Σήμερα, 21 Μαΐου, η Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη δύο κορυφαίων μορφών της χριστιανικής ιστορίας: του Μεγάλου Κωνσταντίνου και της μητέρας του, Αγίας Ελένης. Οι δύο αυτοί Άγιοι χαρακτηρίζονται ως Ισαπόστολοι, τίτλος που αποδίδεται σε πρόσωπα τα οποία προσέφεραν τόσο σημαντικό έργο στην εξάπλωση και καθιέρωση του Χριστιανισμού, όσο και οι ίδιοι οι Απόστολοι.
Από την εξουσία στην πίστη
Ο Μέγας Κωνσταντίνος γεννήθηκε το 272 μ.Χ. στη Ναϊσσό (σημερινή Νις της Σερβίας), γιος του Ρωμαίου στρατηγού Κωνστάντιου Χλωρού και της Αγίας Ελένης. Ανέλαβε τον θρόνο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας το 306 μ.Χ. και το 324 μ.Χ. έγινε μονοκράτορας της Ανατολής και της Δύσης.
Το 312 μ.Χ., λίγο πριν από τη μάχη στη Μουλβία γέφυρα, λέγεται ότι είδε όραμα στον ουρανό έναν σταυρό με τη φράση “ἐν τούτῳ νίκα” (με αυτό να νικάς). Την επομένη νίκησε τον Μαξέντιο και απέδωσε τη νίκη στον Θεό των Χριστιανών. Έναν χρόνο αργότερα, το 313 μ.Χ., εξέδωσε μαζί με τον Λικίνιο το περίφημο Διάταγμα των Μεδιολάνων, που νομιμοποιούσε τη χριστιανική πίστη και έδινε στους Χριστιανούς ελευθερία λατρείας, μετά από αιώνες διωγμών.
Ο Κωνσταντίνος συνέβαλε στη σταθεροποίηση του Χριστιανισμού, ενώ το 330 μ.Χ. ίδρυσε την Κωνσταντινούπολη, την οποία όρισε ως νέα πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας. Βαφτίστηκε Χριστιανός λίγο πριν πεθάνει, το 337 μ.Χ., και πέθανε με το χρίσμα της Εκκλησίας.
Η Αγία Ελένη – Η Αυτοκράτειρα της πίστης
Η Αγία Ελένη, μητέρα του Κωνσταντίνου, γεννήθηκε γύρω στο 250 μ.Χ. στη Δρεπάνη της Βιθυνίας. Ήταν γυναίκα ταπεινής καταγωγής, που όμως ανυψώθηκε στη θέση της Αυγούστας, ως μητέρα του αυτοκράτορα. Η ίδια ασπάστηκε τον Χριστιανισμό και αφιέρωσε τη ζωή της στην προώθηση της πίστης.
Το 326 μ.Χ., σε ηλικία περίπου 76 ετών, ξεκίνησε προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, όπου σύμφωνα με την παράδοση, ανακάλυψε τον Τίμιο Σταυρό του Χριστού, κατόπιν θαυμαστών σημείων. Στο ταξίδι αυτό ανέγειρε ναούς, όπως του Παναγίου Τάφου και της Γεννήσεως στη Βηθλεέμ.
Η δράση της αποτέλεσε σημείο καμπής για τον εκχριστιανισμό της αυτοκρατορίας. Κοιμήθηκε ειρηνικά και η Εκκλησία την τιμά ως πρότυπο χριστιανής αυτοκράτειρας, μητέρας και Αγίας.
Η παρακαταθήκη τους
Οι Άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη δεν αγίασαν απλώς για την πίστη τους, αλλά γιατί κατέστησαν τον Χριστιανισμό θεμέλιο της νέας εποχής. Η συνεισφορά τους αναγνωρίζεται παγκοσμίως και εκατοντάδες ναοί σε όλη την Ελλάδα είναι αφιερωμένοι στη μνήμη τους.
Σήμερα, σε πόλεις και χωριά, πανηγυρίζουν οι ενορίες τους, τελούνται πανηγυρικές λειτουργίες, λιτανείες και παραδοσιακές εορταστικές εκδηλώσεις, με χιλιάδες πιστούς να τιμούν τους δύο Ισαποστόλους, αλλά και πολλούς εορτάζοντες και εορτάζουσες που φέρουν τα ονόματά τους.
