Το Ισραήλ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με το Νότιο Σουδάν για το ενδεχόμενο να μετεγκατασταθούν εκεί Παλαιστίνιοι από τη Λωρίδα της Γάζας, μια κίνηση που εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική του Τελ Αβίβ να διευκολύνει τη μαζική αποχώρηση κατοίκων από τον θύλακα.
Έξι πρόσωπα με άμεση γνώση των συζητήσεων επιβεβαίωσαν τις επαφές στο Associated Press. Δεν είναι σαφές πόσο έχουν προχωρήσει οι διαπραγματεύσεις, αλλά εάν το σχέδιο υλοποιηθεί, θα σημαίνει τη μεταφορά ανθρώπων από μια εμπόλεμη ζώνη στα πρόθυρα λιμού σε μια άλλη, κάτι που εγείρει σοβαρές ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, έχει δηλώσει ότι επιδιώκει να υλοποιήσει το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, για την «εθελοντική μετανάστευση» μεγάλου μέρους του πληθυσμού της Γάζας. Το Ισραήλ έχει παρουσιάσει παρόμοιες προτάσεις και σε άλλες αφρικανικές χώρες.
Γιατί το Νότιο Σουδάν επιδιώκει μία συμφωνία με το Ισραήλ
Για το Νότιο Σουδάν, μια τέτοια συμφωνία θα μπορούσε να συμβάλει στην ενίσχυση των σχέσεών του με το Ισραήλ, αλλά και να ανοίξει έναν δίαυλο επικοινωνίας με τον Τραμπ, ο οποίος είχε παρουσιάσει την ιδέα μετεγκατάστασης των Παλαιστινίων τον Φεβρουάριο, πριν αποστασιοποιηθεί το τελευταίο διάστημα.
Η παλαιστινιακή ηγεσία, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μεγάλο μέρος της διεθνούς κοινότητας έχουν απορρίψει κατηγορηματικά τέτοιες προτάσεις, υποστηρίζοντας ότι στην ουσία συνιστούν βίαιη εκδίωξη, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου.
Ο Τζο Σλάβικ, επικεφαλής αμερικανικής εταιρείας lobbying που συνεργάζεται με το Νότιο Σουδάν, λέει ότι ενημερώθηκε από αξιωματούχους της χώρας για τις συζητήσεις με το Ισραήλ. Όπως ανέφερε, Ισραηλινή αντιπροσωπεία σχεδιάζει να ταξιδέψει στην πρωτεύουσα Τζούμπα για να εξετάσει από κοντά το ενδεχόμενο δημιουργίας καταυλισμών για Παλαιστίνιους. Δεν υπάρχει ακόμη συγκεκριμένη ημερομηνία, ενώ το Ισραήλ δεν έχει επιβεβαιώσει το ταξίδι. Σύμφωνα με τον ίδιο, το Τελ Αβίβ θα αναλάμβανε και το κόστος για τους πρόχειρους καταυλισμούς.
Πηγές στο Νότιο Σουδάν επιβεβαιώνουν τις συνομιλίες με το Ισραήλ
Ο Έντμουντ Γιακάνι, επικεφαλής μεγάλης νοτιοσουδανικής οργάνωσης της κοινωνίας των πολιτών, επιβεβαιώνει ότι έχει μιλήσει και ο ίδιος με κυβερνητικούς παράγοντες για το θέμα. Ακόμη τέσσερις πηγές με γνώση των συζητήσεων, που μίλησαν υπό καθεστώς ανωνυμίας, λένε ότι οι επαφές βρίσκονται σε εξέλιξη.
Δύο εξ αυτών, Αιγύπτιοι αξιωματούχοι, υποστηρίζουν ότι γνωρίζουν εδώ και μήνες τις προσπάθειες του Ισραήλ να βρει χώρα που θα δεχθεί Παλαιστίνιους, ανάμεσά τους και το Νότιο Σουδάν. Όπως τονίζουν, το Κάιρο προσπαθεί να αποτρέψει τη συμφωνία. Η Αίγυπτος, που μοιράζεται σύνορα με τη Γάζα, φοβάται ότι οποιαδήποτε μετεγκατάσταση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μαζική είσοδο προσφύγων και στο δικό της έδαφος.
Το Associated Press είχε αποκαλύψει στο παρελθόν παρόμοιες συζητήσεις του Ισραήλ και των Ηνωμένων Πολιτειών με το Σουδάν, τη Σομαλία και την αυτόνομη περιοχή της Σομαλιλάνδης, όλες τους περιοχές που δοκιμάζονται από πολέμους και επισιτιστικές κρίσεις. Η τρέχουσα κατάσταση αυτών των επαφών παραμένει άγνωστη.
Οι στόχοι του Νοτίου Σουδάν
Σύμφωνα με τον Σλάβικ, που έχει αναλάβει να βελτιώσει τις σχέσεις του Νοτίου Σουδάν με την Ουάσιγκτον, οι ΗΠΑ γνωρίζουν για τις συζητήσεις με το Ισραήλ αλλά δεν συμμετέχουν άμεσα. Η κυβέρνηση της αφρικανικής χώρας επιδιώκει την άρση της αμερικανικής απαγόρευσης ταξιδιών προς το Νότιο Σουδάν και την κατάργηση κυρώσεων σε βάρος ορισμένων μελών της πολιτικής ελίτ. Ήδη, η Τζούμπα έχει δεχθεί οκτώ άτομα που απελάθηκαν από τις ΗΠΑ, σε μια κίνηση που εκτιμάται ότι στόχευε στη βελτίωση των σχέσεων.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ασκήσει πιέσεις σε πολλές χώρες να διευκολύνουν τις απελάσεις μεταναστών. «Το Νότιο Σουδάν, που αντιμετωπίζει σοβαρή οικονομική στενότητα, χρειάζεται οποιονδήποτε σύμμαχο, οικονομικό όφελος ή διπλωματική ασφάλεια μπορεί να εξασφαλίσει», σχολιάζει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Πίτερ Μάρτελ, στο βιβλίο του για τη χώρα First Raise a Flag. Όπως σημειώνει, η ισραηλινή μυστική υπηρεσία Μοσάντ είχε προσφέρει στήριξη στους Νοτιοσουδανούς κατά τον μακροχρόνιο εμφύλιο εναντίον της αραβοκρατούμενης κυβέρνησης του Χαρτούμ, πριν από την ανεξαρτησία το 2011.
Το αμερικανικό Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ερωτηθέν εάν υπάρχει κάποια συναλλαγή με το Νότιο Σουδάν, περιορίστηκε να πει ότι οι αποφάσεις για την έκδοση θεωρήσεων λαμβάνονται «με τρόπο που δίνει προτεραιότητα στην τήρηση των υψηλότερων προτύπων για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, τη δημόσια ασφάλεια και την εφαρμογή των μεταναστευτικών νόμων».
Πολλοί Παλαιστίνιοι ενδέχεται να θέλουν να φύγουν από τη Γάζα, έστω προσωρινά, για να γλιτώσουν από τον πόλεμο και την ανθρωπιστική κρίση που αγγίζει τα όρια του λιμού. Ωστόσο, απορρίπτουν κατηγορηματικά οποιαδήποτε μόνιμη μετεγκατάσταση από αυτό που θεωρούν αναπόσπαστο τμήμα της πατρίδας τους. Φοβούνται ότι το Ισραήλ δεν θα τους επιτρέψει ποτέ να επιστρέψουν, και ότι μια μαζική αποχώρηση θα ανοίξει τον δρόμο για την προσάρτηση της Γάζας και την επανεγκατάσταση εβραϊκών οικισμών εκεί, όπως ζητούν υπουργοί της ακροδεξιάς στην ισραηλινή κυβέρνηση.
Η κατάσταση στο Νότιο Σουδάν
Ακόμη και εκείνοι που θα ήθελαν να εγκαταλείψουν προσωρινά τη Γάζα δύσκολα θα επέλεγαν το Νότιο Σουδάν, ένα από τα πιο ασταθή κράτη του κόσμου. Η χώρα, πλούσια σε πετρέλαιο αλλά βυθισμένη στη διαφθορά, δεν έχει συνέλθει από τον εμφύλιο που ξέσπασε λίγο μετά την ανεξαρτησία της και στοίχισε τη ζωή σε σχεδόν 400.000 ανθρώπους, οδηγώντας τμήματα του πληθυσμού σε λιμό. Βασίζεται σε διεθνή βοήθεια για να θρέψει τα 11 εκατομμύρια κατοίκους της, μια πρόκληση που έγινε ακόμη μεγαλύτερη μετά τις δραστικές περικοπές στην αμερικανική ανθρωπιστική βοήθεια.
Η ειρηνευτική συμφωνία που υπογράφηκε πριν από επτά χρόνια παραμένει εύθραυστη και ελλιπής, ενώ φέτος επανήλθε ο κίνδυνος νέας σύρραξης όταν ο βασικός ηγέτης της αντιπολίτευσης τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Το Νότιο Σουδάν μπορεί να αποδειχθεί αφιλόξενο για τους Παλαιστίνιους
Ιδιαίτερα για τους Παλαιστίνιους, το Νότιο Σουδάν μπορεί να αποδειχθεί αφιλόξενο. Ο μακρύς πόλεμος ανεξαρτησίας της χώρας από το Σουδάν είχε θρησκευτικό και εθνοτικό χαρακτήρα, με το κυρίως χριστιανικό και ανιμιστικό Νότιο Σουδάν να μάχεται εναντίον του κυρίως αραβικού και μουσουλμανικού βορρά.
Ο Γιακάνι προειδοποιεί ότι οι Νοτιοσουδανοί θα θέλουν να γνωρίζουν ποιοι άνθρωποι θα έρθουν και για πόσο διάστημα θα μείνουν, διαφορετικά μπορεί να υπάρξουν εντάσεις λόγω των «ιστορικών διαφορών με Μουσουλμάνους και Άραβες». «Το Νότιο Σουδάν δεν πρέπει να μετατραπεί σε χωματερή ανθρώπων», λέει. «Και δεν πρέπει να δεχθεί ανθρώπους ως διαπραγματευτικά χαρτιά για να βελτιώσει τις σχέσεις του».
Με πληροφορίες από Associated Press
