Tο Chrysalis, ένα υποθετικό διαστημικό σκάφος μήκους περίπου 58 χιλιομέτρων, σχεδιασμένο για να μεταφέρει έως 2.400 ανθρώπους σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή προς το πλησιέστερο αστρικό σύστημα.
Σε μια εποχή όπου η εξερεύνηση του διαστήματος φαντάζει περισσότερο εφικτό όνειρο παρά επιστημονική πραγματικότητα, μία έντονα φιλόδοξη ιδέα έχει συγκεντρώσει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας: το Chrysalis, ένα υποθετικό διαστημικό σκάφος-οίκημα μήκους περίπου 58 χιλιομέτρων, σχεδιασμένο για να μεταφέρει έως 2.400 ανθρώπους σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή προς το πλησιέστερο αστρικό σύστημα, το Άλφα Κενταύρου, και κατ’ επέκταση στον πλανήτη Proxima Centauri b.
Όπως αναφέρει προ ημερών το Live Science, το σχέδιο – που θυμίζει σενάριο της ταινίας «Ιnterstellar» – παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του διεθνούς διαγωνισμού Project Hyperion Design Competition, που συγκέντρωσε μηχανικούς, επιστήμονες και αρχιτέκτονες, και απέσπασε το πρώτο βραβείο χάρη στο βάθος της ανάλυσης, την πρωτότυπη αρχιτεκτονική και τον κοινωνικό του προσανατολισμό.
Η δομή του Chrysalis θυμίζει τις ρώσικες κούκλες
Η δομή του Chrysalis [σημαίνει «Χρυσαλλίδα»] θυμίζει τις γνωστές ρώσικες κούκλες «matryoshka», καθώς αποτελείται από ομόκεντρους κυλίνδρους που οργανώνουν την εσωτερική ζωή. Στα πιο εσωτερικά επίπεδα προβλέπονται χώροι καλλιέργειας, μικροοργανισμοί και ζώα που θα συντηρούν το κλειστό οικοσύστημα της αποστολής, εξασφαλίζοντας την τροφή και την ισορροπία.
Πιο έξω βρίσκονται κοινόχρηστες εγκαταστάσεις όπως σχολεία, βιβλιοθήκες, νοσοκομεία και χώροι συνάθροισης, ενώ σε άλλα τμήματα προβλέπεται η καθημερινή κατοικία των μελλοντικών «κοσμικών αποίκων», με συστήματα που διασφαλίζουν την κυκλοφορία του αέρα και τη σταθερή θερμοκρασία.
Στην εξωτερική «φλούδα» του σκάφους βρίσκονται οι αποθήκες υλικών και πρώτων πόρων, μαζί με τα ρομποτικά συστήματα που θα επιβλέπουν τη διαχείρισή τους. Στο κέντρο, ο πυρήνας θα λειτουργεί ως κέντρο ελέγχου, κόμβος επικοινωνιών και χώρος αποθήκευσης των μέσων που θα επιτρέψουν την τελική προσεδάφιση στον Proxima b.
Για την προώθηση ενός τόσο τεράστιου σκάφους, οι δημιουργοί του σχεδίου προτείνουν την αξιοποίηση της πυρηνικής σύντηξης, συνδυάζοντας ηλιον-3 και δευτέριο, μια τεχνολογία που προς το παρόν παραμένει θεωρητική. Η ιδέα βασίζεται στην υπόθεση ότι μια τέτοια μέθοδος θα προσφέρει ώθηση για πολλούς αιώνες, καθιστώντας εφικτό ένα ταξίδι που εκτιμάται ότι θα διαρκέσει συνολικά περίπου 400 χρόνια.
Η πορεία υπολογίζεται να ξεκινήσει με έναν χρόνο επιτάχυνσης, να συνεχιστεί με αιώνες σταθερής ταχύτητας στον διαστρικό χώρο και να ολοκληρωθεί με την επιβράδυνση, ώστε το σκάφος να μπορέσει να εισέλθει στο νέο αστρικό σύστημα. Η τεχνητή βαρύτητα θα δημιουργείται μέσω περιστροφής των κυλίνδρων, εξασφαλίζοντας ένα βιώσιμο περιβάλλον για τους κατοίκους.
Η κοινωνική διάσταση του εγχειρήματος και τα εμπόδια
Η κοινωνική διάσταση του εγχειρήματος είναι ίσως το πιο φιλόδοξο στοιχείο. Το Chrysalis έχει σχεδιαστεί ως ένα «διαστημικό κράτος» πολλών γενεών, όπου οι πρώτοι επιβάτες θα ξεκινήσουν το ταξίδι γνωρίζοντας ότι δεν θα φτάσουν ποτέ στον προορισμό. Εκείνοι που θα ζήσουν και θα πεθάνουν μέσα στο σκάφος θα είναι απλώς οι πρόγονοι των μελλοντικών αποίκων που τελικά θα αποβιβαστούν. Ο βιώσιμος πληθυσμός υπολογίζεται γύρω στα 1.500 άτομα, με τις γεννήσεις να προγραμματίζονται ώστε να διατηρείται η ισορροπία.
Η διακυβέρνηση θα γίνεται από μια συνδυαστική μορφή ανθρώπινης ηγεσίας και τεχνητής νοημοσύνης, προκειμένου να διασφαλίζεται τόσο η σταθερότητα όσο και η μετάδοση γνώσης μέσα στους αιώνες. Ενδεικτικό είναι ότι προτείνεται ακόμη και ειδική εκπαίδευση των πρώτων επιβατών μέσω πολυετούς απομόνωσης στην Ανταρκτική, ώστε να προετοιμαστούν ψυχολογικά για τις συνθήκες περιορισμού και εσωστρέφειας.
Παρά την διαφαινόμενη… φαντασμαγορία του σχεδίου, τα τεχνικά και κοινωνικά εμπόδια είναι τεράστια. Η διαχείριση ενός πλήρως κλειστού οικοσυστήματος έχει αποδειχθεί εξαιρετικά δύσκολη σε πειράματα όπως το Biosphere 2, όπου μικρές ανισορροπίες οδήγησαν σε μεγάλες αστοχίες. Η διατήρηση βιοποικιλότητας και γενετικής ποικιλίας του πληθυσμού, η ψυχολογική ανθεκτικότητα μέσα σε αιώνες και η αποφυγή συγκρούσεων είναι ζητήματα που εγείρουν σοβαρούς προβληματισμούς.
Επίσης, η έκθεση σε ακτινοβολία υψηλής ενέργειας στο διαστρικό διάστημα αποτελεί θανάσιμο κίνδυνο, απαιτώντας τεχνολογίες θωράκισης που ακόμη δεν έχουν αναπτυχθεί επαρκώς. Η κατασκευή ενός τέτοιου σκάφους εκτιμάται πως θα απαιτούσε 20 με 25 χρόνια, αλλά προς το παρόν αποτελεί υπόθεση χωρίς υλική βάση.
Οι πιο ρεαλιστικές προσεγγίσεις
Απέναντι στο όραμα του Chrysalis, υπάρχουν και πιο ρεαλιστικές – έστω λιγότερο εντυπωσιακές – προσεγγίσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το Breakthrough Starshot, ένα ερευνητικό πρόγραμμα που προτείνει την εκτόξευση μικροσκοπικών σκαφών με μέγεθος και βάρος γραμμαρίου, τα οποία θα επιταχύνονται με ισχυρά επίγεια λέιζερ στο 20% της ταχύτητας του φωτός. Ένα τέτοιο σκάφος θα μπορούσε να φτάσει στο Άλφα Κενταύρου σε μόλις 20 έως 30 χρόνια, μέσα στη διάρκεια μιας ανθρώπινης ζωής.
Ωστόσο, αυτά τα σκάφη δεν θα μπορούσαν να επιβραδύνουν και να εισέλθουν σε τροχιά ή να προσεδαφιστούν. Θα πραγματοποιούσαν απλώς ένα ταχύτατο πέρασμα, συλλέγοντας δεδομένα και στέλνοντάς τα πίσω στη Γη. Ακόμη και αυτή η πιο «σεμνή» εκδοχή συνοδεύεται από τεράστιες τεχνικές προκλήσεις, όπως η προστασία των μικροσκοπικών σκαφών από τη διαστημική σκόνη και η θωράκισή τους έναντι της ακτινοβολίας.
Η αντιπαραβολή των δύο οραμάτων φωτίζει και δύο διαφορετικές φιλοσοφίες. Από τη μία, το Chrysalis προτείνει ένα πλήρες, σχεδόν ουτοπικό κοινωνικό εγχείρημα, όπου η ανθρωπότητα εγκαταλείπει τη Γη και ιδρύει έναν νέο κόσμο εν πλω, με όλες τις κοινωνικές, οικολογικές και πολιτιστικές του προεκτάσεις.
Από την άλλη, το Starshot αντιπροσωπεύει μια ψυχρά τεχνολογική λύση: μικροσκοπικοί ανιχνευτές που επιδιώκουν μόνο την επιστημονική γνώση, χωρίς να επιχειρούν να μεταφέρουν την ανθρώπινη παρουσία. Η πρώτη ιδέα είναι σχεδόν ποιητική, η δεύτερη απολύτως ρεαλιστική. Και οι δύο όμως αναδεικνύουν το αδιάκοπο πάθος του ανθρώπου να κοιτάζει προς τα άστρα και να αναζητά τρόπους να τα φτάσει.
