Οι πέτρες στη χολή ή χολόλιθοι αποτελούν την κατάσταση εκείνη στην οποία σχηματίζονται λίθοι (χολόλιθοι) εντός της χοληδόχου κύστεως.
Η χοληδόχος κύστη αποτελεί ένα όργανο μικρού μεγέθους και σχήματος αχλαδιού, το οποίο εντοπίζεται στην κάτω επιφάνεια του ήπατος και αποθηκεύει στο εσωτερικό της ένα μέρος της χολής.
Η χολή είναι ένα υγρό που παράγεται καθημερινά σε μεγάλη ποσότητα από το ήπαρ, ενώ στη συνέχεια καταλήγει στο λεπτό έντερο, με τον ρόλο της να συνίσταται στην υποβοήθηση της διαδικασίας της πέψης των λιπαρών τροφών.
Ποια αίτια προκαλούν τις πέτρες στη χολή;
Πολλαπλά αίτια μπορούν να προκαλέσουν τον σχηματισμό λίθων εντός της χοληδόχου κύστης, με τους πλέον συνηθισμένους παράγοντες να περιλαμβάνουν:
- Το γυναικείο φύλο
- Την παχυσαρκία
- Την ταχεία απώλεια σωματικού βάρους
- Την δυσλιπιδαιμία
- Την διατροφή πλούσια σε λιπαρά
- Την εγκυμοσύνη
- Την κληρονομικότητα.
Ανεξάρτητα, ωστόσο, από τον/τους γενεσιουργούς παράγοντες, κοινός παρονομαστής για τον σχηματισμό των χολολίθων είναι η στάση της χολής εντός της χοληδόχου κύστης όπως και η αυξημένη συγκέντρωση της χολής σε χοληστερόλη και χολικά άλατα, τα οποία προδιαθέτουν στον σχηματισμό λίθων της χολής.
Ποια συμπτώματα προκαλούν οι πέτρες στη χολή;
Οι πέτρες στη χολή υπάρχουν συνήθως σιωπηλά εντός της χοληδόχου κύστης επί σειρά ετών, καθώς δεν προκαλούν κάποιο ιδιαίτερο σύμπτωμα που θα θορυβήσει έντονα τους ασθενείς.
Η πλειοψηφία των ασθενών αναφέρει ένα αίσθημα πληρότητας και δυσπεψία μετά την κατανάλωση ενός πλούσιου σε λιπαρά γεύματος, το οποίο συχνά συνοδεύεται από ένα επιγαστρικό κοιλιακό άλγος, που συχνά μπορεί να αντανακλά πίσω από το στέρνο και να μιμείται το άλγος καρδιακής αιτιολογίας.
Τα συμπτώματα που μπορούν να προκαλέσουν οι πέτρες στη χολή δεν περιορίζονται, ωστόσο, στα προαναφερθέντα, αλλά περιλαμβάνουν, επίσης:
- Τον μετεωρισμό (φούσκωμα) της κοιλιάς
- Την ναυτία ή τον έμετο
- Την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
- Τον πόνο στην κοιλία
- Τον πυρετό (σε περιπτώσεις οξείας φλεγμονής της χοληδόχου κύστης – οξεία χολοκυστίτιδα).
Πως θα αντιληφθούμε την ύπαρξη λίθων στη χολή;
Την παρουσία των χολολίθων μπορούμε να αντιληφθούμε από την αξιολόγηση των συμπτωμάτων των ασθενών και την κλινική εξέταση, με την οριστική διάγνωσή τους, εντούτοις, να τίθεται με τις απεικονιστικές εξετάσεις της κοιλίας.
Το υπερηχογράφημα αποτελεί την ιδανική και προτιμώμενη εξέταση για την απεικόνιση της χοληδόχου κύστης και την αποκάλυψη της πιθανής παρουσίας χολολίθων εντός αυτής, όπως και για τη διάγνωση ενδεχόμενης οξείας φλεγμονής του οργάνου (οξεία χολοκυστίτιδα).
Ποιες επιπλοκές μπορούν να προκαλέσουν οι πέτρες στη χολή;
Οι πέτρες στη χολή μπορούν να προκαλέσουν διάφορες και σοβαρές επιπλοκές, οι οποίες εξαρτώνται από το μέγεθος των χολολίθων και το σημείο της πιθανής ενσφήνωσής τους.
Ανάμεσα στις επιπλοκές που μπορούν να προκαλέσουν οι πέτρες στη χολή συγκαταλέγονται:
- Η οξεία χολοκυστίτιδα (οξεία φλεγμονή της χοληδόχου κύστης)
- Ο κολικός χοληφόρων
- Η χοληδοχολιθίαση
- Η οξεία παγκρεατίτιδα.
Ποια είναι η θεραπεία για τις πέτρες στη χολή;
Οι πέτρες στη χολή δεν μπορούν να αποβληθούν αυτόματα από τον οργανισμό και ως εκ τούτου θα πρέπει να αφαιρεθούν χειρουργικά.
Συνεπώς, η οριστική θεραπεία για τις πέτρες στη χολή είναι η χειρουργική θεραπεία, η οποία συνίσταται στη χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης (χολοκυστεκτομή) και φυσικά και των περιεχομένων εντός αυτής χολολίθων.
Στη σύγχρονη εποχή, η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης πραγματοποιείται με την εφαρμογή ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων, όπως η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή και η ρομποτική χολοκυστεκτομή.
Τόσο η λαπαροσκοπική όσο και η ρομποτική χολοκυστεκτομή χαρακτηρίζονται από όλα τα πλεονεκτήματα των ελάχιστα επεμβατικών μεθόδων, στα οποία ανήκουν:
- Ο ελάχιστος έως ανύπαρκτος μετεγχειρητικός πόνος
- Η μικρή διάρκεια νοσηλείας μερικών ωρών
- Η ταχύτατη κινητοποίηση και σίτιση των ασθενών
- Η άμεση επάνοδος στη εργασία και τις καθημερινές δραστηριότητες
- Η απουσία μετεγχειρητικών ουλών.
Για όλους τους προαναφερθέντες λόγους, η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή έχει καταστεί η σύγχρονη χειρουργική μέθοδος εκλογής για την οριστική αντιμετώπιση της χολολιθίασης και την απαλλαγή των ασθενών από το σύνολο των συμπτωμάτων τους.
Κωνσταντίνος Γ. Αποστόλου MD, MSc, PhD
Εξειδικευμένος Χειρουργός Θυρεοειδούς – Παραθυρεοειδών Αδένων
Εξειδικευθείς Πανεπιστημίου Harvard, USA
