Η 12η Αυγούστου έχει οριστεί ως η Παγκόσμια Ημέρα Ελέφαντα και κάθε χρόνο τέτοια ημέρα, ενεργοποιείται από διάφορους φιλοζωικούς οργανισμούς στον κόσμο, η ευαισθητοποίηση για την προστασία αυτού του εμβληματικού και απειλούμενου ζώου.
Οι ελέφαντες, σύμβολο δύναμης, μνήμης και κοινωνικότητας, αντιμετωπίζουν σοβαρές απειλές από τη λαθροθηρία και την κλιματική αλλαγή.
Πρόκειται για ιδιαίτερα πλάσματα ΄ με χαρακτηριστικά που τα καθιστούν ξεχωριστά στο ζωικό βασίλειο.
10 facts για τους ελέφαντες που λίγοι γνωρίζουν
1. Είναι το μεγαλύτερο χερσαίο ζώο στον κόσμο
Ο αφρικανικός ελέφαντας της σαβάνας (Bush) είναι το μεγαλύτερο ζώο της ξηράς στον κόσμο -τα ενήλικα αρσενικά, ή «ταύροι», φτάνουν έως και τα 3 μέτρα ύψος και ζυγίζουν κατά μέσο όρο έως 6.000 κιλά. Τα αρσενικά φτάνουν στο πλήρες μέγεθός τους στα 35-40 χρόνια -δηλαδή πολύ μετά τη μέση της ζωής τους, καθώς οι άγριοι ελέφαντες μπορούν να ζήσουν 60-70 χρόνια. Ακόμα και τα μικρά είναι τεράστια: κατά τη γέννηση, ένα ελεφαντάκι μπορεί να ζυγίζει 120 κιλά, σχεδόν 19 πέτρες.
2. Μπορούμε να ξεχωρίσουμε τα τρία είδη από τα αυτιά τους
Υπάρχουν τρία είδη ελέφαντα: ο αφρικανικός της σαβάνας (Bush), ο αφρικανικός του δάσους και ο ασιατικός. Τα αυτιά των αφρικανικών ελεφάντων είναι πολύ μεγαλύτερα και μοιάζουν με το σχήμα της αφρικανικής ηπείρου, ενώ τα αυτιά των ασιατικών έχουν το σχήμα της ινδικής υποηπείρου. Διαφέρει και η προβοσκίδα τους: οι αφρικανοί ελέφαντες έχουν δύο «δάχτυλα» στην άκρη της προβοσκίδας, ενώ οι ασιατικοί μόνο ένα.
3. Η προβοσκίδα τους έχει εκπληκτικές ικανότητες
Η προβοσκίδα του ελέφαντα διαθέτει περίπου 150.000 μονάδες μυών και θεωρείται ίσως το πιο ευαίσθητο όργανο σε οποιοδήποτε θηλαστικό. Οι ελέφαντες τη χρησιμοποιούν για να ρουφούν νερό για να πιουν -μπορεί να χωρέσει έως 8 λίτρα- και ως αναπνευστήρα όταν κολυμπούν.
4. Οι χαυλιόδοντες είναι στην πραγματικότητα δόντια
Οι χαυλιόδοντες είναι διογκωμένοι κοπτήρες που εμφανίζονται περίπου στην ηλικία των 2 ετών και συνεχίζουν να μεγαλώνουν καθ΄ολη τη διάρκεια της ζωής ενός ελέφαντα. Χρησιμεύουν για να ξεφλουδίζουν φλοιό δέντρων, να σκάβουν ρίζες ή ως όπλα σε «μάχες». Ωστόσο, επειδή είναι φτιαγμένοι από ελεφαντόδοντο -υλικό πολύτιμο για τους ανθρώπους- συχνά γίνονται αιτία κινδύνου για τα ζώα.
5. Έχουν παχύ δέρμα
Το δέρμα ενός ελέφαντα έχει πάχος περίπου 2,5 εκατοστά. Οι πτυχές και οι ρυτίδες του μπορούν να συγκρατήσουν έως και 10 φορές περισσότερο νερό από το επίπεδο δέρμα, βοηθώντας στη διατήρηση της δροσιάς. Για να προστατεύουν το δέρμα τους από την ηλιακή ακτινοβολία και να παραμένει καθαρό, κάνουν συχνά λουτρά με σκόνη και λάσπη.
6. Τρώνε συνεχώς
Η διατροφή τους περιλαμβάνει χόρτα, φύλλα, θάμνους, φρούτα και ρίζες, ανάλογα με την εποχή και το περιβάλλον. Σε περιόδους ξηρασίας τρώνε περισσότερο, ξυλώδη μέρη δέντρων και θάμνων, όπως κλαδιά και φλοιό. Καταναλώνουν έως 150 κιλά τροφής την ημέρα -ποσότητα αντίστοιχη με 375 κονσέρβες φασόλια- αν και το μισό αποβάλλεται αχώνευτο. Μπορούν να περνούν έως και τα τρία τέταρτα της ημέρας τους τρώγοντας.
7. Επικοινωνούν μέσω δονήσεων
Οι ελέφαντες επικοινωνούν με πολλούς τρόπους – με ήχους όπως οι σάλπιγγες (κάποιοι ήχοι είναι τόσο χαμηλοί που δεν γίνονται αντιληπτοί από τον άνθρωπο), με γλώσσα του σώματος, με άγγιγμα και μυρωδιές. Επίσης, μπορούν να επικοινωνούν μέσω σεισμικών σημάτων – ήχων που δημιουργούν δονήσεις στο έδαφος – τις οποίες ανιχνεύουν μέσω των οστών τους.
8. Ένα μωρό μπορεί να σταθεί μέσα σε 20 λεπτά από τη γέννησή του
Τα μικρά των ελεφάντων είναι από εκείνα που έχουν εντυπωσιάσει περισσότερο την Επιστήμη. Ο λόγος είναι επειδή μπορούν να σταθούν στα πόδια τους μέσα σε 20 λεπτά και να περπατήσουν μέσα σε μία ώρα. Σε δύο ημέρες είναι ικανά να ακολουθήσουν το κοπάδι, γεγονός που επιτρέπει στους ελέφαντες να συνεχίσουν τις μετακινήσεις τους για αναζήτηση τροφής και νερού.
9. Ένας ελέφαντας δεν ξεχνά ποτέ
Ο κροταφικός λοβός των ελεφάντων (η περιοχή του εγκεφάλου που σχετίζεται με τη μνήμη) είναι μεγαλύτερος και πυκνότερος από αυτόν των ανθρώπων – εξ ου και το ρητό “οι ελέφαντες δεν ξεχνούν ποτέ”.
10. Το 90% των αφρικανικών ελεφάντων έχει χαθεί τον τελευταίο αιώνα
Περίπου το 90% των αφρικανικών ελεφάντων εξαλείφθηκε τον τελευταίο αιώνα – κυρίως λόγω του εμπορίου ελεφαντόδοντου. Οι ασιατικοί ελέφαντες απειλούνται επίσης, έχοντας μειωθεί κατά τουλάχιστον 50% τις τελευταίες τρεις γενιές. Μόνο περίπου 48.000-52.000 άτομα έχουν απομείνει στη φύση. Καθώς ο βιότοπός τους αλλάζει, κατακερματίζεται και χάνεται από τους ανθρώπινους οικισμούς και τη γεωργία, οι πληθυσμοί των ασιατικών ελεφάντων δυσκολεύονται να ακολουθήσουν τις παραδοσιακές τους μεταναστευτικές διαδρομές για να φτάσουν σε νερό, τροφή και περιοχές αναπαραγωγής και έρχονται σε συχνά επικίνδυνη επαφή με τους ανθρώπους.
Με πληροφορίες από WWF
