Η συνέντευξη Τύπου του πρωθυπουργού στην ΔΕΘ αναλύθηκε, ως συνήθως, κυρίως σε σχέση με τα οικονομικά μέτρα που εξήγγειλε αλλά και τα πολιτικά μηνύματα που έστειλε εντός και εκτός της κυβέρνησής του, για το χρόνο διεξαγωγής των εκλογών και την ειλημμένη απόφαση του να δώσει ο ίδιος την εκλογική μάχη.
Ούτως ή άλλως, ουδείς θα περίμενε ποτέ ότι ένας πρωθυπουργός θα δήλωνε είτε ότι θα κάνει πρόωρες εκλογές είτε ότι σκοπεύει να φύγει ο ίδιος. Και βέβαια πολύ λιγότερο θα το δήλωνε αυτό ο σημερινός πρωθυπουργός που ήδη την περασμένη τετραετία διέψευσε κατ’ επανάληψη στην πράξη τα σενάρια της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες.
Αν μείνουμε σε αυτά, θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι απολύτως τίποτα δεν αλλάζει σε όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα από την κυβέρνηση από πλευράς πολιτικής τακτικής ή ίσως ακόμη και στρατηγικής.
Υπάρχει, ωστόσο, ένα σημείο που αν και πέρασε «στα ψιλά» θα ήταν χρήσιμο να το λάβουμε σοβαρά υπόψιν και αφορά τη μετατόπιση του Κυριάκου Μητσοτάκη από την απόλυτη προσήλωση στο στόχο της αυτοδυναμίας στο άνοιγμα σε πιθανές συνεργασίες. Ερωτηθείς κατ’ επανάληψη τι θα κάνει αν είναι πρώτος αλλά όχι αυτοδύναμος απάντησε: «ο λαός είναι κυρίαρχος και θα σεβαστούμε τη βούλησή του». Άρα, δεν είναι διόλου σίγουρο ότι η ΝΔ θα επιδιώξει αμέσως νέες εκλογές!
Δεν μπορούμε να ξέρουμε ακόμη αν η αλλαγή αυτή αποτελεί απλώς τακτική ή μπορεί να είναι και στρατηγική επιλογή του πρωθυπουργού. Με βάση, πάντως, τα νέα δεδομένα δεν μπορούμε να αποκλείσουμε και τα δυο ενδεχόμενα.
Ποια είναι τα νέα δεδομένα:
Πρώτον, ο εκλογικός νόμος, τον οποίον ο Μητσοτάκης δεσμεύτηκε ότι δεν θα αλλάξει. Με αυτόν το νόμο η αυτοδυναμία είναι εξαιρετικά δύσκολος στόχος για μια κυβέρνηση που το 2027 θα έχει πίσω της δυο τετραετίες. Το 2023 ο Μητσοτάκης ήταν δικαιολογημένος να μιλά για επαναληπτικές εκλογές – εφόσον οι πρώτες γίνονταν με απλή αναλογική. Σήμερα, με σταθερό – δικό του – εκλογικό σύστημα, δεν ισχύει το ίδιο. Το να ανοίγει, λοιπόν, παράθυρο συναινέσεων και συνεργασιών είναι θεσμικά σωστό και ίσως και να συνιστά μονόδρομο με όρους πολιτικού ρεαλισμού.
Δεύτερον, στην τακτική του Πρωθυπουργού μετράει αναμφισβήτητα η συζήτηση που έχει ανοίξει για «αλλαγή εν κινήσει» στην ηγεσία της ΝΔ. Αυτή η συζήτηση σε μεγάλο βαθμό στηρίζεται στην ιδέα ότι ο σημερινός πρωθυπουργός δεν θα μπορούσε να γίνει δεκτός σε μια ενδεχόμενη – αναγκαστική – συγκυβέρνηση με άλλα κόμματα μετά τις εκλογές. Ανοίγοντας το παράθυρο των πιθανών συνεργασιών και κλείνοντας αυτό της… εθελουσίας εξόδου του, ο Μητσοτάκης ουσιαστικά δηλώνει παρών και την επόμενη μέρα, ακόμη και δίχως αυτοδυναμία. Είναι ένα μήνυμα που απευθύνεται πρωτίστως στο εσωτερικό της παράταξης του.
Τρίτο, η επανεμφάνιση Τσίπρα στο προσκήνιο- ιδιαίτερα βολική για τον Μητσοτάκη – του δίνει μια αφορμή αναμόρφωσης της πολιτικής του τακτικής. Γιατί; Πολύ απλά, διότι ο πρώην πρωθυπουργός πολώνει το κλίμα – πέραν του ΣΥΡΙΖΑ και ίσως της Νέας Αριστεράς κανένα άλλο κόμμα δεν μπορεί να τον αποδεχτεί ως πιθανό εταίρο. Έτσι, ο σημερινός πρωθυπουργός βλέπει ξανά ένα παράθυρο ευκαιρίας να πιέσει το ΠΑΣΟΚ σε μια προοπτική μετεκλογικής συνεννόησης που θα αρχίσει να χτίζεται πάνω στη βάση της ανάγκης να κυβερνηθεί η χώρα.
Σε μια φάση που η κυβέρνηση έχει μπροστά της δυο Ειδικά Δικαστήρια για τα Τέμπη (Τριαντόπουλος, Καραμανλής), μια εξεταστική (ΟΠΕΚΕΠΕ) και πιθανότατα νέες δικογραφίες της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας να οδεύουν προς τη Βουλή, η προσπάθεια του πρωθυπουργού να ανοίξει έστω μια χαραμάδα συναίνεσης τού είναι απολύτως απαραίτητη. Αν και όλοι έμειναν μόνο σε αυτά που είπε για το το θέμα του εθνικού απολυτηρίου (απευθυνόμενος στα κόμματα της αντιπολίτευσης για διαβούλευση) θα πρέπει να προσεχθούν άλλες δυο τοποθετήσεις του, με τις οποίες επιδιώκει να επιστρέψει στο κέντρο: η σχετικά ήπια θέση του στο μεταναστευτικό – σε πολύ πιο μετριοπαθή γραμμή από αυτή που ακολουθεί σήμερα ο αρμόδιος υπουργός – και η θέση του σε σχέση με τη δράση του Ισραήλ στην Γάζα και υπέρ της αναγνώρισης του παλαιστινιακού κράτους, που δεν θα ενθουσίασε ιδιαίτερα τα στελέχη του που δικαιώνουν καθημερινά στα σόσιαλ μίντια τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Νετανιάχου.
