Με ομόφωνη απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, ο Δήμος Μουζακίου θα υποβάλει αίτημα προς κάθε αρμόδιο φορέα προκειμένου να λάβουν αναγνώριση και τον χαρακτηρισμό «Μαρτυρικό Χωριό», έξι τοπικές κοινότητες.
Ειδικότερα, πρόκειται για τα Κανάλια, το Φανάρι, το Μουζάκι, την Πορτή, την Βατσουνιά και την Δρακότρυπα.
Στην συνεδρίαση υπήρξε σύμπνοια όλων των παρατάξεων επί του θέματος, ενώ έγινε και παρουσίαση στοιχείων από κατοίκους και καταγόμενους από τα Κανάλια που έχουν δημιουργήσει φάκελο με αποδείξεις της γερμανικής θηριωδίας και των όσων συνέβησαν.
Ανάλογα στοιχεία θα επιδιωχθεί να συγκεντρωθούν και για τα υπόλοιπα χωριά, όπως τόνισε ο δήμαρχος κ. Στάθης.
Ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας κ. Βάιος Φροξυλιάς, που ήταν ο εισηγητής του θέματος τόνισε αρχικά ότι η έννοια του «Μαρτυρικού Χωριού» δεν είναι τυπικός τίτλος τιμής, αλλά πράξη αναγνώρισης ενός συλλογικού μαρτυρίου. Είναι, πρόσθεσε, η συμβολική αλλά και θεσμική παραδοχή ότι οι συγκεκριμένοι τόποι βίωσαν τη βία, τον θάνατο, τον ξεριζωμό και την καταστροφή, ως συνέπεια οργανωμένων πράξεων αντιποίνων από τις κατοχικές δυνάμεις.
Τα χωριά Κανάλια, Φανάρι, Μουζάκι, Πορτή, Βατσουνιά και Δρακότρυπα, συνέχισε, υπήρξαν πεδία τέτοιων τραγικών γεγονότων. Οι κάτοικοί τους γνώρισαν εκτελέσεις, πυρπολήσεις και λεηλασίες, πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος, υπέστησαν απώλεια περιουσιών και οικογενειακών ριζών. Αυτές οι θυσίες δεν αποτελούν απλώς τοπικά επεισόδια· συνιστούν κομμάτι της ευρύτερης ιστορικής αλήθειας της Κατοχής και της Αντίστασης.
Ακολούθως, επεσήμανε ότι η αναγνώριση αυτών των χωριών ως Μαρτυρικών έχει τριπλή διάσταση:
Ηθική – αποδίδει δικαίωση στη μνήμη των θυμάτων, αλλά και αναγνώριση στον πόνο των απογόνων τους.
Ιστορική – διαφυλάσσει τη συλλογική μνήμη, αποτρέπει τη λήθη και εντάσσει το τοπικό μαρτύριο στο εθνικό ιστορικό αφήγημα.
Αναπτυξιακή και πολιτιστική – η θεσμική αναγνώριση δίνει τη δυνατότητα ένταξης σε προγράμματα προστασίας, ανάδειξης και προβολής της ιστορικής κληρονομιάς, μέσω πολιτιστικών, εκπαιδευτικών και τουριστικών δράσεων.
Η εμπειρία από άλλα Μαρτυρικά Χωριά, συνέχισε, όπως τα Καλάβρυτα, το Δίστομο, το Κομμένο ή η Βιάννος, αποδεικνύει ότι η αναγνώριση δεν αποτελεί απλώς συμβολική πράξη μνήμης, αλλά και αφετηρία νέων προοπτικών: ενίσχυση της τοπικής ταυτότητας, ανάπτυξη της ιστορικής έρευνας, δημιουργία τόπων μνήμης και εκπαιδευτικών διαδρομών, που κρατούν ζωντανό το παρελθόν μέσα από σύγχρονες μορφές βιωματικής ιστορίας.
Με την απόφαση αυτή, υπογράμμισε, το Δημοτικό Συμβούλιο δεν αποδίδει απλώς τιμή στους προγόνους μας που θυσιάστηκαν. Αναλαμβάνει ταυτόχρονα ευθύνη απέναντι στις νεότερες γενιές: να τις εφοδιάσει με τη γνώση του τι σημαίνει ελευθερία, τι κόστισε και γιατί πρέπει να τη διαφυλάξουμε με σεβασμό.
Γι’ αυτούς τους λόγους, κατέληξε εισηγούμαι να ληφθεί ομόφωνη απόφαση στήριξης του αιτήματος αναγνώρισης των έξι χωριών μας ως Μαρτυρικών, να αποσταλεί στους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας και να κινηθεί άμεσα η διαδικασία επίσημης κατοχύρωσης. Η πράξη αυτή, συμπλήρωσε, θα αποτελέσει το ελάχιστο χρέος τιμής, μνήμης και ευθύνης απέναντι στην Ιστορία μας, στους προγόνους μας και στις γενιές που έρχονται.
Στη συνέχεια, ο κ. Φροξυλιάς αναφέρθηκε συνοπτικά τα όσα βίωσαν οι προαναφερόμενοι οικισμοί για να αποδείξει ότι πρέπει να στηριχθεί το αίτημα.
Στη συνεδρίαση ήταν παρόντες και εκπρόσωποι φορέων της Τ.Κ. Καναλίων, με την κ. Σδρόλια να αναφέρεται στην κοινή προσπάθεια όλων των Συλλόγων και των φορέων να χαρακτηριστεί το χωριό Μαρτυρικό, προς τιμήν των 25 συγχωριανών τους που τον Δεκαπενταύγουστο του 1943 έχασαν την ζωή τους από γερμανικούς βομβαρδισμούς στο προαύλιο της εκκλησίας, την ώρα που γιόρταζαν την Παναγία.
Μίλησε για αδιάσειστα στοιχεία που έφερε στο φως η έρευνα για το γεγονός αλλά και προσωπικές μαρτυρίες ανθρώπων που βίωσαν τον βομβαρδισμό.
Τέλος, κατέθεσε στο Δημοτικό Συμβούλιο το φάκελο που έχει δημιουργηθεί, προκειμένου να προωθηθεί στο υπουργείο.
Ακολούθως, μίλησε ο Πρόεδρος του πολιτιστικού Συλλόγου των Καναλιωτών της Αθήνας που αρχικά ευχαρίστησε όσους βοήθησαν στην σύνταξη του φακέλου, μίλησε αναλυτικά για τον βομβαρδισμό των Καναλίων, μίλησε για το ξεκίνημα της προσπάθειας να αναδειχθεί το τραγικό γεγονός και να τιμηθεί η μνήμη των αδικοχαμένων και κατέληξε στη συγκέντρωση όλων εκείνων των στοιχείων και μαρτυριών που δίνουν σήμερα την δυνατότητα να υποβληθεί αίτηση για να κηρυχθούν τα Κανάλια «Μαρτυρικό χωριό».
Παίρνοντας τον λόγο ο δήμαρχος Μουζακίου, κ. Στάθης, τόνισε πρωτίστως ότι ήδη έχει καθυστερήσει να γίνει αυτή η κίνηση και εξέφρασε την βεβαιότητα ότι το αίτημα θα υποβληθεί ομόφωνα. Τα Κανάλια, σημείωσε, έχουν τον φάκελο και εμείς θα αναζητήσουμε στοιχεία για τα υπόλοιπα χωριά, προκειμένου να στηριχθεί με τον καλύτερο τρόπο το αίτημα.
Π.Κ.
