Η Γαλλία θέτει τους δικούς της όρους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ζητεί εγγυήσεις προκειμένου να συναινέσει στο ευρωπαϊκό σχέδιο μείωσης των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα κατά 90% έως το έτος 2040, με βάση τις εκπομπές του έτους 1990. Η Κομισιόν επρόκειτο να παρουσιάσει το σχέδιο εντός του Μαρτίου.
Αλλά άλλαξε το χρονοδιάγραμμα για να κερδίσει χρόνο προκειμένου να πείσει τα κράτημέλη που εκφράζουν τον σκεπτικισμό τους για το κόστος του προγράμματος και την ταχύτητα εφαρμογής του.
Δεν κρίνει μόνο η ευρισκόμενη σε δεινή οικονομική και κυρίως δημοσιονομική κατάσταση Γαλλία ανέφικτο το πρόγραμμα για την «πράσινη μετάβαση». Γι’ αυτό και ο αρμόδιος για το Κλίμα επίτροπος Βόπκε Χούκστρα αναζητώντας συμβιβασμούς και «ευελιξίες» είχε αναβάλει για «πριν από το καλοκαίρι» τον χρόνο ανακοίνωσης του ευρωπαϊκού προγράμματος για την απανθρακοποίηση και την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Σημειωτέον ότι πέρα από το πράσινο φως των κυβερνήσεων των 27 κρατώνμελών θα πρέπει να εξασφαλιστεί και η έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου, όπου κι εκεί είναι αμφίβολη η εξασφάλιση της απαραίτητης πλειοψηφίας.
Η νέα, συναινετική εκδοχή του «πράσινου» νομοθετήματος της Επιτροπής θα μπορούσε να ανακοινωθεί τον Ιούνιο
Η αντίσταση του Παρισιού
«Θεωρώντας πιθανότατα ότι δεν θα μπορέσει να ακολουθήσει το ρυθμό, η Γαλλία άδραξε την ευκαιρία για να υπενθυμίσει στην Επιτροπή τη θέση της με εμπιστευτικό σημείωμα που έστειλε στις αρχές Απριλίου και στο οποίο απέκτησε πρόσβαση η εφημερίδα», σημειώνει σε ρεπορτάζ της η ανταποκρίτρια της γαλλικής «Les Echos» στις Βρυξέλλες Φαμπιέν Σμιτ.
«Το Παρίσι εμφανίζεται εδώ και μήνες πολύ επιφυλακτικό σχετικά με το νομοθέτημα. Αν και γραμμένο με διακριτικότητα, το σημείωμα επαναλαμβάνει κατηγορηματικά τους όρους υπό τους οποίους το Παρίσι θα ήταν έτοιμο να υποστηρίξει τον μελλοντικό ευρωπαϊκό στόχο για το κλίμα», σημειώνει η ανταποκρίτρια.
Εν προκειμένω η Γαλλία στο υπόμνημά της τονίζει τη σημασία μιας «σταδιακής και ρεαλιστικής μετάβασης», τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη για συγκεκριμένες δράσεις για την επίτευξη των καθορισμένων κλιματικών στόχων. Στο πλαίσιο αυτό, αμφισβητεί αρκετές πτυχές μιας μελέτης επιπτώσεων που διεξήγαγε η Επιτροπή. «Η μελέτη δεν φαίνεται να λαμβάνει επαρκώς υπόψη την ικανότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας να επιτύχει τον προβλεπόμενο στόχο της μείωσης των εκπομπών, ιδίως όσον αφορά το πολύ ευαίσθητο ζήτημα των επενδυτικών αναγκών της βιομηχανίας και των νοικοκυριών», σημειώνεται χαρακτηριστικά.
Επίσης το Παρίσι ζητεί από τις Βρυξέλλες «να διευκρινίσουν την κατανομή της προσπάθειας για τη μείωση των εκπομπών μεταξύ των κρατώνμελών», λαμβάνοντας υπόψη το «ενεργειακό μείγμα» που χαρακτηρίζει κάθε χώρα. Θέτει η γαλλική κυβέρνηση και μια «προϋπόθεση» για την υποστήριξη του προγράμματος για το κλίμα: να πληρώσει η Γαλλία λιγότερα από τους εταίρους της στην προσπάθεια για την πράσινη μετάβαση, δεδομένου ότι «ήδη οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα είναι συγκριτικά από τις χαμηλότερες στην ΕΕ».
Η απαίτηση αυτή έχει να κάνει με τον κλάδο της πυρηνικής ενέργειας, που είναι πολύ ανεπτυγμένος στη Γαλλία και το Παρίσι συγκαταλέγει στις «πράσινες» πηγές ενέργειας. Ασφαλώς ένας πυρηνικός αντιδραστήρας δεν εκπέμπει CO2. Παράγει όμως πολύ επιβαρυντικά για το περιβάλλον απόβλητα, τα οποία μάλιστα αποθηκεύονται και δεν διασπώνται. Δηλαδή μόνο «ανανεώσιμη» δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η πυρηνική ενέργεια.
Στο πλευρό της βιομηχανίας
Από το έγγραφο που αποκάλυψε η «Les Echos» φαίνεται ότι το Παρίσι θεωρεί άδικη και άνιση την επιβάρυνση των διαφόρων βιομηχανικών κλάδων στον αγώνα κατά της κλιματικής κρίσης. «Στο υπόμνημά της η γαλλική κυβέρνηση ζητεί με έντονα υπονοούμενα να τεθούν οι στόχοι και η πορεία μείωσης των εκπομπών ρύπων για καθένα βιομηχανικό κλάδο ξεχωριστά με βάση αξιόπιστες αναλύσεις που θα καθόριζαν την ακολουθητέα διαδικασία προκειμένου να είναι ρεαλιστική και δίκαιη», σημειώνει η ανταποκρίτρια της «Les Echos».
Ειδικότερα, το Παρίσι εξακολουθεί να ζητεί την επέκταση και μετά το έτος 2030 του συστήματος αντιστάθμισης του έμμεσου κόστους άνθρακα για τις βιομηχανίες. Και «πάνω απ’ όλα η Γαλλία επαναφέρει στο τραπέζι το ζήτημα των στόχων για το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που θέλει να επιβάλει η Επιτροπή με τον οδικό χάρτη για το κλίμα», σημειώνει η Φαμπιέν Σμιτ.
Η ρεπόρτερ εξηγεί ότι στην επιστολή της η Γαλλία εκφράζει με πολύ απόλυτο τρόπο την πεποίθησή της ότι, σύμφωνα με τη νομική της ανάλυση, αν καθόριζε η Κομισιόν μερίδια συμμετοχής των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα κάθε χώρας υψηλότερα από αυτά που καθορίζονται σήμερα από τις ισχύουσες ευρωπαϊκές οδηγίες, θα απαιτούνταν η ομοφωνία των κρατώνμελών. Ο απόλυτος τόνος του συντάκτη της επιστολής έχει να κάνει βέβαια με τη μεγάλη συμμετοχή των πυρηνικών στο ενεργειακό μείγμα της Γαλλίας.
«Τεχνολογική ουδετερότητα»
Σημειωτέον ότι το Νοέμβριο του 2023 το Ευρωκοινοβούλιο είχε λάβει μια αναπάντεχη απόφαση, κατατάσσοντας την πυρηνική ενέργεια στην κατηγορία των «πράσινων» πηγών ενέργειας. Πρόκειται για μια σοβαρή αναθεώρηση της κρατούσας εδώ και δεκαετίες άποψης στην ΕΕ ότι η ανάπτυξη πυρηνικής ενέργειας εγκυμονεί κινδύνους και για το περιβάλλον και για τη δημόσια ασφάλεια. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά την πυρηνική καταστροφή στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας το 2011, η Γερμανία αποφάσισε να κλείσει σταδιακά όλους τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της – η διαδικασία ολοκληρώθηκε πρόσφατα.
Η Γαλλία, της οποίας το ενεργειακό μείγμα κυριαρχείται από την πυρηνική ενέργεια, ήταν ανέκαθεν αντίθετη με τους λεγόμενους «στόχους για τις ΑΠΕ». Θέλει ουσιαστικά να αντικαταστήσει τον όρο «στόχοι για τις ΑΠΕ» με τον όρο «στόχοι για τη μείωση της έντασης άνθρακα», έτσι ώστε η πυρηνική ενέργεια να λογίζεται «πράσινη». Το επιχείρημά της είναι ότι αυτό επιβάλλει η αρχή της «τεχνολογικής ουδετερότητας», η οποία κατοχυρώνεται από τις ευρωπαϊκές συνθήκες.
Όπως μεταδίδει η ανταποκρίτρια της «Les Echos», «το Παρίσι προχωρά πολύ μακριά προτείνοντας μια οδηγία για την ενέργεια χωρίς άνθρακα, που θα αντικαταστήσει την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας», γράφει η Φαμπιέν Σμιτ.
Αποδυνάμωση του στόχου
Ο ολλανδός επίτροπος Βούπκε Χούκστρα πασχίζει να εξασφαλίσει τη συναίνεση της Γαλλίας και των άλλων κρατώνμελών στο ευρωπαϊκό εγχείρημα για το κλίμα δίχως να μεταβάλει τον κεντρικό στόχο, που είναι η μείωση κατά 90% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα έως το 2040 συγκριτικά με τα επίπεδα του 1990.
Μια ιδέα που εξετάζεται είναι, κατά το ρεπορτάζ της «Les Echos», να θεωρηθούν μειώσεις οι «πιστώσεις άνθρακα» που πληρώνουν οι χώρεςμέλη της ΕΕ σε άλλες χώρες που έχουν μικρότερες εκπομπές. Είναι μια ιδέα που υποστηρίζει αναφανδόν η Γαλλία.
Μια άλλη επιλογή, την οποία επίσης στηρίζει η Γαλλία, θα ήταν να επιτραπεί στους «27» να αντισταθμίζουν την υποαπόδοση ορισμένων τομέων σε ό,τι αφορά τη μείωση των εκπομπών άνθρακα (όπως είναι οι μεταφορές για παράδειγμα) με την υπεραπόδοση άλλων τομέων (όπως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με πυρηνικούς αντιδραστήρες).
Η νέα, συναινετική εκδοχή του «πράσινου» νομοθετήματος της Επιτροπής θα μπορούσε να ανακοινωθεί τον Ιούνιο. Πιθανότερο όμως είναι να ανακοινωθεί τον Ιούλιο, κατά τη ρεπόρτερ της «Les Echos», κι αυτό επειδή η Κομισιόν θα ήθελε να έχει αναλάβει η Δανία την προεδρία στην ΕΕ διαδεχόμενη την Πολωνία, η οποία «ήταν πάντα επιφυλακτική επί του θέματος».
