Μια πρωτοποριακή νέα μελέτη αποκαλύπτει ότι η ανεπάρκεια του μετάλλου λιθίου στον οργανισμό ενδέχεται να είναι βασικός παράγοντας που συμβάλλει στην ανάπτυξη άνοιας σε ασθενείς με Αλτσχάιμερ.
Η δεκαετής έρευνα, που
δημοσιεύτηκε στην
επιθεώρηση Nature, δείχνει
για πρώτη φορά ότι το λίθιο, ένα μεταλλικό
στοιχείο γνωστό για τη χρήση του στην
εξισορρόπηση της διάθεσης σε άτομα με
διπολική διαταραχή, υπάρχει φυσικά
στον εγκέφαλο και διατηρεί την κανονική
λειτουργία όλων των κύριων τύπων κυττάρων
του, αποτρέποντας τον
εκφυλισμό των νεύρων.
Αλτσχάιμερ:
Τι έδειξε η έρευνα σε ποντίκια
Επιστήμονες της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ διαπίστωσαν ότι η έλλειψη λιθίου στον ανθρώπινο εγκέφαλο είναι μία από τις πρώτες αλλαγές που οδηγούν στη νόσο Αλτσχάιμερ, ενώ σε ποντίκια, μια παρόμοια εξάντληση του λιθίου επιτάχυνε την εξασθένηση της μνήμης. Σε ορισμένες περιπτώσεις διαπιστώθηκε μειωμένο επίπεδο λιθίου λόγω της μειωμένης πρόσληψης του μετάλλου και της σύνδεσής του με τις πλάκες β-αμυλοειδούς οι οποίες είναι γνωστό ότι είναι σημάδια-ορόσημα της νόσου Αλτσχάιμερ.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν
επίσης ότι η χορήγηση μιας ειδικής
μορφής λιθίου, του lithium orotate, επέφερε
αναστροφή των βλαβών στον εγκέφαλο
ποντικιών. Στη
μελέτη, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν
μια προηγμένη μέθοδο χημικής ανάλυσης
φασματοσκοπίας μάζας για να μετρήσουν
ίχνη επιπέδων περίπου 30 διαφορετικών
μετάλλων στον εγκέφαλο και σε δείγματα
αίματος από μια σειρά ανθρώπων,
συμπεριλαμβανομένων γνωστικά υγιών
ατόμων, ατόμων σε πρώιμο στάδιο άνοιας
και ατόμων με προχωρημένο Αλτσχάιμερ.
Ο ρόλος του
λιθίου στην λειτουργία του εγκεφάλου
Η ανάλυση αποκάλυψε ότι το λίθιο ήταν το μόνο μέταλλο με σημαντικά διαφορετικά επίπεδα μεταξύ των ομάδων, τα οποία φάνηκαν επίσης να αλλάζουν στα πρώτα στάδια της απώλειας μνήμης. «Το λίθιο αποδεικνύεται ότι είναι όπως άλλα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνουμε από το περιβάλλον, όπως ο σίδηρος και η βιταμίνη C», δήλωσε ο καθηγητής γενετικής στην Ιατρική του Χάρβαρντ και επικεφαλής συντάκτης της μελέτης, Μπρους Γιάνκνερ. «Είναι η πρώτη φορά που κάποιος αποδεικνύει ότι το λίθιο υπάρχει σε φυσικό επίπεδο που έχει βιολογική σημασία χωρίς να χορηγείται ως φάρμακο», δήλωσε ο Δρ. Γιάνκνερ.
Μολονότι έχουν χρησιμοποιηθεί
ενώσεις λιθίου για τη
θεραπεία μιας σειράς ψυχικών παθήσεων
όπως η μείζων καταθλιπτική διαταραχή,
σε αυτές τις περιπτώσεις, χορηγούνται
σε πολύ υψηλότερες συγκεντρώσεις που
θα μπορούσαν ακόμη και να είναι τοξικές
για τους ηλικιωμένους. Οι επιστήμονες
έχουν πλέον διαπιστώσει ότι το lithium
orotate είναι αποτελεσματικό
στο ένα χιλιοστό αυτής της δόσης – αρκετό
για να μιμηθεί το φυσικό επίπεδο λιθίου
στον εγκέφαλο.
Ωστόσο, τα
τελευταία ευρήματα με το litihium
orotate πρέπει να επιβεβαιωθούν
σε ανθρώπους μέσω κλινικών δοκιμών. Oι
ερευνητές, πάντως, υποψιάζονται
ότι η μέτρηση των επιπέδων λιθίου θα
μπορούσε να βοηθήσει στον έλεγχο των
ανθρώπων για πρώιμο Αλτσχάιμερ. Τα
ευρήματα προσφέρουν μια
νέα στρατηγική για την
έγκαιρη διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία
της νόσου Αλτσχάιμερ, η οποία επηρεάζει
σχεδόν 400 εκατομμύρια ανθρώπους
παγκοσμίως.
«Η ιδέα ότι η ανεπάρκεια λιθίου θα μπορούσε να είναι αιτία της νόσου Αλτσχάιμερ είναι νέα και υποδηλώνει μια διαφορετική θεραπευτική προσέγγιση», δήλωσε ο Δρ Γιάνκνερ. «Πρέπει να είστε προσεκτικοί με την παρέκταση από μοντέλα ποντικών και ποτέ δεν ξέρετε μέχρι να το δοκιμάσετε σε μια ελεγχόμενη κλινική δοκιμή σε ανθρώπους… Αλλά μέχρι στιγμής τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά», πρόσθεσε.
