Η αεροπορική τραγωδία της 4ης Μαΐου 1949 με θύμα την ποδοσφαιρική ομάδα της Τορίνο

Ήταν 4 Μαΐου 1949 όταν η αεροπορική τραγωδία που σημειώθηκε με θύματα την αποστολή της ποδοσφαιρικής ομάδας της Τορίνο, συγκλόνισε όχι μόνο την Ιταλία, αλλά όλο τον κόσμο. Δεν ήταν η μόνη φορά στην ιστορία που συνέβη αεροπορική τραγωδία με επιπτώσεις και στον ποδοσφαιρικό χώρο.

Δυστυχώς στα χρόνια που ακολούθησαν, σημειώθηκαν και άλλες αεροπορικές τραγωδίες, όπως στις 6 Φεβρουαρίου 1958 αυτή με θύμα την ομάδα της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ που πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος ενώ στις 26 Νοεμβρίου 2016 ήταν η σειρά της βραζιλιάνικης ομάδας της Σαπεκοένσε να νοιώσει τον πόνο που φέρνει κάθε ανάλογο περιστατικό.

Τραγική ειρωνεία ότι σε όλες τις περιπτώσεις τη στιγμή που «πάγωσε ο χρόνος», οι σύλλογοι αυτοί διέγραφαν μία αξιοζήλευτη αθλητική πορεία.

Το αεροπλάνο που μετέφερε την Τορίνο προσέκρουσε στις 17.05 της 4ης Μαΐου 1949, λόγω της ομίχλης, λίγο πριν προσγειωθεί, στο λόφο Σουπέργκα, με αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους όλοι οι επιβαίνοντες ποδοσφαιριστές της. Επέστρεφε από την Πορτογαλία όπου είχε αγωνιστεί σε φιλικό αγώνα με την Μπενφίκα στη Λισαβόνα, για να τιμήσει τον Φρανσίσκο Φερνάντες, που «κρέμαγε» τα ποδοσφαιρικά του παπούτσια.
Το τελικό αποτέλεσμα ήταν 4-3 υπέρ της Μπενφίκα και 40.000 θεατές αποχαιρέτησαν τον αρχηγό των Πορτογάλων που σταματούσε την ενεργό δράση.

Η Τορίνο ήταν σε τροχιά τίτλου, του πέμπτου μέσα σε μία δεκαετία και ήταν μπροστά τέσσερις βαθμούς από την΄Ιντερ και έξι από τη Μίλαν.
Ο τραγικός απολογισμός ήταν 31 νεκροί (4 μέλη του πληρώματος, 3 δημοσιογράφοι, 18 ποδοσφαιριστές, 6 παράγοντες και μέλη του τεχνικού επιτελείου). Από τους 18 παίκτες της Τορίνο οι 10 ήταν διεθνείς.

Την αποστολή της Τορίνο αποτελούσαν οι παίκτες Valerio Bacigalupo, Aldo Ballarin, Dino Ballarin, Emile Bongiorni, Eusebio Castigliano, Rubens Fadini, Guglielmo Gabetto, Ruggero Grava, Giuseppe Grezar, Ezio Loik, Virgilio Maroso, Danilo Mezzetola, Valentino Riggiro, Martelli Gamonti, Giulio Schubert. Επίσης οι προπονητές οι Egri Erbstein, Leslie Levesley, ο μασέρ Ottavio Cortina και οι μάνατζερ τους Arnaldo Agnisetta, Andrea Bonaiuti και Ippolito Civalleri.

Τρεις παίκτες της Τορίνο για διάφορους λόγους δεν είχαν ακολουθήσει την αποστολή και γλίτωσαν τις ζωές τους.

Στο δυστύχημα σκοτώθηκε και ο Ιταλός πιλότος Πιερλουϊτζι Μερόνι που είχε υπηρετήσει στην πολεμική αεροπορία και είχε διασωθεί δύο φορές στον πόλεμο από πτώση, ενώ σε μία άλλη τραγική σύμπτωση, είχε το ίδιο επίθετο με τον αδικοχαμένο αρκετά χρόνια μετά, από τροχαίο, ποδοσφαιριστή της Τορίνο Τζίτζι Μερόνι.

Δύο μέρες μετά στις 6 Μαΐου 1949 πάνω από 800.000 κόσμος αποχαιρετούσε τα ινδάλματά του σε μία κηδεία πάνδημη. Εκτός από τους φιλάθλους το παρόν έδωσαν αντιπροσωπείες όλων των ιταλικών ομάδων, καθώς και συλλόγων του εξωτερικού. Η συγκεκριμένη ποδοσφαιρική φουρνιά έμεινε στην ιστορία ως η Grande Torino.

Αν και οι βασικές ανταγωνίστριες ομάδες ζήτησαν να κατοχυρωθεί το πρωτάθλημα στην Τορίνο, η ιταλική ποδοσφαιρική ομοσπονδία δεν το δέχτηκε και έτσι οι τελευταίες αγωνιστικές διεξήχθησαν με την Τορίνο να κατεβάζει εξ ανάγκης την ομάδα νέων και τους αντιπάλους της να κάνουν το ίδιο στα πλαίσια σεβασμού και επίδειξης fair play.

Μπορεί η Τορίνο να τα κέρδισε να να βγήκε πρωταθλήτρια ήταν όμως αναμφίβολα ο πιο πικρός τίτλος στην ιστορία της. Aρκετά χρόνια μετά, τo 2016 η Αθλέτικο Νασιονάλ της Κολομβίας, αντίπαλος της Σαπεκοένσε στον τελικό, κάνει αίτημα στην CONMEBOL (η συνομοσπονδία ποδοσφαίρου της Αμερικής) για να απονεμηθεί το Copa Sudamericana στην Σαπεκοένσε, όπως και τελικά έγινε. Eκεί επικράτησε απευθείας το fair play και οι Κολομβιανοί βραβεύτηκαν γι αυτό.

Ακολούθως διεξήχθη αγώνας για τις οικογένειες των θυμάτων στις 26 Μαΐου 1949 όπου μία μικτή ομάδα φορώντας τις φανέλες της Τορίνο και με τις κερκίδες κατάμεστες, υποδέχτηκαν την Ρίβερ Πλέιτ της Αργεντινής με τελικό σκορ 2-2.

Σε ετήσια βάση γίνονται εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τους αδικοσκοτωμένους παίκτες, τεχνικούς και παράγοντες του συλλόγου.

Έρευνα: Νάσος Μπράτσος

Πηγή στοιχείων και φωτο: Τorino F.C.

…επί του πιεστηρίου…

Την Παρασκευή 2 Μαΐου 2025 η Τορίνο υποδέχτηκε τη Βενέτσια (1-1). Στο γήπεδο έγιναν εκδηλώσεις τιμής και μνήμης για τα θύματα του αεροπορικού δυστυχήματος. Συγκινητική στιγμή ήταν όταν αντί για κεριά, οι θεατές άναψαν τους φακούς των κινητών τους, ενώ ακούστηκαν και σχετικά τραγούδια. Οι δυο πρώτες φωτο είναι από την ιστοσελίδα της Τορίνο, ενώ τις άλλες δύο και τα βίντεο μας τα έστειλε από το γήπεδο, η Βασιλική Στεφανοπούλου.