωσίας – συμπεριλαμβανομένων 18 που επικεντρώνονται στον σκιώδη στόλο – και δήλωσε ότι θα συνεργαστεί με άλλους για να αυστηροποιήσει το ανώτατο όριο τιμών στο ρωσικό πετρέλαιο.
«Οι ενέργειες της Ρωσίας και όσοι το επιτρέπουν αντιμετωπίζουν σοβαρές συνέπειες. Όσο περισσότερο η Ρωσία επιμένει στον παράνομο και βάναυσο πόλεμό της, τόσο πιο σκληρή θα είναι η απάντησή μας», δήλωσε την Τρίτη η Κάγια Κάλας, ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για εξωτερικές υποθέσεις και πολιτική ασφαλείας.
Οι κυρώσεις έρχονται μετά από παρόμοια κίνηση του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ τον Ιανουάριο υπό την κυβέρνηση Μπάιντεν, η οποία ανακοίνωσε κυρώσεις σε 183 πλοία.
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ξεκίνησαν επίσης τον ίδιο μήνα την «Baltic Sentry», μια κοινή άσκηση που περιλαμβάνει περιπολίες αεροσκαφών, φρεγατών και ναυτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, λέγοντας ότι το ρωσικό δίκτυο πλοίων «αποτελεί ιδιαίτερη απειλή για τη θαλάσσια και την περιβαλλοντική ασφάλεια στην περιοχή της Βαλτικής και παγκοσμίως».
Πηγή: skai.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
