Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η άρνηση της Ρωσίας να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός περιπλέκει τις προσπάθειες για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.
«Βλέπουμε ότι η Ρωσία απορρίπτει πολυάριθμες εκκλήσεις για εκεχειρία και δεν έχει ακόμη αποφασίσει πότε θα σταματήσει τους φόνους. Αυτό περιπλέκει την κατάσταση», ανέφερε σε δήλωσή του στο X.
Τη Δευτέρα, ο Ουκρανός ηγέτης θα ταξιδέψει στην Ουάσινγκτον, όπου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει ότι τον καλεί για να συμφωνήσει σε μια ειρηνευτική συμφωνία.
Ο Τραμπ είπε ότι θέλει να παρακάμψει την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία και να προχωρήσει κατευθείαν σε μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία, μετά τη συνάντησή του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Σε μια σημαντική αλλαγή στάσης, ο Αμερικανός πρόεδρος έγραψε στο Truth Social μετά τη σύνοδο της Παρασκευής ότι αυτό θα ήταν «ο καλύτερος τρόπος να τελειώσει ο φρικτός πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία», προσθέτοντας ότι οι εκεχειρίες συχνά «δεν κρατούν».
Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ, ο Ζελένσκι ζήτησε μια πραγματική, διαρκή ειρήνη, επισημαίνοντας ωστόσο ότι «οι βομβαρδισμοί πρέπει να σταματήσουν» και οι φόνοι να λήξουν.
Σε επόμενη ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Ζελένσκι παρουσίασε τις απαιτήσεις του για «μια πραγματικά βιώσιμη και αξιόπιστη ειρήνη» με τη Μόσχα, που περιλαμβάνουν «αξιόπιστες εγγυήσεις ασφάλειας» και την επιστροφή παιδιών τα οποία –όπως υποστηρίζει– «απαγάγονται από τα κατεχόμενα εδάφη» από το Κρεμλίνο.
Τα σχόλια του Τραμπ σηματοδοτούν δραματική στροφή στη θέση του για τον τερματισμό του πολέμου, καθώς μόλις την Παρασκευή, πριν από τη σύνοδο, είχε δηλώσει ότι ήθελε μια «γρήγορη» κατάπαυση του πυρός.
Κύριο αίτημα της Ουκρανίας έχει υπάρξει μια άμεση εκεχειρία πριν από συνομιλίες για μια πιο μακροπρόθεσμη διευθέτηση, και σύμφωνα με αναφορές ο Τραμπ είχε ενημερώσει Ευρωπαίους ηγέτες εκ των προτέρων ότι στόχος του στη σύνοδο ήταν να πετύχει συμφωνία εκεχειρίας.
Παράλληλα, ο Πούτιν φέρεται να παρουσίασε στον Τραμπ μια πρόταση ειρήνης, η οποία θα απαιτούσε από την Ουκρανία να αποσυρθεί από την περιοχή του Ντονέτσκ στο Ντονμπάς, με αντάλλαγμα η Ρωσία να παγώσει τις γραμμές του μετώπου στη Ζαπορίζια και τη Χερσώνα.
Η Ρωσία προσάρτησε παράνομα την Κριμαία από την Ουκρανία το 2014 και οκτώ χρόνια αργότερα εξαπέλυσε πλήρους κλίμακας εισβολή στη χώρα. Υποστηρίζει ότι το Ντονμπάς αποτελεί ρωσικό έδαφος και ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος του Λουχάνσκ και περίπου το 70% του Ντονέτσκ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος, που έχει δηλώσει παλαιότερα ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία θα περιλάμβανε «κάποιες ανταλλαγές εδαφών», λέγεται ότι μετέφερε την πρόταση αυτή στον Ζελένσκι στην τηλεφωνική τους επικοινωνία μετά τη σύνοδο.
Μόλις πριν λίγες ημέρες, ο Ουκρανός πρόεδρος είχε αποκλείσει την παραχώρηση ελέγχου του Ντονμπάς –που αποτελείται από τις περιοχές Λουχάνσκ και Ντονέτσκ– τονίζοντας ότι θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εφαλτήριο για μελλοντικές ρωσικές επιθέσεις.
Το αμερικανικό δίκτυο CBS, εταίρος του BBC, μετέδωσε επικαλούμενο διπλωματικές πηγές ότι Ευρωπαίοι διπλωμάτες εξέφρασαν ανησυχία μήπως ο Τραμπ προσπαθήσει τη Δευτέρα να πιέσει τον Ζελένσκι να αποδεχθεί όρους συμφωνίας που μπορεί να συζήτησε με τον Πούτιν στη σύνοδο.
Σύμφωνα με το CBS, πηγές ανέφεραν ότι ο Τραμπ είπε σε Ευρωπαίους ηγέτες σε τηλεφωνική επικοινωνία μετά τη σύνοδο ότι ο Πούτιν θα κάνει «κάποιες παραχωρήσεις», χωρίς όμως να διευκρινίσει ποιες.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Fox News μετά τη σύνοδο της Παρασκευής, ο Τραμπ ερωτήθηκε τι συμβουλή έχει για τον Ουκρανό ηγέτη, απαντώντας: «Κάνε μια συμφωνία».
«Η Ρωσία είναι μια πολύ μεγάλη δύναμη και αυτοί δεν είναι», πρόσθεσε. Ο Τραμπ είχε προηγουμένως απειλήσει τον Πούτιν με «πολύ σοβαρές συνέπειες» αν δεν συμφωνούσε να τερματίσει τον πόλεμο, δίνοντας μάλιστα διορία στη Μόσχα τον περασμένο μήνα να καταλήξει σε εκεχειρία, διαφορετικά θα αντιμετώπιζε σκληρές νέες κυρώσεις, μεταξύ αυτών και δευτερογενείς δασμούς.
Από τη σύνοδο της Παρασκευής δεν ανακοινώθηκε ουσιαστική συμφωνία από καμία πλευρά, αλλά ο Τραμπ επέμεινε ότι σημειώθηκε πρόοδος.
Το Σάββατο, ο Πούτιν χαρακτήρισε τη σύνοδο «πολύ χρήσιμη» και είπε ότι είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει «τη θέση μας» στον Τραμπ.
«Είχαμε την ευκαιρία, και το κάναμε, να μιλήσουμε για τη γένεση και τις αιτίες αυτής της κρίσης. Η εξάλειψη αυτών των ριζικών αιτίων πρέπει να αποτελέσει τη βάση για τη διευθέτηση», ανέφερε ο Ρώσος πρόεδρος.
Αργότερα, ανώτερος Ρώσος διπλωμάτης δήλωσε στο BBC Newshour ότι η σύνοδος στην Αλάσκα ήταν «ένα πολύ σημαντικό δομικό βήμα για περαιτέρω προσπάθειες» να τερματιστεί ο πόλεμος.
Ο πρώτος αναπληρωτής μόνιμος αντιπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Ντμίτρι Πολιάνσκι, είπε ότι όλοι όσοι θέλουν την ειρήνη «θα πρέπει να είναι ικανοποιημένοι από το αποτέλεσμα». Δεν διευκρίνισε αν ο Πούτιν θα πρέπει τώρα να συναντηθεί με τον Ζελένσκι.
Στο μεταξύ, η «συμμαχία των προθύμων» –ομάδα χωρών που έχουν δεσμευτεί να ενισχύσουν τη στήριξη προς την Ουκρανία, μεταξύ των οποίων το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία και η Γερμανία– θα πραγματοποιήσει τηλεδιάσκεψη το απόγευμα της Κυριακής, πριν από την επίσκεψη Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο τη Δευτέρα.
Μια ομάδα Ευρωπαίων ηγετών, μεταξύ των οποίων ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσαν ότι «το επόμενο βήμα πρέπει να είναι περαιτέρω συνομιλίες με τη συμμετοχή του προέδρου Ζελένσκι».
Οι ηγέτες τόνισαν ότι είναι «έτοιμοι να εργαστούν» προς μια τριμερή σύνοδο με ευρωπαϊκή υποστήριξη.
«Είμαστε έτοιμοι να διατηρήσουμε την πίεση στη Ρωσία», ανέφεραν, προσθέτοντας: «Θα εναπόκειται στην Ουκρανία να αποφασίσει για τα εδάφη της. Τα διεθνή σύνορα δεν πρέπει να αλλάζουν διά της βίας».
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ επαίνεσε τις προσπάθειες του Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου, λέγοντας ότι «μας έφεραν πιο κοντά από ποτέ».
«Παρόλο που σημειώθηκε πρόοδος, το επόμενο βήμα πρέπει να είναι περαιτέρω συνομιλίες με τη συμμετοχή του προέδρου Ζελένσκι. Ο δρόμος προς την ειρήνη στην Ουκρανία δεν μπορεί να αποφασιστεί χωρίς αυτόν», είπε.
Στο Κίεβο, Ουκρανοί πολίτες δήλωσαν ότι αισθάνονται «συντετριμμένοι» από τις εικόνες από την Αλάσκα.
«Καταλαβαίνω ότι για διαπραγματεύσεις δίνεις το χέρι, δεν μπορείς απλώς να χαστουκίσεις τον Πούτιν όταν φτάνει. Αλλά αυτό το θέαμα με το κόκκινο χαλί και τους στρατιώτες γονατιστούς είναι φρικτό, δεν βγάζει κανένα νόημα», είπε ο Σεργκίι Ορλίκ, βετεράνος 50 ετών από την ανατολική περιοχή του Ντονέτσκ.
Με πληροφορίες από BBC
