Τρία οφέλη της μοναξιάς στην ευτυχία μας

Σε αντίθεση με τη δημοφιλή πεποίθηση, η μοναξιά δεν έχει μόνο αρνητικές επιπτώσεις σε εμάς. Μπορεί ακόμη και να έχει επίδραση στην ευτυχία μας, εφόσον πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, αναφέρει σε άρθρο της στο Psychologies.com, η Olivia Bokhobza.

Η συζήτηση για τα οφέλη της μοναξιάς μπορεί να εκπλήξει κάποιους. Αλλά ποιος δεν έχει νιώσει μια αίσθηση ολοκλήρωσης από το να είναι μόνος του στη σιωπή για λίγες στιγμές ή λίγες μέρες; Μέσα στη φασαρία της πολυάσχολης και θορυβώδους ζωής μας, μερικές φορές χρειαζόμαστε λίγη ησυχία και μια στιγμή για τον εαυτό μας. Σύμφωνα με μελέτες, η ανάγκη αυτή φαίνεται να εντείνεται από τον σημερινό κόσμο, ο οποίος επικεντρώνεται στην αλληλεπίδραση και όπου η ψηφιακή τεχνολογία και τα κοινωνικά δίκτυα παίζουν σημαντικό ρόλο.

Ωστόσο, η μοναξιά παραμένει ένας κίνδυνος για πολλούς ανθρώπους και η ιδέα δεν είναι να αρνηθούμε τις βλαβερές επιπτώσεις της. Ωστόσο, οι στατιστικές δείχνουν ότι επιλέγουμε να είμαστε μόνοι για περισσότερες ώρες της εγρήγορσής μας από ποτέ, μένοντας στο σπίτι, τρώγοντας μόνοι ή ταξιδεύοντας μόνοι, και ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν μόνοι έχει σχεδόν διπλασιαστεί τα τελευταία 50 χρόνια. «Για ορισμένους ανθρώπους, η κίνηση προς τη μοναξιά αντιπροσωπεύει την επιθυμία για αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν “θετική μοναξιά”, μια κατάσταση που σχετίζεται με την ευημερία και όχι με τη μοναξιά», εξηγεί η Βιρτζίνια Τόμας, καθηγήτρια ψυχολογίας στο The Conversation.

Μια πραγματική ανάγκη παρά το στίγμα της μοναξιάς

Η Βιρτζίνια Τόμας εξετάζει τους λόγους πίσω από την απόσυρση που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια και τα οφέλη της επιλογής να περνά κανείς χρόνο μόνος του. Πολλοί άνθρωποι ονειρεύονται να έχουν περισσότερο χρόνο για τον εαυτό τους. Μια εθνική έρευνα που διεξήχθη στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2024 αποκάλυψε ότι το 56% των Αμερικανών θεωρούν ότι ο χρόνος που περνούν μόνοι τους είναι απαραίτητος για την ψυχική τους υγεία.

Ωστόσο, εξηγεί η ειδικός, «σε αυτό το είδος σκέψης, η επιθυμία να είναι κανείς μόνος του θεωρείται αφύσικη και ανθυγιεινή, ως κάτι που πρέπει να λυπηθεί ή να φοβηθεί παρά να εκτιμηθεί ή να ενθαρρυνθεί». Αυτή η ανάγκη για μοναξιά εξακολουθεί επομένως να αμφισβητείται και να είναι ύποπτη και τείνουμε να την καταπολεμούμε αντί να την αποδεχόμαστε. Γι’ αυτό και αυτή η ανάγκη μεγαλώνει και επιμένει μέσα μας, οδηγώντας μας στην εξουθένωση όταν δεν ξεκουράζουμε τον εγκέφαλό μας. Η συνεχής κοινωνική αλληλεπίδραση μπορεί να είναι εξαντλητική και αγχωτική. Η μοναξιά προσφέρει μια στιγμιαία παύση για να επαναφορτίσουμε την ενέργειά μας. Επιπλέον, χωρίς κοινωνική πίεση, είναι πιο εύκολο να πάρουμε αποφάσεις που συνάδουν με τις δικές μας αξίες και να ανακτήσουμε τα κίνητρά μας.

Ένας τρόπος να ανακαλύψετε ξανά ποιοι είστε

Τα οφέλη της μοναξιάς δεν εμφανίζονται αυτόματα όταν αποσυρόμαστε από τον κοινωνικό κόσμο. Γίνονται εμφανή όταν είμαστε πραγματικά μόνοι, όταν παίρνουμε το χρόνο και το χώρο για να συνδεθούμε με τον εαυτό μας, όχι όταν είμαστε μόνοι μπροστά στις συσκευές μας. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι εξ ορισμού κοινωνικά, όπως υποδηλώνει και το όνομά τους. Δεν μπορούμε να είμαστε πραγματικά μόνοι όταν βρισκόμαστε εκεί. Επιπλέον, δεν είναι το είδος του καλλιεργητικού «χρόνου για μένα» που υποψιάζομαι ότι πολλοί άνθρωποι φιλοδοξούν», εξηγεί η ειδικός.

Η αληθινή μοναξιά σας επιτρέπει να στραφείτε προς τα μέσα. Είναι η ώρα να επιβραδύνεις και να σκεφτείς. Ένας χρόνος για να κάνουμε αυτό που μας ευχαριστεί, όχι για να ευχαριστήσουμε κάποιον άλλο. «Ένας χρόνος για να είμαστε συναισθηματικά διαθέσιμοι στον εαυτό μας και όχι στους άλλους», λέει η Βιρτζίνια Τόμας. Φυσικά, στην αρχή, όταν δεν είστε συνηθισμένοι σε αυτό, η μοναξιά μπορεί να είναι τρομακτική, αλλά σύντομα γίνεται σωτήρια. Μάλιστα, σύμφωνα με την ειδικό, είναι ο καλύτερος τρόπος για να βιώσετε την ευτυχία. Μαθαίνοντας να νιώθεις καλά με τον εαυτό σου, αναπτύσσεις αυτοπεποίθηση και συναισθηματική ανεξαρτησία, ενώ περνώντας χρόνο μόνος σου, μπορείς να κατανοήσεις καλύτερα τις ανάγκες, τις επιθυμίες και τα συναισθήματά σου, χωρίς τη συνεχή επιρροή των άλλων.

Η σημασία τοποθετήσεως της μοναξιάς στη σωστή θέση στη ζωή σας

Ορισμένες επιστημονικές μελέτες έχουν εντοπίσει ότι η θεώρηση της μοναξιάς ως κάτι ενάρετο μπορεί να μειώσει τις επιπτώσεις της μοναξιάς. Η αρνητική αντίληψη της μοναξιάς καθορίζει επομένως τη σχέση μας με τον εαυτό μας. «Οι άνθρωποι που αντιλαμβάνονται τη μοναξιά τους ως μια «γεμάτη» και όχι ως μια «κενή» εμπειρία είναι πιο πιθανό να τη βιώσουν ως ουσιαστική και να τη χρησιμοποιήσουν για σκοπούς ανάπτυξης, όπως η αυτοκριτική ή η πνευματική σύνδεση», εξηγεί η ειδικός.

Πάνω απ’ όλα, πρέπει να ξέρετε πώς να εξισορροπήσετε τις δικές σας ανάγκες, διότι δεν είμαστε όλοι ίσοι όσον αφορά τις κοινωνικές ανάγκες ειδικότερα. Αν είστε αρκετά τυχεροί ώστε να έχετε έναν κύκλο στενών, αξιόπιστων ανθρώπων στους οποίους μπορείτε να επιστρέψετε αφού απολαύσετε τη μοναξιά, μπορείτε πραγματικά να εκτιμήσετε τα αποτελέσματά της. Όλα είναι θέμα ακρόασης του εαυτού σας, κάτι που είναι εφικτό μόνο όταν δίνετε στον εαυτό σας αρκετό χρόνο για να το κάνετε. Δαμάζοντας και ικανοποιώντας την ανάγκη για μοναξιά, μπορείτε επιτέλους να μάθετε να απολαμβάνετε στο έπακρο την παρούσα στιγμή.

Πηγή: Psychologies.com, 3 bienfaits de la solitude sur notre bonheur και The Conversation

Μετάφραση: Νικόλ Παπαδοπούλου