Είναι κοινά παραδεκτό ότι η ελληνική ύπαιθρος αντιμετώπιζε και αντιμετωπίζει πολλά προβλήματα.
Στις μέρες μας, η πληθυσμιακή συρρίκνωση, η φυγή των νέων, η μείωση του αγροτικού εισοδήματος, η απροθυμία των κατοίκων να ασχοληθούν με τα κοινά, στελεχώνοντας φορείς και συλλόγους, καθώς και η θλιβερή εικόνα που παρουσιάζουν πολλοί δημοτικοί και δημόσιοι χώροι (πλατείες, παιδικές χαρές, πάρκα, γήπεδα, μνημεία κ.ά.), προκαλούν συναισθήματα απογοήτευσης και αγανάκτησης, μερικές φορές. Βέβαια, η δημογραφική συρρίκνωση και η οικονομική δυσπραγία του κόσμου της υπαίθρου είναι σύνθετα προβλήματα, και απαιτούν έναν πολύ σοβαρό και μακροπρόθεσμο κεντρικό σχεδιασμό. Από την άλλη πλευρά, σε θέματα κτιριακών υποδομών, ποιότητας ζωής, περιβαλλοντικών παρεμβάσεων και εξωραïσμού των δημόσιων χώρων, σίγουρα μπορούν πιο άμεσα να γίνουν πολλά. Γιατί όμως δεν γίνονται;
Το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης αναλογεί φυσικά στην εκάστοτε κεντρική εξουσία (κυβέρνηση) και στους εκπροσώπους του ελληνικού Κοινοβουλίου, αλλά και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Έλλειψη πόρων, ανεπαρκής σχεδιασμός και συντονισμός, απουσία κατάλληλων προσώπων σε καίριες θέσεις, καθεστωτικές νοοτροπίες κ.ά. οδηγούν στη στασιμότητα ή και στην οπισθοδρόμηση. Αλλά και οι πολίτες – κάτοικοι των χωριών έχουν ένα μικρό μερίδιο ευθύνης. Ενώ συχνά εκφράζουν με τον λόγο τους την αγάπη για το χωριό τους, δεν την αποδεικνύουν έμπρακτα: η αδιαφορία για ό,τι ξεφεύγει από τη σφαίρα του ιδιωτικού, ο ατομικισμός, ο εγκλωβισμός στον προσωπικό, οικογενειακό και επαγγελματικό τους μικρόκοσμο, η κομματική ή παραταξιακή αντιπαράθεση, και η εναπόθεση των ελπίδων επίλυσης των κοινών προβλημάτων στους άλλους, τους ″παροπλίζουν” και τους καθιστούν παθητικούς θεατές της υποβάθμισης του τόπου τους.
Τα χρόνια όμως περνούν, και η γενιά που βρίσκεται τώρα στο προσκήνιο έχει χρέος να παραδώσει τα χωριά μας στις επόμενες γενιές πιο όμορφα και με καλύτερες υποδομές. Υπάρχουν πολίτες-κάτοικοι των χωριών που θέλουν να βοηθήσουν στο πλαίσιο μιας οργανωμένης δράσης για να δουν το χωριό τους να ομορφαίνει και να προοδεύει. Αυτές τις δυνάμεις οφείλουν να τις αναζητήσουν και να τις κινητοποιήσουν κυρίως οι αιρετοί της αυτοδιοίκησης, αλλά και οι εκπρόσωποι της Πολιτείας σε τοπικό επίπεδο. Οι οργανωμένες ετήσιες ανοιχτές συνελεύσεις και οι συσκέψεις με τους φορείς του κάθε χωριού, στις οποίες θα συμμετέχουν Βουλευτές του Νομού και αιρετοί της αυτοδιοίκησης, η καταγραφή των προβλημάτων και η αναζήτηση λύσεων, καθώς και η βράβευση ανθρώπων που έχουν προσφέρει πολλά στην κάθε τοπική κοινωνία, θα παρακινήσουν αρκετούς κατοίκους να ασχοληθούν και να συνδράμουν στην όλη προσπάθεια.
Η συγκρότηση «Κινήσεων Πολιτών» σε κάθε χωριό, σε κάθε τοπική κοινότητα, μπορεί να ανοίξει το δρόμο για ένα καλύτερο αύριο. Οι «ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΩΝ» – στις οποίες θα συμμετέχουν όσοι κάτοικοι θέλουν να προσφέρουν στα κοινά με τις γνώσεις τους, τις προτάσεις τους, τις γνωριμίες τους και την εθελοντική τους εργασία – μπορούν να αποτελέσουν έναν άτυπο φορέα προώθησης των ζητημάτων και αντιμετώπισης των τοπικών προβλημάτων. Μεταξύ των βασικών στόχων δύνανται να είναι:
– Η ανάδειξη των προβλημάτων που αφορούν το κάθε χωριό και τους κατοίκους του χωριού, και η συντονισμένη προσπάθεια επίλυσής τους.
– Η συνεργασία και η στήριξη των φορέων του κάθε χωριού στο έργο τους (Τοπικό Συμβούλιο, Μορφωτικός-Πολιτιστικός Σύλλογος, Εκκλησιαστικό Συμβούλιο, Σύλλογος Γυναικών, Αγροτικός Σύλλογος, Ποδοσφαιρική Ομάδα, κ.ά.)
– Η διεκδικητική στάση και παράλληλα η συνεργασία τόσο με την τοπική αυτοδιοίκηση (Τοπικό Συμβούλιο, Δήμος Καρδίτσας, Περιφέρεια Θεσσαλίας) όσο και με τους εκπροσώπους της Πολιτείας στην περιοχή μας και τις Κρατικές ή Δημόσιες Υπηρεσίες για την προώθηση και την επίλυση των διαφόρων ζητημάτων και προβλημάτων.
– Η διατύπωση προτάσεων – ύστερα από γόνιμη συζήτηση και σύγκλιση των απόψεων – για αξιοποίηση χώρων του κάθε χωριού, για παρεμβάσεις εξωραïσμού και για εθελοντικές δράσεις.
– Η ανάδειξη της έννοιας της κοινότητας και των δεσμών των μελών της μέσα από τη συμμετοχή, την κοινή δράση, την ισότητα και τη δημοκρατικότητα στη λήψη των αποφάσεων.
Η ευόδωση των στόχων και η επιτυχία των «Κινήσεων Πολιτών» σε κάποια χωριά θα λειτουργήσει ως πρότυπο για τη συγκρότηση ανάλογων κινήσεων ενεργών πολιτών και σε άλλα χωριά της περιοχής, ώστε να επέλθει μελλοντικά και μια δια-κοινοτική συνεργασία. Όμως, οι «Κινήσεις Πολιτών» δεν θα πρέπει να είναι κομματικά “χρωματισμένες” ούτε να πρόσκεινται σε κάποια δημοτική ή κοινοτική παράταξη. Δεν μπορούν να έχουν θέση στη λειτουργία τους οι προσωπικές αντιπαραθέσεις, οι οξύτητες, οι άγονοι διαξιφισμοί και η ατομική προβολή. Δύναμή τους στην ανάδειξη των σημαντικών θεμάτων και στην επίλυση των προβλημάτων να αποτελούν ο διάλογος, ο σεβασμός στη διαφορετική άποψη, η καλοπροαίρετη και κόσμια κριτική, η αναζήτηση συγκλίσεων, οι λογικές προτάσεις, και η συλλογική προσπάθεια και δράση.
Κλείνοντας, στη χώρα που γεννήθηκε η Δημοκρατία, καλό είναι να αξιοποιηθεί περισσότερο ο διάλογος, οι ανοιχτές δημοκρατικές διαδικασίες, η γόνιμη αντιπαράθεση επιχειρημάτων, η συμμετοχή και η συλλογική δράση. Γιατί μόνο έτσι θα ανακινηθούν “τα λιμνάζοντα ύδατα” στην περιοχή μας και γενικότερα στην ελληνική ύπαιθρο.
Κωνσταντίνος Δ. Σκόνδρας
Φιλόλογος, M.Sc. Νεότερης Ιστορίας
Πρ. Πρόεδρος Μορφωτικού Συλλόγου Αγίου Θεοδώρου
