Πώς ο Ζελένσκι κατάφερε με τη στρατηγική του να κλείσει το deal ΗΠΑ – Ουκρανίας για τα ορυκτά


Του Marc Champion από Bloomberg – Για ένα διάστημα φαινόταν σαν να είχε κάνει o Ζελένσκι ένα τεράστιο λάθος στη στρατηγική του, ωστόσο απέφυγε όλες τις παγίδες

Ίσως, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, θα έπρεπε να γράφει βιβλία για την τέχνη της διαπραγμάτευσης.

Για ένα διάστημα, φαινόταν σαν να είχε κάνει ένα τεράστιο λάθος επειδή υπερτόνιζε τις ευκαιρίες που έχουν στη διάθεσή τους οι σύμμαχοι όσον αφορά την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων του έθνους του. Η ιδέα ήταν να κεντρίσει το ενδιαφέρον του περίφημα συναλλακτικού Ντόναλντ Τραμπ για την άμυνα της Ουκρανίας, και φαινόταν ένα έξυπνο τέχνασμα εκείνη την εποχή. Στην πραγματικότητα, παραλίγο να ανατινάξει μια στρατιωτική σχέση κρίσιμη για την επιβίωση της Ουκρανίας, αλλά η συμφωνία, όπως έχει συμφωνηθεί τώρα, τουλάχιστον εν μέρει, μοιάζει με μια καλή λύση.

Προς το παρόν δεν έχει δημοσιευτεί το κείμενο της συμφωνίας – αλλά σύμφωνα με ένα ουκρανικό πρακτορείο ειδήσεων που είδε τα έγγραφα – ένα σημαντικό περαιτέρω «τεχνικό» πρωτόκολλο είναι αυτό που απομένει να υπογραφεί. Ωστόσο, αν η συμφωνία είναι όπως περιγράφεται τουλάχιστον απέτρεψε την καταστροφή και θα μπορούσε να εξυπηρετήσει εν μέρει τον αρχικό σκοπό.

Οι νεοαποικιακοί όροι εκμετάλλευσης σε προηγουμένως διαρρεύσαντα αμερικανικά σχέδια, τα οποία ο Τραμπ σαφώς ανέμενε ότι ο Ζελένσκι θα υπογράψει επί τόπου – επειδή ο Αμερικανός πρόεδρος εξερράγη από θυμό όταν αυτό δεν συνέβη – δεν υπάρχουν πλέον. Οι ΗΠΑ δεν θα έχουν νομική δικαιοδοσία επί του κοινού ταμείου που θα δημιουργηθεί, δεν έχουν τον πλήρη έλεγχο, αλλά πρέπει να λαμβάνουν αποφάσεις με συναίνεση σε μια συμφωνία 50/50 και δεν θα κατέχουν κανένα περιουσιακό στοιχείο. Θα πρέπει να συμπεριληφθούν μόνο μελλοντικές επενδύσεις.

Ούτε οι αμερικανικές εταιρείες θα έχουν δικαίωμα πρώτης άρνησης σε όλα τα έργα, μια διάταξη που θα ερχόταν σε σύγκρουση με τα σχέδια της Ουκρανίας για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα, όπως περιγράφεται, η συμφωνία περιλαμβάνει τώρα μια ρήτρα που επιτρέπει αναθεώρηση εάν οι όροι αποδειχθούν ότι παραβιάζουν τις απαιτήσεις ένταξης στην ΕΕ.

Δεν υπάρχει επίσης καμία αναφορά σε καθυστερούμενες πληρωμές για την κάλυψη προηγούμενης πολεμικής βοήθειας των ΗΠΑ μέχρι σήμερα (η οποία δόθηκε με τη μορφή επιχορηγήσεων που δεν θα επιστραφούν), ούτε κάποιο γελοίο ποσό ως προς το τι θα απαιτούσε αυτό (σε κάποιο σημείο ο Τραμπ μίλησε για 350 δισεκατομμύρια δολάρια, ή ακόμα και 500 δισεκατομμύρια δολάρια, τέσσερις φορές το πραγματικό σύνολο). Οι ουκρανικές υποδομές δεν πρόκειται πλέον να συμπεριληφθούν στο ταμείο. Υπάρχει μια λίστα με 57 ορυκτά, συμπεριλαμβανομένου του φυσικού αερίου, που περιλαμβάνονται – αλλά, και πάλι, το ταμείο θα αντλεί και θα διανέμει έσοδα μόνο από άδειες εξόρυξης που εκδίδονται μετά τη σύσταση του ταμείου.

Αυτό που φαίνεται να έχει εξελιχθεί είναι μια συμφωνία που θα μπορούσε να δώσει στον Τραμπ πολιτική κάλυψη για να επαναλάβει την παροχή όπλων στην Ουκρανία, εφόσον το επιλέξει, δημιουργώντας έναν μηχανισμό αποπληρωμής, χωρίς να καταστρέψει τον Ζελένσκι. Σύμφωνα με τους Ουκρανούς, οι ΗΠΑ μπορούν να προσθέσουν μελλοντικές προβλέψεις για όπλα ως κεφαλαιακές εισφορές στο ταμείο και μπορούν να αποσύρουν κέρδη για να ανακτήσουν αυτά τα έξοδα μετά από 10 χρόνια. Μέχρι τότε, όλα τα έσοδα θα διατεθούν για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.

Είναι γνωστό ωστόσο ότι ο Τραμπ και η κυβέρνησή του ήθελαν περισσότερα. Τα προηγούμενα σχέδια ήταν τόσο τιμωρητικά που φαινόταν να έχουν σχεδιαστεί για να αναγκάσουν τον Ζελένσκι να βρεθεί σε μια θέση όπου είτε θα απέρριπτε κατηγορηματικά την προσέγγιση, επιτρέποντας στον Τραμπ να διακόψει τις προμήθειες όπλων και να αναγκάσει την Ουκρανία σε συνθηκολόγηση, είτε θα το αποδεχόταν και θα παρασυρόταν από την δημόσια αγανάκτηση. Όποιο και αν ήταν το σχέδιο, ο Τραμπ φαίνεται επίσης ότι έκανε λάθος υπολογισμούς.

Ο Ζελένσκι δεν έπεσε σε καμία από τις δύο παγίδες. Ακόμα και κατά τη διάρκεια της εκρηκτικής ταπείνωσής του στο Οβάλ Γραφείο, κατάφερε με κάποιο τρόπο να κρατηθεί χωρίς να κάψει όλες τις γέφυρες. Ήταν μια στρατηγική επίμονης επιμονής και ίσως χρειαστεί περισσότερη.

Αυτό το τεχνικό πρωτόκολλο περιλαμβάνει μερικές από τις βασικές νίκες που διεκδικεί η ουκρανική πλευρά, συμπεριλαμβανομένου του ζητήματος της νομικής δικαιοδοσίας και του 10ετούς κανόνα για την αποχώρηση των ΗΠΑ. Αυτά θα είναι κρίσιμα για να πείσουν τη Ράντα και τους Ουκρανούς γενικότερα να αποδεχτούν ότι πρόκειται για μια συμφωνία που θα τους βοηθήσει, αντί να τους εκμεταλλευτεί, κάτι που είναι ήδη δύσκολο έργο.

Ακόμα και όταν ολοκληρωθεί, όμως, δεν είναι σαφές τι θα έχει επιτύχει αυτή η ταραχώδης διαπραγμάτευση. Αν και η Ουάσινγκτον την πρότεινε ως συμφωνία για να βοηθήσει στην αποτροπή της Ρωσίας θέτοντας αμερικανικές εταιρείες και προσωπικό εμπόδιο σε οποιαδήποτε πιθανή επίθεση, είναι πιο ρεαλιστικό να το δούμε αυτό αντίστροφα. Το τι θα αποδειχθεί και τι θα κάνει η συμφωνία θα καθοριστεί σχεδόν εξ ολοκλήρου από το τι θα συμβεί στις συνομιλίες για την επίλυση του προβλήματος με τη Ρωσία και από το πώς θα αντιδράσει ο Τραμπ σε αυτές.

Σε περίπτωση που ο πόλεμος τελειώσει γρήγορα, το νέο ταμείο ΗΠΑ-Ουκρανίας θα μπορούσε κάλλιστα να διαδραματίσει οικονομικό ρόλο. Διαφορετικά, είναι απίθανο να γίνουν επενδύσεις και ο Τραμπ μπορεί είτε να αγνοήσει τη συμφωνία είτε – λιγότερο πιθανό – να την χρησιμοποιήσει για να επανεξοπλίσει την Ουκρανία. Τουλάχιστον, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της συνεχιζόμενης, κρίσιμης υποστήριξης των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών. Σε κάθε περίπτωση, εάν τα υπόλοιπα έγγραφα υπογραφούν όπως έχει προγραμματιστεί, ο Ζελένσκι και οι διαπραγματευτές του φαίνεται να έχουν εξουδετερώσει μια δυνητικά μοιραία διαμάχη.

*Ο Marc Champion είναι αρθρογράφος του Bloomberg Opinion που καλύπτει την Ευρώπη, τη Ρωσία και τη Μέση Ανατολή. Προηγουμένως ήταν επικεφαλής του γραφείου της Wall Street Journal στην Κωνσταντινούπολη

Πηγή: skai.gr



Πηγή: www.skai.gr