ΕΥΤΥΧΙΑ ΠΡΙΝΤΖΟΥ, μία ηρωΐδα εκ μητρός καταγομένη από το Ανθηρό Καρδίτσας, μία υπέροχη Ελληνίδα από τη χώρα των Θεσσαλικών Αγράφων, ένα φωτεινό παράδειγμα!!!
Η Ευτυχία Πρίντζου γεννήθηκε στα Γιάννενα το 1915 έχει δε άμεση σχέση με τη Μεταμόρφωση (το Κατούσι) Ανθηρού Αργιθέας Καρδίτσας.
Πατέρας της ο αρχίατρος Ιωαννίνων του Ελληνικού Στρατού Ιωάννης Πρίντζος και Μητέρα της η Ανθηριώτισσα (Μποκοβιτσιάνα – Κατουσιώτισσα) ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ από την ιστορική οικογένεια των Τσαντουλαίων, κόρη του τότε Δημάρχου Αργιθέας Φωτίου Τσαντούλα με αδέρφια της τον Δημοσθένη Τσαντούλα (Γενικό Δ/ντή του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους!!!), τον Κωνσταντίνο Τσαντούλα, τον Αστεριάδη Τσαντούλα και αδερφή της τη Στυλιανή Τσαντούλα, σύζυγο του δάσκαλου Χρήστου Κολοβού.
Στο Ανθηρό – Μπουκοβίτσα τότε υπηρετούσε ως ιατρός ο Ιωάννης Πρίντζος, από τη Μήγερη (Τετράκωμο) Άρτας, που αγαπήθηκε με την πανέμορφη Αικατερίνη Τσαντούλα και παντρεύτηκαν, την προίκιωσαν δε οι γονείς της μεταξύ άλλων και με την χορτολιβαδική και άλλη έκταση στη θέση Παλιομάντρι Μεταμόρφωσης (εκεί που σήμερα τα έχουν οι Μπακογιανναίοι) και με οικοπεδική έκταση εντός του κέντρου του Ανθηρού, (στοιχεία από το βιβλίο του συγγραφέα Ξενοφώντα Κουτή).
Το αρχοντόσπιτό τους με μεγάλο κήπο – περιβόλι ήταν στο κέντρο του Ανθηρού δίπλα από το μεγαπλάτανο του Χωριού– αυτό που αργότερα πουλήθηκε στον Δημήτριο Παπαδόπουλο, μετέπειτα ιερέα και γνωστό μας ως παπά Δημήτρη ή Παπαμήτσιο – που σώζεται ακόμα σήμερα καλοδιατηρημένο από το Σπύρο Δημ. Παπαδόπουλο, πρώην Γ. Γ Υπουργείου Ανάπτυξης.
Απόκτησαν από το γάμο τους τη Σοφία και την Ευτυχία, άνθρωπο των γραμμάτων, ιδεολόγο και πατριώτισσα «που άφησε τα καλά της οικογένειας και βγήκε στην Αντίσταση κατά των Κατακτητών>>!!! Σημειωτεον ότι ο Ιωάννης Πριντζος έφερε μαζί του στο Ανθηρο ως ημιονηγο του τον συγχωριανό του Χριστόδουλο Στεργίου γνωστό μας ως Σαρδεννε που έμεινε μόνιμος κάτοικος του Ανθηρου με συζυγο την Κωσταντω.
Η Ευτυχία Πρίντζου αποφοίτησε με άριστα από τη Ζωσιμαία Σχολή και ως φοιτήτρια από τη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, μετά δε την αποφοίτησή της διορίσθηκε ως φιλόλογος στο Γυμνάσιο Θηλέων στα Γιάννενα. Στα Γιάννενα διορίστηκε ως φιλόλογος στο Γυμνάσιο Θηλέων όπου και αναδείχθηκε το παιδαγωγικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό της έργο πρωτοστατώντας και στους αγώνες για τη χειραφέτηση των γυναικών.
Με την έναρξη του πολέμου το 1940 η άμεση προσφορά της ήταν ως εθελόντρια νοσοκόμα στο στρατιωτικό νοσοκομείο Ιωαννίνων – δίπλα στον Αρχίατρο πατέρα της και γνωρίζουσα τη Γερμανική γλώσσα συνέλεγε πληροφορίες μεταφέροντάς τες στις οργανώσεις του ΕΑΜ για τον αντιστασιακό αγώνα. Ένεκα τούτου συνελήφθη από τους Γερμανούς και μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη, με απώτερο σκοπό να μεταφερθεί στα κάτεργα του Νταχάου μαζί με άλλους πατριώτες.
Επέρχεται η απελευθέρωση και αποσοβείται η μεταφορά τους στο Νταχάου, οπότε επιστρέφει στα Γιάννενα και όχι μόνο δεν επιστρέφει στην εργασία της ως καθηγήτρια – ούτε και στη βιβλιοθήκη της Ζωσιμαίας Σχολής αλλά τίθεται υπό στενή παρακολούθηση ως Γραμματέας της Επιτροπής του ΚΚΕ και τελικά τον Απρίλιο του 1948 συλλαμβάνεται στα Γιάννενα για προσπάθεια βίαιης ανατροπής του καθεστώτος και για στρατολογία ανταρτών μαζί με 114 μέλη και οπαδούς του ΚΚΕ. Παραπέμπεται σε δίκη στα μέσα Ιουνίου στο Έκτακτο Στρατοδικείο Ιωαννίνων (για παράβαση του Α.Ν 509 και του Γ’ Ψηφίσματος, δηλαδή για την “προσπάθεια βιαίας ανατροπής του υπάρχοντος κοινωνικού καθεστώτος”).-
Το Στρατοδικείο- μετά από πρόταση του Βασιλικού Επιτρόπου – στις 16 Ιουνίου (δεχόμενο την πρόταση του Επιτρόπου) διαχωρίζει τη δίκη ως προς την Ευτυχία Πρίντζου και την προσδιορίζει εκ νέου στις 8 Ιουλίου 1948 – η δίκη διεξήχθη στην αίθουσα Τελετών της Ζωσιμαίας Παιδαγωγικής Ακαδημίας – μαζί με άλλους 114 συγκατηγορουμένους και έπειτα από δίκη 15 ημερών η Ευτυχία Πρίντζου με ακόμα άλλους 16 συγκατηγορουμένους καταδικάσθηκαν εις θάνατο και στις 27 Ιουλίου 1948 στο Σταυράκι Ιωαννίνων. Μέλος του Εκτάκτου Στρατοδικείου υπήρξε ο λοχαγός ο λοχαγός Στυλιανός Παττακός, μετέπειτα πραξικοπηματίας.
Η Ευτυχία εκτελέσθηκε μαζί με τους Απόστολο και Ελπινίκη Μπίτη, Χρήστο Πρέντζα και Παναγιώτη Μαρνέλη παρά τις εκκλήσεις του Μητροπολίτη Ιωαννίνων, του Δικηγορικού Συλλόγου και σωματείων της πόλης. Οι υπόλοιποι 11 καταδικασθέντες εκτελέσθηκαν στο Σταυράκι στις 9 και 10 Αυγούστου. .
Αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης και επιστήθια φίλη του Άρη Βελουχιώτη»!!!
Παρατίθεται εδώ για ιστορικούς λόγους ένα ντοκουμέντο όπως το έχει διασώσει ο Αλέκος Κουτσούκαλης στο βιβλίο του “η εθνική αντίσταση στο νομό άρτας” τόμος Α – Πρόκειται περί < Ανταλλαγής επιστολών μεταξύ Ευτυχίας Πρίντζου και Άρη Βελουχιώτη> και δημοσιεύθηκε στο Μέτωπο Iστορίας πριν από 8 χρόνια:
.
<< Ο πατέρας της Ευτυχίας Πρίντζου, ο στρατιωτικός γιατρός Ιωάννης Πρίντζος είχε βοηθήσει τον Άρη όταν αυτός ήταν κρατούμενος από την βενιζελοκρατία στον τρομερό και κακόφημο Πειθαρχικό Ουλαμό Καλπακίου:
Γράφει ο Άρης (Νοέμβρης 1943):
<<Αγαπητή Ευτυχία Θα ‘μαθες ασφαλώς ότι ο Άρης Βελουχιώτης είναι ο Θανάσης Κλάρας. Περισσότερα θα σου πει ο Αλέκος. Χάρηκα όταν έμαθα ότι προσφέρεις τις φωτεινές σου γνώσεις και τις τεράστιες ικανότητές σου στον Αγώνα. Δεν θα μπορούσε η φωτισμένη και προοδευτική Ευτυχία να μείνει πίσω από την Ιστορία. Αναπολώ με συγκίνηση τις ευχάριστες στιγμές που περάσαμε με τους φίλους μας στην Αθήνα. Εγώ είχα το προνόμιο να περάσω από τότε πολύ δύσκολες ημέρες και πρωτάκουστους διωγμούς, εξορίες, φυλακίσεις, βασανιστήρια. Τώρα βρίσκομαι ελεύθερος στα ελεύθερα και δοξασμένα βουνά της Πατρίδας μας. Πολεμάμε για τη λευτεριά και αν χρειαστεί, θα δώσουμε και τη ζωή μας. Πολλά πράγματα με ανησυχούν βαθιά. Θα κάνω όμως το καθήκον μου και θα έχω ήσυχη τη συνείδησή μου. Κάπου στα ελεύθερα βουνά των Τζουμέρκων.
Σας φιλώ όλους με αγάπη και σεβασμό
Θανάσης Κλάρας, Άρης Βελουχιώτης>>.
Η απάντηση της Ευτυχίας :
<<Αγαπητέ μας Θανάση!
Αυτό το όνομα έγινε σε μας αγαπητό, με αυτό σε γνωρίσαμε και αυτό έγινε προσφιλές στον πατέρα μου, που ήρθε και σε εξέτασε στον Πειθαρχικό Ουλαμό του Καλπακίου. Το καινούργιο όνομα που διάλεξες και με αυτό θα περάσεις οπωσδήποτε στην ιστορία των εθνικοαπλευθερωτικών αγώνων του λαού μας ταιριάζει ακριβώς στο χαρακτήρα σου. Υποδηλώνει τον Θεό του Πολέμου, αλλά και τον πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, που έχει δύο δορυφόρους. Τον Φόβο και τον Δάμωνα. Όπως μαθαίνω και φόβο προκαλείς και εισάγεις “καινά δαιμόνια”. Πρόσεξε όμως μη σου αχρηστεύσουν το δόρυ οι νεφεληγερέτες. Αγωνίσου, πάλεψε και πέσε.
Αυτή τη φράση μας την έλεγες συχνά. Τώρα θα συμπληρώσω εγώ: Αγωνίσου, πάλεψε και Νίκα! Αυτό το πιστεύω, το ελπίζω και το εύχομαι. Εύχομαι επίσης γρήγορα να ανταμώσουμε όλοι μαζί, όσοι από την παλιά μας συντροφιά μείνουν ζωντανοί, στην ελεύθερη Αθήνα. Ο αγαπητός μας κοινός μας φίλος, θα σου πει περισσότερα και θα σου επαναφέρει στην μνήμη τη μορφή μου. Αλλά για καλό και για κακό, σου στέλνω και μία φωτογραφία μου,
Σας φιλώ όλους τους αγωνιστές της λευτεριάς. Ευτυχία! >>.
Σε εξιστόρησή της η αείμνηστη Αριστέα Κωνσταντίνου Τσαντούλα, συζ. Δημοσθένη Μπακογιάννη (α΄ εξαδέλφη της) λέγει πως η Ευτυχία Πρίντζου κατά την εκτέλεσή της δεν δέχθηκε να της δέσουν τα μάτια!!!
Παραθέτω επίσης εδώ αποσπάσματα από το τελευταίο γράμμα της Ευτυχίας Πρίντζου στον πατέρα της όπως προκύπτουν από δημοσιευθείσα φωτογραφία:
[ Σεβαστέ μου Πατέρα
Ίσως είναι τελευταίες λέξεις.
Σε παρακαλώ να με συγχωρήσεις που έγινα αφορμή να δοκιμάσεις (τόσες;) και τέτοιες πικρίες.
Είσαι μεγαλόψυχος και ξέρεις πως το όνειρό μου ήταν να σας ανακουφίσω……
….Σας φιλώ γλυκά όλους. Ευτυχία ]
Μετά την εκτέλεση της Ευτυχίας Πρίντζου και των συνοδοιπόρων της στήθηκε το 1983 από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Ιωαννιτών μνημείο στο Σταυράκι – έργο του γλύπτη Κώστα Καζάκου – ένας δε δρόμος της πόλης πήρε το όνομά της.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΙΝΤΖΟΣ – <<η δίκη των γιατρών>> στο Στρατοδικείο Ιωαννίνων
Αρχίατρος του Ε.Σ ε.α γεννηθείς στο Τετράκωμο Άρτας (παλιά Μήγερη – ίδετε σχετικά στο βιβλίο του συγγραφέα Χρυσόστομου Μποκογιάννη), γιος του παπα Κώστα Πρίντζιου.
Μετατεθείς ως στρατιωτικός γιατρός στην περιοχή των Ιωαννίνων, όπου και εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του, κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο ήταν ο αρχίατρος στο στρατιωτικό νοσοκομείο Ιωαννίνων με την κόρη του Ευτυχία – φιλόλογος της Ζωσιμαίας Σχολής – αντιστασιακή κοντά στον πατέρα της από το 1941 εθελόντρια νοσηλεύτρια και αργότερα να οργανώνεται στο ΕΑΜ και στη συνέχεια στο ΚΚΕ εργαζόμενη για την αντίσταση και την απελευθέρωση από του Ιταλο Γερμανούς κατακτητές.
<<Γιατρό των φτωχών>> αποκαλούσαν τον Ιωάννη Πρίντζο και στο Ανθηρό και στην περιοχή των Ιωαννίνων (Ζαγοροχώρια και όπου αλλού υπηρέτησε) αφού προσέφερε τις υπηρεσίες του αδράχμως.
Βενιζελικός πολιτεύτηκε στην Άρτα με τον συνδυασμό των Φιλελευθέρων.
Εκτελεσθείσης της κόρης του ΕΥΤΥΧΙΑΣ ΠΡΙΝΤΖΟΥ το 1948 ήρθε και η σειρά του στο εδώλιο του Σρατοδικείου Ιωαννίνων.
Στις 17 Αυγούστου του 1948 ακολουθεί τρίτη δίκη με 7 κατηγορουμένους, η λεγομένη <<δίκη των γιατρών>> αφού οι περισσότεροι ήταν γιατροί και ανάμεσά τους ο πατέρας της Ευτυχίας Πρίντζου και αρχίατρος του στρατιωτικού νοσοκομείου Ιωαννίνων Ιωάννης Πρίντζος, με σημαντική δράση κατά την περίοδο του Ελληνο-ιταλικού πολέμου.
Στις 22 Αυγούστου εξεδόθη από το Στρατοδικείο η απόφασή του με την καταδίκη τριών σε θάνατο και την προσαγωγή σε άλλη δίκη των άλλων τεσσάρων. Τελικά και λόγω της φοβερής αντίδρασης της τοπικής κοινωνίας από τις προηγηθείσες εκτελέσεις ανεστάλη η εκτέλεση των καταδικασθέντων σε θανατική ποινή.
Αφιερωμένο στη ζωή της, τη δράση της και για την ιστορία ο σεναριογράφος- συγγραφέας και σκηνοθέτης Βασίλειος Κονταξής ανέβασε το πρώτον την Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2018 (ώρα 21:15). το Θεατρικό έργο «Ευτυχία Πρίντζου: Η επιστροφή» στο θέατρο Καμπέρειο Ιωαννίνων, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ «Η πόλη στη σκηνή» σε συμπαραγωγή με το ΔΗ.ΠΕΘΕ. Ιωαννίνων. Την ηρωϊδα υποδύεται η εξαιρετική ηθοποιός Τζίνη Παπαδοπούλου.
Γράφει ο Ανθηριώτης Αλέξανδρος Τσαντούλας : [<< Μία θεατρική παράσταση απόλυτα ανθρωποκεντρική, εστιασμένη σε μία ηρωίδα της Εθνικής Αντίστασης. Η κατάρρευση του Γ’ Ράιχ απέτρεψε τη μεταφορά της στο Νταχάου, αλλά ο Εμφύλιος οδήγησε την υπέροχη Γιαννιώτισσα φιλόλογο στην αιωνιότητα…
Τα τελευταία λόγια της πρώτης εξαδέλφης του πατέρα μου πριν εκτελεστεί ήταν: «Εύχομαι να είμαι το τελευταίο θύμα αυτής της αδελφοσφαγής και η αγάπη και η ειρήνη να βασιλέψει στην πατρίδα μας» (Αλέξανδρος Τσαντούλας)]!!!
Το έργο αυτό παρουσιάσθηκε και στην Αθήνα – στο Θέατρο ΑΡΓΩ – για πάνω από 5 μήνες σημειώνοντας τεράστια επιτυχία, η δε ιστορική οικογένεια του Αλέξανδρου και της Πηνελόπης Τσαντούλα (στενοί συγγενείς της Ευτυχίας Πρίντζου) με τον εξαίρετο σκηνοθέτη γιο τους KRISTIAN TSANTOYLAS παρακολούθησαν το έργο και μάλιστα – τιμής ένεκεν – τους επετράπη από το σκηνοθέτη Βασίλη Κονταξή η βιντεοπαραγωγή αυτού!!!
Ο συγγραφέας – σκηνοθέτης Βασίλης Κονταξής γράφει μεταξύ άλλων στο πρόγραμμά του:
<<…Ηθελα να μάθω κι άλλα γι’ αυτή τη γυναίκα αλλά και για την εποχή του Εμφυλίου. Ποτέ δεν κατανόησα γιατί η περίοδος του Εμφυλίου αποτελούσε, θα τολμήσω να πω, ένα ιστορικό ταμπού. Μια μελανή σελίδα που έπαιξε όμως καθοριστικότατο ρόλο στα επόμενα χρόνια. Επίσης ψάχνοντας κατανοούσα όλο και πιο πολύ πως η Ευτυχία, πέρα από τη σαφή πολιτική της τοποθέτηση στην Αριστερά, υπήρξε ένας υπέροχος άνθρωπος που σε όλη τη διάρκεια της σύντομης ζωής της είχε μάθει να δίνει και να αγωνίζεται για τον άνθρωπο. Ακάματη, πάλευε πάντοτε υπέρ του αδυνάτου. Ηταν η πρώτη γυναίκα που ασχολήθηκε με τον φεμινισμό στα Ιωάννινα. Οργάνωσε την αφημένη εκείνη τα χρόνια ιστορική Βιβλιοθήκη των Ζωσιμάδων, έμαθε γράμματα σε φτωχά παιδιά. Ο πατέρας της Ιωάννης Πρίντζος, αρχίατρος, ήταν γνωστός στην πόλη ως «γιατρός των φτωχών» για την προσφορά του σε κάθε ασθενή που δεν διέθετε χρήματα. Πώς φτάσαμε να εκτελέσουν μια τόσο δοτική γυναίκα που σε όλη της τη ζωή έκανε τόσα;>>.
Κατά την ταπεινή μου γνώμη καλόν, θα ήταν μελλοντικά να τολμήσουμε και η βιντεοπαραγωγή του KRISTIAN TSANTOYLAS να προβληθεί και στο Ανθηρό, ώστε οι Ανθηριώτες να γνωρίζουν το μέγεθος της προσωπικότητας της Ευτυχίας Πρίντζου, του πατέρα της Ιωάννη Πρίντζου και την τεράστια προσφορά της οικογενείας τους!!!
Μενέλαος Νικ. Παπαδημητρίου
{gallery}20250825_papadimitriou{/gallery}
