Τι θα γινόταν αν Ιρανοί, Αμερικανοί και Άραβες έφτιαχναν μαζί ουράνιο;


Του Andreas Kluth, αρθρογράφου του Bloomberg – Η πρόταση του Ιράν θυμίζει τη βάση για τη δημιουργία του προάγγελου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Ο Ντόναλντ Τραμπ, που εξακολουθεί να περιοδεύει στη Μέση Ανατολή, συνεχίζει να λέει πόσο «πολύ χαρούμενος» θα ήταν αν μπορούσε να κάνει μια συμφωνία με το Ιράν. Το Ιράν, εν τω μεταξύ, χρειάζεται μια τέτοια συμφωνία για να αποφύγει τον βομβαρδισμό από το Ισραήλ και τον οικονομικό στραγγαλισμό από την επανάληψη των κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών. Εάν οι αναφορές από την Τεχεράνη είναι σωστές, αυτές οι πιέσεις μπορεί να παρακίνησαν τους Ιρανούς ηγέτες να καταλήξουν σε μια αντισυμβατική ιδέα που αξίζει να ακουστεί: Θέλουν να συνεργαστούν με τους εχθρούς τους -και όχι εναντίον τους-, για να οικοδομήσουν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Η ιδέα πραγματεύεται ένα είδος κοινοπραξίας μεταξύ Ιράν, Σ.Αραβίας και Εμιράτων, καθώς και ιδιωτών επενδυτών, συμπεριλαμβανομένων αμερικανικών εταιρειών. Εκ πρώτης όψεως, η ιδέα φαίνεται περίεργη. Πώς θα μπορούσαν οι θανάσιμοι εχθροί να συνεργαστούν γύρω από το ίδιο το υλικό που τους έφερε στο χείλος του πολέμου; Με μια δεύτερη ματιά, ωστόσο, το απόλυτο θράσος της ιδέας μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζονται αυτές οι διαπραγματεύσεις για να ξεκολλήσουν.

Κατά κάποιον τρόπο, η πρόταση του Ιράν μου θυμίζει την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα, που ιδρύθηκε το 1951 από έξι ιδρυτικά έθνη και με επικεφαλής τη Γαλλία και τη Γερμανία, που είχαν κάνει τρεις σκληρούς πολέμους. Για να αποφευχθεί ένας τέταρτος πόλεμος, Γάλλοι πολιτικοί όπως ο Jean Monnet και ο Robert Schuman πρότειναν την κοινή επιμέλεια των πρώτων υλών του πολέμου – τότε, άνθρακα και χάλυβα. Και οι Γερμανοί ηγέτες όπως ο Konrad Adenauer, πρόθυμοι να συμφιλιωθούν με τους γείτονές τους, συμφώνησαν. Ενάντια σε όλες τις πιθανότητες, αυτή η ΕΚΑΧ θα εξελιχθεί αργότερα σε αυτό που είναι σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ό,τι ήταν τότε ο άνθρακας και ο χάλυβας, είναι σήμερα το ουράνιο και το πλουτώνιο. Αυτά τα στοιχεία είναι πολύ πιο επικίνδυνα από τον άνθρακα και τον χάλυβα. Και κανείς δεν προτείνει ότι η Μέση Ανατολή θα μπορούσε ποτέ να γίνει μια νέα ΕΕ. Στη δεκαετία του 1950 οι Γερμανοί, οι Γάλλοι και άλλοι Ευρωπαίοι ήθελαν πραγματικά την ειρήνη. Όπως προειδοποιεί ο Karim Sadjadpour στο Carnegie Endowment for International Peace, οι Ιρανοί θεοκράτες μπορεί να πιστεύουν ότι η επιβίωση του καθεστώτος τους εξαρτάται από το να αντιμετωπίζουν για πάντα τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους ως εχθρούς.

Και όμως υπάρχει μια κομψότητα στην ιδέα. Πρώτον, αυτή η ρύθμιση θα διαρκούσε επ’ αόριστον. Αντίθετα, το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης, που υπογράφηκε πριν από μια δεκαετία από το Ιράν και άλλα έξι μέρη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, θα είχε καταργήσει σταδιακά τους περιορισμούς στο Ιράν έως το 2030.

Οι Ιρανοί επιμένουν εδώ και καιρό στο δικαίωμά τους στον ειρηνικό εμπλουτισμό ουρανίου, μια δραστηριότητα που επιτρέπεται ρητά τόσο από τη διεθνή συνθήκη μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων όσο και από το JCPOA. Ως μέρος της κοινοπραξίας, θα εξακολουθούσαν να το κάνουν αυτό. 

Οι Σαουδάραβες θέλουν επίσης να μπουν στην αγορά πυρηνικής ενέργειας και θα χρειαστούν ουράνιο. Θα μπορούσαν να αρχίσουν να εμπλουτίζουν μόνοι τους, αλλά αυτό θα τους επέτρεπε επίσης να κατασκευάσουν τα δικά τους πυρηνικά όπλα, εάν αισθάνονταν ποτέ ότι απειλούνται από το Ιράν ή οποιονδήποτε άλλο, κάτι που με τη σειρά του θα επιτάχυνε τη διάδοση των πυρηνικών όπλων παγκοσμίως.

Και ο Τραμπ; Θέλει να αποδείξει ότι είναι «ειρηνοποιός» και φυσικά ότι είναι ένας τέλειος διαπραγματευτής. Η μονιμότητα της νέας συμφωνίας θα του επέτρεπε να ισχυριστεί ότι διαπραγματεύτηκε κάτι καλύτερο από το JCPOA που ακύρωσε στην πρώτη του θητεία. Και έχοντας τις αμερικανικές επιχειρήσεις στην κοινοπραξία, θα μπορούσε να δείξει όλα τα χρήματα που θα μαζέψουν σύντομα.

Είναι εύκολο, φυσικά, να δούμε τις προοπτικές μιας τέτοιας κοινοπραξίας ως απίθανες. Αλλά αυτό ειπώθηκε και για την Ευρώπη το 1951. Ο Τραμπ πρέπει να παραμείνει έτοιμος να χρησιμοποιήσει βία εάν χρειαστεί. αλλά πρώτα θα πρέπει να μελετήσει όλες τις εναλλακτικές.



Πηγή: www.skai.gr