Οι Μηλιές Πηλίου, ο Κλαύδιος Πτολεμαίος και το Βατικανό


Aπόσπασμα του βιβλίου του Γιώργου Σύρου:

Στην εικόνα του άρθρου απεικονίζεται ο περιβόητος Ζωδιακός Κύκλος / Τροχός του Χρόνου ή της Τύχης (Rota Fortunae), ο οποίος επιγράφεται ως «Ο Μάταιος Βίος του Πλάνου Κόσμου» στο Ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μηλεών. Πρόκειται για μια σπάνια παράσταση, οι ρίζες της οποίας ανάγονται στους χρόνους του μεσαιωνικού Ελληνισμού. Ανάλογης τεχνοτροπίας είναι το περίφημο βυζαντινό ημερολόγιο (χειρόγραφο της «Μαθηματικής Συντάξεως» του αστρονόμου Κλαύδιου Πτολεμαίου, 813 – 820, Ρώμη, Εθνική Βιβλιοθήκη Βατικανού), στο κέντρο του οποίου εικονίζεται ο άρχων του σύμπαντος διαδηματοφόρος Ήλιος που κρατά την σφαίρα του κόσμου.

Το εν λόγω χειρόγραφο της «Μαθηματικής Συντάξεως»

Για τους αστρονόμους των Μέσων Χρόνων (όπως και για τους εθνικούς του 4ου αιώνα) ο Ήλιος ήταν ο Βασιλεύς. Το εν λόγω ημερολόγιο είναι δομημένο σε ομόκεντρους κύκλους. Οι θείες δυνάμεις του κέντρου, διαπερνώντας τον ζωδιακό κύκλο, επιδρούν στην ανθρώπινη εξέλιξη. Αναλόγως και ο Ζωδιακός Κύκλος των Μηλεών διακρίνεται σε (τρεις) ομόκεντρους κύκλους· στον πρώτο απεικονίζεται ο Βασιλεύς εστεμμένος σε βασιλικό θρόνο. Στον δεύτερο κύκλο απεικονίζονται οι Εποχές με μορφές ανθρώπων. Στον τρίτο απεικονίζονται τα δώδεκα Ζώδια σε αντιστοιχία με τους Μήνες. Στην εξωτερική πλευρά δε περιγράφονται φάσεις του ανθρωπίνου βίου:

Ἆρα καὶ πότε διαβὰς ἀνέλθω εἰς τὰ ἄνω;

Στρέφου, ὦ χρόνε, ἐν σπουδῇ, ὅπως ταχὺ ἀνέλθω.

Ἰδοὺ ἐγγὺς ἐλήλυθα καθίσαι εἰς τὸν θρόνον.

Ποῖος ὑπάρχει ὡς ἐμὲ καὶ τίς ὑπέρτερός μου;

Ἄρα, ὦ χρόνε, ὡς ὁρῶ, παρῆλθεν ἡ νεότης;

Ὤ, πῶς ἐμὲ τὸν δύστηνον ἠπάτησας, ὦ κόσμε!

Βαβαί, ὦ θάνατε, τίς δύναται φυγεῖν σου;

Ο Ναός είναι παλαιότατος, ωστόσο ανεκαινίσθη το 1741 σύμφωνα με επιγραφή. Διαθέτει δώδεκα (12) εσωτερικούς τρούλους, παρά την λιτή του όψη (η ανέγερση επιβλητικών ορθόδοξων Ναών προκαλούσε τους Οθωμανούς). Ο Ναός φημίζεται για την εξαιρετική ακουστική του, αφού στην οροφή διαθέτει 48 ανεστραμμένους πίθους (4 σε κάθε τρούλο) και στο δάπεδο 5 συγκοινωνούντα φρέατα, τα οποία χρησιμεύουν ως ενιαίο ηχείο. Εξωτερικώς δεν θυμίζει θρησκευτικό ναό, καθώς δεν διαθέτει κωδωνοστάσιο. Το εικονοστάσιο είναι ξυλόγλυπτο και επικαλύπτεται από φύλλα χρυσού. Ανάμεσα στις βιβλικές παραστάσεις ξεχωρίζει η τοιχογραφία του Αγίου Σισώη που απεικονίζεται πάνω από τον τάφο του Βασιλέως των Ελλήνων Αλεξάνδρου Γ΄ του Μεγάλου. Οι Παμμέγιστοι Ταξιάρχες Μηλεών είναι από τους πιο σημαντικούς Ναούς του Πηλίου, αφού εδώ κηρύχθηκε η Επανάσταση στην Μαγνησία υπό τον Άνθιμο Γαζή. Το ημερολόγιο έγραφε 7 Μαΐου 1821.



Πηγή: www.thenewspaper.gr