ΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΑΣΤΙΚΟ τραγούδι μπορεί να ενδύεται ποικίλα ηχοχρώματα (ποπ, ροκ, φολκ, electro, hip hop ή ό,τι άλλο), έχοντας όμως σε μια προτεραιότητα και τον στίχο.
Οι δίσκοι, που θα παρουσιάσουμε στη συνέχεια κινούνται άλλοτε σε σκληρά, και κάποιες φορές οργισμένα στιχουργικά-ποιητικά περιβάλλοντα, και άλλοτε σε πιο προσωπικά και μοναχικά, δημιουργώντας ένα πλήρες πλαίσιο αποτύπωσης της αστικής καθημερινότητας.
Π.Ι.Ε.Β. Χ VIKTORAS: Detroit
[Inner Ear, 2025]
Δεν ξέρω αν η Αθήνα μοιάζει με το βιομηχανικό κουφάρι που αποκαλείται Detroit, πάντως το άλμπουμ τού ποιητή-στιχογράφου Π.Ι.Ε.Β. (Παναγιώτης Ι.Ε. Βασιλείου) μιλάει για τα δικά μας… πτώματα, και όχι για τα ξένα. Και γι’ αυτό ο λόγος του είναι 99% ελληνικός – αφού δεν γίνεται να μιλάς γι’ όσα ζεις ή δεν ζεις, στο δοξασμένο άστυ, με την ψευδαίσθηση ότι αναφέρεσαι σε κάτι άλλο.
Ο Π.Ι.Ε.Β. με το δικό του σπηκάρισμα μιλάει βασικά για τους σημερινούς 35άρηδες-40άρηδες, που δεν είναι ούτε νέοι, ούτε γέροι, που δεν ξέρουν αν πρέπει να νοσταλγούν ή να θυμούνται, που δεν νοιώθουν ούτε επιτυχημένοι ούτε απόκληροι, που αναρωτιούνται, συνεχώς, δίχως να ξέρουν τις απαντήσεις, που περιγράφουν τα προβλήματα χωρίς να βρίσκουν λύσεις.
Δεν ξέρω αν η Αθήνα μοιάζει με το βιομηχανικό κουφάρι που αποκαλείται Detroit, πάντως το άλμπουμ τού ποιητή-στιχογράφου Π.Ι.Ε.Β. (Παναγιώτης Ι.Ε. Βασιλείου) μιλάει για τα δικά μας… πτώματα, και όχι για τα ξένα.
Όλα αυτά δημιουργούν ένα κλίμα στο “Detroit”, δύσβατο, δυσοίωνο, σκληρό, μηχανιστικό, άνυδρο και εν τέλει απάνθρωπο, που μετριάζεται, όμως, από τη θετική μουσική νότα και τις αποφασιστικές ερμηνείες.
Ενώ οι στίχοι, λοιπόν, από τη μια μεριά συλλαμβάνουν το κλίμα της δύσθυμης αθηναϊκής καθημερινότητας, από την άλλη υπάρχει το μέλος, αυτό το μπιτάτο synth-punk –άλλοτε, τις περισσότερες φορές, είναι κυρίως synth, και άλλοτε, τις λιγότερες, είναι κυρίως punk–, που διευθετεί ο Viktoras, και το οποίο ανατρέπει, με την ορμή, τη δυναμική και τα πιασάρικα ρεφρέν του, τις χαμηλές και ζοφερές πτήσεις του λόγου. Από κοντά, δε, έρχονται και οι ερμηνείες (ο Π.Ι.Ε.Β., μαζί με διάφορες «βοήθειες»), που επίσης δημιουργούν ένα αναπτερωτικό κλίμα, τονώνοντας έτι περισσότερο το μπιτ, και δίνοντάς του μια άμεση διέξοδο.
Υπάρχουν πολλά κομμάτια που μου άρεσαν εδώ [τα “SAEIO (RIP)”, «Μουντή Κυριακή», «Τι νύχτα κι αυτή» είναι τρία απ’ αυτά], αν και όλος ο δίσκος διατηρεί μια πορεία, χωρίς κενά, δίχως κάμψεις και κοιλάδες. Το πλήθος των ονομάτων που παρεμβαίνουν στα διάφορα tracks (Pan Pan, Μάκης Παπασημακόπουλος, TURBOFLOW3000, Α. Επίθετη, Βίνα Σ., MFS, VASSIŁINA, Kalliopi Mitropoulou, Libys, Inloss, Sumo, K. Rista, King Panda) συμβάλλουν, οπωσδήποτε, στο τελικό κλίμα, με τη μίξη και το mastering (Ηρακλής Βλαχάκης) και την παραγωγή (The Bad Poetry Social Club) να πριμοδοτούν, περαιτέρω, αυτή την βεβαιότητα του άμεσου, που κυριαρχεί στο “Detroit”, και που σε συμπαρασύρει, απ’ όλες τις πάντες, καθ’ όλη την εξέλιξή του.
Π.Ι.Ε.Β. X VIKTORAS – SAEIO (R.I.P.) (CoProd. Sumo)
Bandcamp: DETROIT by Π.Ι.Ε.Β. X VIKTORAS
KALLIOPI MITROPOULOU: Between
[Submersion, 2025]
Η Καλλιόπη Μητροπούλου, τραγουδοποιός, τραγουδίστρια, βιολίστρια κ.λπ., μέχρι σήμερα μας ήταν γνωστή ως μέλος των Echo Tides (είναι παρούσα στο LP τους «Στον Δρόμο που Φύτρωναν Φράουλες» της Veego, από το 2024) ή μέσω δίσκων άλλων, καθώς την ακούμε σε άλμπουμ του Kostas Vlahas (το “Wavevcrushers” στην Same Difference Music, που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό), του Tsolimon (το “Akida” στην Inner Ear, από το 2024), του LOGOUT (το “Instrumentals” στην Sound in Silence, από το 2022), επίσης στην «Ανισόπεδη ντίσκο» (2022) του Pan Pan κ.λπ.
Ήρθε η ώρα λοιπόν, ως φαίνεται, να παρουσιαστεί η Μητροπούλου και μ’ ένα προσωπικό άλμπουμ της, το “Between”, που περιλαμβάνει έντεκα συνθέσεις, δικές της και του Νίκου Βελιώτη – βασικά δέκα ιδιαίτερα αγγλόφωνα τραγούδια των δυο τους κι ένα ορχηστρικό, τα οποία ακούγονται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Το “Between»” έχει loner-folk αφήγηση, καθώς περιέχει μπαλάντες βασικά, ενοργανωμένες για λίγα όργανα, αφού σ’ αυτό ακούμε μόνο harpsichord / clavichord (Alex Mastichiadis), άρπα (Athanasia Manou), ορχηστρικά timpani (Tom Lee) και γαλλικό κόρνο (Rania Stamatelou). Επίσης σ’ ένα τραγούδι η Antigoni Seferli έχει γράψει στίχους, τραγουδά και παίζει βιολοντσέλο. Έγχορδα, γενικώς, πιάνει τ’ αυτί σου και αλλού στον δίσκο (όπως στο “Set alarm for 2”) και λογικό είναι αυτό, αφού τα βασικά όργανα των Μητροπούλου-Βελιώτη είναι τα βιολιά, οι βιόλες και τα βιολοντσέλα.
Με αυτή την, ας την πούμε, λιτή συνοδεία τα τραγούδια του “Between” αποκτούν αμέσως άλλο χρώμα – και πάντως όχι pop, μα ούτε και avant-garde. Εντάξει, υπάρχουν «αβανγκάρντιες» στον δίσκο, αλλά αυτές είναι μετρημένες και συμμαζεμένες – και τέλος πάντων δεν τον χαρακτηρίζουν απ’ άκρη σ’ άκρη. Αν εξαιρέσεις, θέλω να πω, αυτό το πολύ καλό (με hints από την Άπω Ανατολή) “Set alarm for 2”, το “Between”, εξελίσσεται φυσιολογικά και χωρίς ακρότητες, για τον μέσο ακροατή.
Προς τούτο βοηθούν κατ’ αρχάς οι στίχοι στην αγγλική, που έχουν προσωδία, και μαζί σαφήνεια (καθώς αναφέρονται σε προσωπικές, συναισθηματικές καταστάσεις των γραφόντων ή της γραφούσης), φυσικά το τραγούδισμα (η Μητροπούλου διαθέτει αρκετά καλή φωνή, που συνδυάζει αισθαντικό τραγούδισμα, με «όγκο» και δυναμική εκφορά) και βεβαίως τα τραγούδια αυτά καθ’ αυτά, σαν συνθέσεις, όπως τα “King of sorrows”, “Ghosted II” κ.λπ. που προσδίδουν στο “Between” ένα συνεχές και σταθερά υποβλητικό χρώμα.
Προσωπικώς δεν βρήκα ούτε μία αδιάφορη στιγμή στο άλμπουμ της Καλλιόπης Μητροπούλου –ένα άλμπουμ πολύ συγκεκριμένης και ελκυστικής αφήγησης, που έχει τον τρόπο να σε κατακτά από την αρχή–, ενώ σημειώνω, τέλος, την παραγωγή, ηχογράφηση και μείξη του Νίκου Βελιώτη, το mastering του Coti K, όπως και τον περιποιημένο φάκελο (με το 4σέλιδο insert, με τους στίχους και τις πληροφορίες).
King of Sorrows – Kalliopi Mitropoulou
Bandcamp: Between by Kalliopi Mitropoulou
ΣΙΣΣΥ ΔΟΥΤΣΙΟΥ: Προσβολή Δημοσίας Αιδούς
[Inner Ear, 2025]
Η Σίσσυ Δουτσίου είναι ηθοποιός και ποιήτρια, με σπουδές στην αστροφυσική και την υποκριτική, έχοντας παρουσία σε πλήθος θεατρικών παραστάσεων («Μεταμόρφωση» του Κάφκα, «Οι Δούλες» του Ζενέ, «Πεθαίνω Σαν Χώρα» του Δημητριάδη κ.ά.), συμμετέχοντας σε performances, σε ποιητικά γεγονότα κ.λπ. Αν και η Δουτσίου δεν έχει κάποια εμφανή σχέση με τη μουσική κυκλοφόρησε εσχάτως ένας δίσκος της από την Inner Ear, υπό τον τίτλο «Προσβολή Δημοσίας Αιδούς», που έχει εν τέλει τη σημασία του.
Τι κάνει σ’ αυτό τον δίσκο η Δουτσίου; Απαγγέλλει ποιήματά της υπό τη συνοδεία μουσικής. Μουσική που δεν έχει ταιριάξει η ίδια πάνω στον λόγο της, αλλά διάφοροι ηχο-επιτετραμμένοι (Dimitris Koufoudakis, Van Fög, Orphx, ROLVND, Blakaut, Biomass). Μουσική electro γενικώς και ειδικώς, που υποτίθεται πως δρα σαν χαλί, επί του οποίου έρχονται να ακουμπήσουν οι λέξεις της Δουτσίου.
Κάποιοι αποκαλούν spoken word αυτό που ακούμε στην «Προσβολή Δημοσίας Αιδούς». Όμως το spoken word, στη βάση του, δεν έχει μουσική, είναι σκέτος ηχογραφημένος λόγος. Τέλος πάντων εδώ έχουμε spoken word μετά μουσικής – η οποία, γενικώς, δεν προσφέρει κάτι το ιδιαίτερο στις απαγγελίες, κάτι το ευρύτερο και το διαφορετικότερο. Δεν «ξεκλειδώνει», θέλω να πω, κρυφά νοήματα (που δεν υπάρχουν άλλωστε –η ποίηση της Δουτσίου είναι σαφής), ούτε υπογραμμίζει φράσεις ή λέξεις, που θα έπρεπε κάποιος να τις προσέξει ή να τις σκεφθεί περισσότερο.
Ξεκίνησα, λοιπόν, με το να διαβάσω τα ποιήματα της Δουτσίου, στο innersleeve, και κάπου εκεί ένοιωσα πως τελείωσε η αποστολή μου. Θέλω να πω πως ο λόγος της ποιήτριας είναι καθαρός και κατανοητός, είναι αυτόνομος και αυτοδύναμος, δίχως να απαιτεί «χαλιά» ή άλλα υποβοηθήματα. Η δισκογραφία, τώρα, δεν έρχεται, απλώς, να καταγράψει ηχητικά αυτό τον λόγο, αλλά να του προσθέσει και μουσική. Και τα δύο μού φαίνονται κάπως αχρείαστα – αλλά σε κάθε περίπτωση αντιλαμβάνομαι το γιατί, στις μέρες μας, η ποίηση μπορεί να βρίσκει διαφυγή και στη δισκογραφία, προκειμένου να πάει μακρύτερα. Δεν είναι κακό αυτό.
Η ποίηση της Δουτσίου είναι ασυζητητί ενδιαφέρουσα ή και πολύ ενδιαφέρουσα. Μοιάζει προσωπική, βιωμένη, έχει τα χαρακτηριστικά της (αστικής) street poetry, είναι σκληρή, «μαύρη», κολασμένη, οργισμένη και τέλος πάντων δεν συμβαδίζει με το… κάπως χαζοχαρούμενο μότο «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο».
Ο κόσμος, αν είναι να σωθεί, θα πρέπει να ανατραπεί και να ξαναχτιστεί αλλιώς απ’ την αρχή – αυτό υποστηρίζει, κατά μίαν έννοια, η Δουτσίου μέσω της ποίησής της, η οποία (ποίηση) ανάμεσα σε άλλα είναι και σφόδρα πολιτική (δεν θα μπορούσε να συμβεί αλλιώς). Όπως διαβάζουμε, και όπως απαγγέλλει η ίδια στα «Ισόβια»:
«Θα ήθελα να δω τις τράπεζες καμένες / Θα ήθελα να δω τα υπουργεία πυροβολημένα / Θα ήθελα να δω τα κοινοβούλια κατειλημμένα από πανέμορφες γυναίκες / Θα ήθελα να δω τους καλογυαλισμένους ουρανοξύστες αποξηραμένους στην έρημο των μεγαλουπόλεων / Θα ήθελα να δω την Αμερική, την Κίνα και τις υπερδυνάμεις της Ευρώπης να ζητιανεύουν έλεος από τις φτωχότερες γειτονιές του κόσμου / Θα ήθελα να δω τα μάτια των πολιτικών απόλυτα τρομαγμένα. / Θα ήθελα να δω τα βουνά τοξικών αποβλήτων στην Ιαπωνία / να μολύνουν τα έντερα των επιστημόνων / Θα ήθελα να δω τους λιγόψυχους να γδέρνονται / από το μανιασμένο ύφος των καταπιεσμένων. / Πάνω από τα φέρετρα των καταπιεστών θα ανεμίζουν μαύρες σημαίες.».
Η ελευθεριακή ποίηση της Δουτσίου δεν χρήζει περαιτέρω αποσαφηνίσεων. Επίσης, το ωραίο, ανθοστόλιστο εξώφυλλο δεν θα πρέπει να σας παραπλανήσει.
Athina · Sissy Doutsiou · Dimitris Koufoudakis
Bandcamp: Προσβολή Δημoσίας Αιδούς by Sissy Doutsiou
ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ: Μονόκερως
[Veego Records, 2025]
Οι Μονόκερως είναι ένα συγκρότημα-πρότζεκτ, μέλη του οποίου είναι ο μπασίστας Νίκος Κόλλιας, που γράφει και τις μουσικές των τραγουδιών του πρόσφατου φερώνυμου δίσκου τους, και ακόμη οι Κωστής Χριστοδούλου πιάνο, σύνθια, Δημήτρης Σιάμπος κιθάρες και Σεραφείμ Γιαννακόπουλος ντραμς. Ο Γιαννακόπουλος έχει γράψει και στίχους σε δύο τραγούδια, ενώ στα υπόλοιπα έξι στιχουργός είναι ο Νίκος Βεργέτης. Αυτή η βασική ομάδα συμπληρώνεται, τώρα, από μία δεύτερη, που έχει πάρει πάνω της σχεδόν όλες τις φωνές. Έχουμε λοιπόν και τους/τις Χριστίνα Χριστοδούλου, Ειρήνη Αραμπατζή, Moa Bones, Ελένη Αράπογλου, Κώστα Σιδηροκαστρίτη, Sophie Lies και Φώτη Σιώτα, που συμπληρώνουν την line-up του σχήματος.
Τους Μονόκερως, χοντρικά, θα τους χαρακτήριζα ποπ, και ειδικότερα dreamy pop, και το γεγονός πως οι άνθρωποι αυτοί προσπαθούν να ταιριάξουν, στο συγκεκριμένο υποείδος, λόγια ελληνικά είναι κάτι (αυτό) που τους τιμά. Πόσο μάλλον όταν τα λόγια, τα περισσότερα λόγια είναι καλά και όχι αυτά τα διάφορα δήθεν και κακογραμμένα που ακούμε σε πολλά άλμπουμ της σύγχρονης ελληνικής ποπ.
Επίσης να πω πως ο Βεργέτης είναι πολύ καλύτερος στιχουργός από τον Γιαννακόπουλο – και ευτυχώς, δηλαδή, αφού τα έξι από τα οκτώ τραγούδια έχουν δικά του λόγια. Τώρα, το πώς γίνεται το ωραιότερο συνολικά τραγούδι του δίσκου, ή έστω ένα από τα 2-3 ωραιότερα, να έχει στίχους του Γιαννακόπουλου (και αναφέρομαι στο «Μωβ», που τραγουδά η Αραμπατζή) εμένα δεν με παραξενεύει. Υπό την έννοια πως το σύνολο είναι κάτι που διαθέτει μια αυτοδυναμία, δίχως να εξαρτάται πάντα από τα επιμέρους. Φερ’ ειπείν μέτριοι κατά μόνας μουσικοί, μπορεί, όταν συνεργάζονται να δημιουργούν κάτι πολύ παραπάνω από τις ικανότητες του καθενός ξεχωριστά. Έτσι λειτουργούν, συχνά, οι ομάδες και στο… ποδόσφαιρο και στη μουσική.
Η δική μου γνώμη είναι πως το dreamy style δεν πολύ-ταιριάζει στους Μονόκερως. Βασικά πιστεύω πως αν τα τραγούδια τους είχαν μια πιο κοινή (διάβαζε και παλαιική) αντιμετώπιση αυτά θα ακούγονταν καλύτερα. Εν πάση περιπτώσει το dreamy εξακολουθεί να «παίζει» ως διέξοδος και στο σύγχρονο ποπ περιβάλλον οπότε δεν γεννάται θέμα. Οι άνθρωποι ήθελαν να κάνουν κάτι που να συμβαδίζει με την εποχή και, βεβαίως, δεν μπορείς να τους κατηγορήσεις γι’ αυτό.
Ακόμη να πω πως τα ακουστικά parts προσφέρουν άλλη χάρη στα κομμάτια (στο «Σβήνουν οι μνήμες» ας πούμε), ενώ πολύ καλό τραγούδι είναι και το «Θα ’ρθουν καλύτερες στιγμές», που έχει ακουστική εισαγωγή, πολύ καλούς στίχους από τον Βεργέτη, ωραία μουσική από τον Κόλλια και ερμηνεία (όχι και τόσο dreamy) από τον Φώτη Σιώτα.
Γενικώς θα έγραφα για ένα ενθαρρυντικό ντεμπούτο και για ένα καλό άλμπουμ (ή και πολύ καλό κατά τόπους) από τους Μονόκερως, οι οποίοι αξίζει να το παλέψουν κι άλλο και να μην τα παρατήσουν.
Μωβ · ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ · Irini Arabatzi · Serafeim Giannakopoulos
Bandcamp: MONOKEROS by ΜΟΝΟΚΕΡΩΣ
NOTOWNS: Vicious Little World
[Inner Ear, 2025]
Για το ντεμπούτο “Joyride” [Inner Ear] των Notowns είχα γράψει πολύ καλά λόγια εδώ στο LiFO.gr πριν από δυο χρόνια (28 Μαΐου 2023), καταλήγοντας, σ’ εκείνη την κριτική, με το… Τι άλλο να πεις; Μπράβο στα παιδιά και πάντα τέτοια!
Φαίνεται λοιπόν πως εκείνο το «πάντα τέτοια» έπιασε τόπο, γιατί ακούγοντας το νεότερο “Vicious Little World” έρχομαι να (ξανα)πω πως οι Notowns κάνουν και πάλι ένα πύρινο punk-rock-funk άλμπουμ, με early eighties κατόπτευση και με τα φανταχτερά κομμάτια τους να διαδέχονται το ένα το άλλο. (Λογικά, το αθηναϊκό γκρουπ εξακολουθεί να αποτελείται από τα ίδια δύο άτομα, που έφτιαξαν το “Joyride”, συν τον ντράμερ Δημήτρη Γρηγοριάδη. Το λέω, γιατί στο εξώφυλλο του δίσκου, στο ένθετο και στο bandcamp δεν υπάρχει η παραμικρή πληροφορία, για το ποιοι είναι οι Notowns – κάτι που δείχνει πως η μπάντα δρα ενιαία, ως σύνολο, και όχι ως άτομα, με τα τραγούδια να αποτελούν, όλα, κοινές κατασκευές).
Υπάρχει λοιπόν αυτή η παλιά βρετανική ορμή στα κομμάτια των Notowns, που αναγνωρίζουμε στους δίσκους και τα τραγούδια των Gang of Four, των A Certain Ratio, των Mob, των Poison Girls, των Zounds και γιατί όχι και των προπατόρων Ian Dury & The Blockheads –για να μην γράψω και για το πρώτο LP των «δικών μας» Noise Promotion Company από το 1986–, και που εδώ αποδεικνύεται, για μιαν ακόμη φορά, το καταλληλότερο πλαίσιο προκειμένου να… ανθίσουν τα νέα κομμάτια του αθηναϊκού γκρουπ.
Οι Notowns κατορθώνουν να συμπυκνώσουν «πάνω τους» όλα τα επιμέρους προτερήματα, προκειμένου να φτιάξουν τραγούδια, απ’ αυτά που λέμε πως… αντέχουν (ή θ’ αντέξουν στο χρόνο). Δυνατές ρυθμικές βάσεις, σωστές μελωδίες, καλά φωνητικά και επιπλέον πολύ καλοί στίχοι (στ’ αγγλικά) – κάτι που θα αποτελεί πάντα το πιο δύσκολο ζητούμενο, για τα σύγχρονα ελληνικά συγκροτήματα (ας μείνουμε σ’ αυτά). Στίχοι θέλω να πω που συνδυάζουν το προσωπικό με το κοινωνικό, και που ταυτόχρονα παίρνουν γραμμή από την καθημερινότητα και τη ζωή στη μεγάλη κλίμακα. Όπως τους ακούμε να λένε και στο φερώνυμο track:
«Σ’ αυτή τη δίνη της πόλης, είναι το άγχος που μας καταπίνει / Είναι το τέρας στο υπόγειο / που περιμένει να τραφεί από τα ίδια μας τα χέρια / Και υπάρχουν ένα εκατομμύριο τρόποι για να αλλάξουμε τη μοίρα μας / αλλά πάντα επιλέγουμε τον ίδιο στο τέλος / Και όλες οι σκληρές άνισες μάχες και οι διαλυμένες νύχτες μας / είναι το μόνο έπαθλο που μας απονέμεται / Η αφόρητη ελαφρότητα του κοινωνικού κανιβαλισμού / Αυτοί έφτιαξαν την αγχόνη, αλλά τους δώσαμε εμείς το σχοινί».
Τραγούδια σαν τα “Exiles”, “Lies”, “Big white shark”, “Hyenas”, μα και ένα προς ένα όλα τα υπόλοιπα, δεν είναι απ’ αυτά, που ακούς κάθε μέρα από τα ελληνικά συγκροτήματα – και αυτό, οπωσδήποτε, περιποιεί την πρώτη και τη μεγαλύτερη τιμή στους Notowns.
Notowns – Exiles (Official Audio)
Bandcamp: Vicious Little World by Notowns
