Το φετινό καλοκαίρι, οι ελληνικές παραλίες δεν έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο τους καύσωνες. Ένας άλλος απρόσμενος επισκέπτης έχει κάνει αισθητή την παρουσία του: η μωβ μέδουσα (Pelagia noctiluca), ένα από τα πιο εντυπωσιακά αλλά και τσουχτερά πλάσματα του Αιγαίου.
Από τον Παγασητικό στις Σποράδες – Η εξάπλωση ανησυχεί
Μεγάλες συγκεντρώσεις καταγράφονται τις τελευταίες εβδομάδες στον Παγασητικό Κόλπο, ενώ συνεχώς αυξάνονται οι αναφορές και σε περιοχές όπως η Βόρεια Εύβοια, η Χαλκίδα και οι Βόρειες Σποράδες. Οι κάτοικοι και οι επισκέπτες σε Σκιάθο και Σκόπελο ήδη έχουν βιώσει δυσάρεστες συναντήσεις με τις μέδουσες.
Η αύξηση της θερμοκρασίας της θάλασσας, οι μεταβολές στα θαλάσσια ρεύματα και η μείωση των φυσικών θηρευτών τους (όπως ο τόνος και η θαλάσσια χελώνα) έχουν δημιουργήσει ιδανικές συνθήκες για την εξάπλωση του είδους.
Πόσο επικίνδυνη είναι η μωβ μέδουσα;
Παρά το εντυπωσιακό της χρώμα και μέγεθος, το τσίμπημα της μωβ μέδουσας σπάνια αποτελεί απειλή για τη ζωή. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει έντονη ενόχληση και σε ορισμένες περιπτώσεις σοβαρές αντιδράσεις.
Ο οργανισμός της είναι καλυμμένος με κνιδοκύτταρα — μικροσκοπικές “παγίδες” γεμάτες δηλητήριο που ενεργοποιούνται κατά την επαφή με το δέρμα. Ο ΕΟΔΥ προειδοποιεί πως οι αντιδράσεις διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο: από ένα απλό κάψιμο έως και αναφυλακτικό σοκ σε άτομα με αλλεργίες.
Δείτε τον χάρτη:
Συμπτώματα που έχουν καταγραφεί:
- Έντονο τσούξιμο και αίσθηση εγκαύματος
- Κοκκινίλες και οίδημα στο σημείο επαφής
- Πιθανή ναυτία, ταχυκαρδία ή δυσκολία στην αναπνοή σε πιο ευαίσθητους οργανισμούς
Οδηγός επιβίωσης: Τι να κάνετε σε περίπτωση τσιμπήματος
Αν έρθετε σε επαφή με πλοκάμι ή κνιδοκύτταρα, είναι κρίσιμο να ακολουθήσετε τα σωστά βήματα:
✅ Μείνετε ψύχραιμοι και μην τρίβετε την περιοχή με γυμνά χέρια.
✅ Ξεπλύνετε με θαλασσινό νερό – το γλυκό νερό μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.
✅ Αφαιρέστε τυχόν υπολείμματα με τσιμπιδάκι ή την άκρη μιας κάρτας.
✅ Χρησιμοποιήστε παγάκια (μέσα σε πανί) για ανακούφιση.
✅ Εφαρμόστε αντιισταμινικά ή παυσίπονα εάν χρειαστεί.
⚠️ Σε περίπτωση έντονων συμπτωμάτων ή αλλεργικής αντίδρασης, αναζητήστε ιατρική βοήθεια άμεσα.
Συμβουλές του ΕΟΔΥ
Αν και το τσίμπημα της μωβ μέδουσας δεν είναι επικίνδυνο για την πλειονότητα του πληθυσμού, οι λουόμενοι χρειάζεται να γνωρίζουν τι μπορούν να κάνουν και τι δεν πρέπει να κάνουν σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Η μωβ μέδουσα ανήκει στην οικογένεια Πελαγίδες και το μόνο αναγνωρισμένο επί του παρόντος είδος στο γένος της. Ένα αρκετά μικρό και ποικιλόχρωμο είδος, τόσο τα πλοκάμια του όσο και η (ασυνήθιστο στις μέδουσες) καμπάνα καλύπτονται από κεντριά. Τα περιστατικά τσιμπήματος είναι κοινά, επώδυνα και τα συμπτώματα μπορεί να επιμείνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά γενικά δεν είναι επικίνδυνα, αναφέρει ο ΕΟΔΥ.
Οι νηματοκύστες παράγουν στο ανθρώπινο δέρμα, ερύθημα, πρήξιμο, κάψιμο όπως και μερικές φορές σοβαρές δερμονεκρωτικές, καρδιο- και νευροτοξικές επιδράσεις, οι οποίες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες σε ευαίσθητα άτομα.
Τα συμπτώματα μετά από επαφή – τσίμπημα από τη μέδουσα μπορεί να είναι πόνος σαν κάψιμο, πολλές φορές έντονο κοκκίνισμα του δέρματος και σε μερικές περιπτώσεις εμφάνιση σε μέρος του δέρματος σας το αποτύπωμα της μέδουσας, ναυτία, πτώση πίεσης, ταχυκαρδία, κεφαλαλγία, εμετός, διάρροια, σπασμός των βρόγχων, δύσπνοια, αναφέρει ο ΕΟΔΥ.
Μπορούμε να κολυμπήσουμε με ασφάλεια;
Η παρουσία μεδουσών δεν σημαίνει ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε τη θάλασσα. Υπάρχουν χάρτες με καταγραφές (όπως αυτοί του iNaturalist ή της medousa alert), που ενημερώνονται σε πραγματικό χρόνο από πολίτες και ερευνητές.
Ορισμένες παραλίες τοποθετούν προστατευτικά δίχτυα, ενώ οι ναυαγοσώστες είναι πλέον πιο εκπαιδευμένοι σε παρόμοια περιστατικά. Πριν επισκεφθείτε παραλία, καλό είναι να ενημερώνεστε από τοπικές ομάδες ή εφαρμογές που παρακολουθούν την εξάπλωσή τους.
Το φαινόμενο των μωβ μεδουσών δεν είναι νέο, όμως η συχνότητα και η ένταση των εμφανίσεών τους αυξάνεται. Η πρόληψη, η γνώση και η ψύχραιμη αντίδραση είναι τα βασικά “όπλα” μας απέναντι σε αυτούς τους απρόσκλητους καλοκαιρινούς επισκέπτες.
