Έρευνα για την προστασία της “Γοργόνιας” στην Λέσβο

Στο Σχέδιο Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης Μανταμάδου, που εγκρίθηκε προ ημερών από το Δημοτικό Συμβούλιο Λέσβου εντάσσεται και μια πρόταση για την δημιουργία καταδυτικού πάρκου στα Τοκμάκια.

Η δημοσιογράφος της ΕΡΤ Δήμητρα Λαχουρή ταξιδεύει στα νερά της ανατολικής Λέσβου με το σκάφος “Αμφιτρίτη” και συντροφιά μια επιστήμονα και ένα ρομπότ το οποίο καταγράφει το δάσος της Γοργόνιας, μια συνέχεια του υποθαλάσσιου γεωλογικού πλούτου της Λέσβου.

Το σύμπλεγμα των νησίδων Τομαρονήσια, Τοκμάκια, ή άλλως Ασπρονήσια στα ανοιχτά του νησιού, κρύβει έναν μεγάλο θησαυρό, ο οποίος κινδυνεύει από την ανθρώπινη παρέμβαση, σύμφωνα με την Τζένη Πιστεύου, μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο τμήμα ωκεανογραφίας του πανεπιστημίου Αιγαίου. Πολλές Γοργονίες και κοραλλιογενείς ύφαλοι, μεγάλης περιβαλλοντικής αξίας καταστρέφονται.   

Όπως εξηγεί η κ. Πιστεύου, οι Γοργόνιες είναι ζωικοί και όχι φυτικοί οργανισμοί, αν και μοιάζουν, οι οποίοι ζούν σε αποικίες κάτω από το νερό, τρέφονται με μικροοργανισμούς, πλαγκτόν και ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τα μαλακά κοράλλια και τις θαλάσσιες ανεμώνες. Είναι πολύτιμες για το οικοσύστημα και η παρουσία τους εγγυάται νερά πλούσια σε οξυγόνο χωρίς υπερ-συγκεντρώσεις θρεπτικών συστατικών, οι οποίες χρησιμεύουν ως υπόστρωμα για να αναπτυχθούν  άλλοι οργανισμοί, όπως μαλάκια, σφουγγάρια και φύκια. Είναι ιδιαίτερα ευάλωτες στην ρύπανση, στην αύξηση της θερμοκρασίας και στην αλιεία.

Συνοπτικά, θεωρούνται βιοδείκτες της ποιότητας του περιβάλλοντος, δηλ.μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση του πόσο καλά λειτουργεί ένα οικοσύστημα, χαρακτηρίζονται μηχανικοί οικοσυστημάτων λόγω του μεγάλου προσδόκιμου ζωής τους, και χάρη στην τρισδιάστατη δομή τους, μέσω της οποίας μπορούν να τροποποιήσουν το περιβάλλον, διευκολύνουν την εγκατάσταση άλλων ειδών, δημιουργώντας περιοχές αναπαραγωγής για συναφείς οργανισμούς, ενώ μπορούν να συγκεντρωθούν σε πυκνές ομάδες που αποτελούν υποθαλάσσια δάση, περιοχές με ιδιαίτερα υψηλή βιοποικιλότητα.

Αυτοί οι μικροί πολύποδες παρουσιάζουν δραστηριότητα φωτοσύνθεσης  και χάρη στα πολύ έντονα χρώματα τους στις αποχρώσεις του κίτρινου, κόκκινου ή μοβ τα νησιά εμφανίζουν μοναδικά γαλαζοπράσινα νερά. Μικρές βεντάλιες χρωμάτων και φωτός οι οποίες αναπτύσσονται με βραδύ  ρυθμό, μόλις ένα εκατοστό τον χρόνο, και επί των οποίων εναποτίθενται παρατημένα παραγάδια και κομμάτια από τα δίχτυα των ψαράδων, τα οποία μπλέκονται στα κλαδιά τους και τα οδηγούν στην ασφυξία.

Τελευταία βουτιά στα νερά για να γραφεί η μελέτη και να ολοκληρωθεί η έρευνα, που αφορά τις Γοργόνιες, την ώρα που τα δίχτυα των αλιέων, δημιουργούν έναν αποπνικτικό ιστό, ο οποίος καταστρέφει τις αποικίες.   Ως τμήμα μιας περιοχής που έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστασίας των ειδών και των ενδιαιτημάτων τους “Natura 2000- Νησίδες Λέσβου” ο χαρακτηρισμός ως καταδυτικού πάρκου είναι η μοναδική λύση για να διασωθούν οι θαλάσσιοι οργανισμοί.