Η πανίσχυρη και τρομακτική οδοντοστοιχία των καρχαριών είναι και αυτή στην οποία βασίζουν την επιβίωση τους. Μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Frontiers in Marine Science» αναφέρει ότι η αυξημένη οξύτητα των ωκεανών καταστρέφει τα δόντια των καρχαριών απειλώντας την ύπαρξη τους στον πλανήτη.
Οι καρχαρίες αντιμετωπίζουν διαφόρων ειδών απειλές με ορισμένα είδη να βρίσκονται μπροστά στο φάσμα της εξαφάνισης εξαιτίας της υπεραλίευσης τους για διαφόρους λόγους αλλά και της εξαφάνισης των ενδιαιτημάτων τους. Όπως φαίνεται μια ακόμη απειλή έρχεται να προστεθεί στον κόσμο των καρχαριών και αυτή δεν είναι άλλη από την κλιματική αλλαγή που προκαλεί η οξίνιση των υδάτων των ωκεανών.
Σε εργαστηριακά πειράματα επιστήμονες στη Γερμανία εξέθεσαν δόντια καρχαριών σε νερό με την οξύτητα που προβλέπεται να έχουν οι ωκεανοί της Γης σε 175 χρόνια από σήμερα. Διαπίστωσαν ότι οι πιο όξινοι ωκεανοί – ένα αποτέλεσμα των εκπομπών άνθρακα – καθιστούν τα δόντια των καρχαριών πιο αδύναμα και πιο ευάλωτα σε ρωγμές και σπασίματα.
Καθώς οι καρχαρίες βασίζονται στα δόντια τους για να πιάσουν τη λεία τους, η αντοχή τους είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση αυτών των κορυφαίων θηρευτών η παρουσία των οποίων λειτουργεί εξισορροπιστικά για πολλά θαλάσσια οικοσύστηματα και η τυχόν προβλήματα υγείας ή ολοκληρωτικής απουσία τους θα τα αποσταθεροποιούσε.
«Τα δόντια των καρχαριών είναι εξαιρετικά εξελιγμένα όπλα φτιαγμένα για να κόβουν σάρκα, όχι για να αντέχουν την οξύτητα των ωκεανών. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν πόσο ευάλωτα μπορούν να είναι ακόμη και τα πιο κοφτερά όπλα της φύσης» αναφέρει Μαξιμίλιαν Μπάουμ, βιολόγος στο Πανεπιστήμιο Heinrich Heine του Ντίσελντορφ.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δόντια ένα είδος καρχαρία (Carcharhinus melanopterus) που ζει στους τροπικούς κοραλλιογενείς υφάλους του Ινδικού και του Ειρηνικού Ωκεανού. Καθώς το pH του νερού μειώνεται (γίνεται πιο όξινο) τα δόντια των καρχαριών εξασθενούν. Εικόνες έδειξαν τις αλλαγές στην περίμετρο των δοντιών μετά από οκτώ εβδομάδες επώασης σε pH 7,3 και pH 8,2. Σε σύγκριση με τα δόντια που τοποθετήθηκαν σε pH 8,1, αυτά που εκτέθηκαν σε πιο όξινο νερό (7,3) υπέστησαν σημαντικά μεγαλύτερη ζημιά.
Η απειλή και τα ευρήματα
Η οξίνιση των ωκεανών θεωρείται από ορισμένους επιστήμονες ένας «παραγνωρισμένος» κίνδυνος της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Οφείλεται κυρίως στο ότι το διοξείδιο του άνθρακα που εκπέμπεται από τον άνθρωπο διαλύεται στον ωκεανό, μειώνοντας το pH του νερού και καθιστώντας το πιο όξινο. Σήμερα, το μέσο pH των ωκεανών είναι περίπου 8,2, αλλά μέχρι το 2300 αναμένεται να έχει πέσει στο 7,3 σχεδόν δέκα φορές πιο όξινο από ό,τι είναι τώρα.
Για να προσομοιώσουν αυτή την αλλαγή οι επιστήμονες τοποθέτησαν 16 άθικτα και 36 ελαφρώς κατεστραμμένα δόντια σε δύο δεξαμενές με 20 λίτρα νερό η καθεμία, για διάστημα οκτώ εβδομάδων. Το νερό είχε τεχνητά προστεθεί αλάτι ώστε να μιμείται το θαλασσινό και οι τιμές του pH ήταν ρυθμισμένες σε 8,2 και 7,3 πριν τοποθετηθούν τα δόντια.
Σε σύγκριση με τα δόντια που επωάστηκαν σε pH 8,2, τα δόντια που εκτέθηκαν σε πιο όξινο νερό παρουσίασαν σημαντικά περισσότερες φθορές. «Παρατηρήσαμε ορατές επιφανειακές ζημιές όπως ρωγμές και τρύπες, αυξημένη διάβρωση στη ρίζα και δομική αποδόμηση» δήλωσε ο καθηγητής Σεμπάστιαν Φράουνε από το Πανεπιστήμιο HHU.
Αν και οι καρχαρίες μπορούν να αντικαθιστούν συνεχώς τα δόντια τους, η οξίνιση των ωκεανών ίσως εμποδίζει αυτή τη διαδικασία, καθώς η ομάδα βρήκε ότι η περίμετρος των δοντιών ήταν μεγαλύτερη σε υψηλότερα (πιο αλκαλικά) επίπεδα pH. Οι καρχαρίες υφάλου πρέπει να κολυμπούν με το στόμα συνεχώς ανοιχτό για να αναπνέουν κάτι που σημαίνει ότι τα δόντια τους εκτίθενται συνεχώς στο νερό. Αν αυτό είναι υπερβολικά όξινο τα δόντια καταστρέφονται αυτόματα.
Οι ερευνητές σημειώνουν πάντως ότι η μελέτη τους εξέτασε μόνο πεσμένα δόντια, πράγμα που σημαίνει ότι οι μηχανισμοί επιδιόρθωσης σε ζωντανούς καρχαρίες μπορεί να είναι διαφορετικοί. Επιπλέον, υπάρχουν πάνω από 500 γνωστά είδη καρχαριών, κι έτσι ενδέχεται να υπάρχουν διαφορές στον τρόπο που τα δόντια τους αντιδρούν στο όξινο νερό.
Οι επιπτώσεις
Αν και το pH 7,3 θεωρείται γενικά ουδέτερο είναι πιο όξινο από τους σημερινούς ωκεανούς και θα μπορούσε να προκαλέσει μη αναστρέψιμες αλλαγές. Συνολικά, η μελέτη τονίζει την «πιθανή ευαλωτότητα» των δοντιών των καρχαριών και τη διαβρωτική φθορά τους σε «πειραματικά όξινες συνθήκες».
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν τη σημασία διατήρησης του pH των ωκεανών κοντά στον σημερινό μέσο όρο, περιορίζοντας τις εκπομπές άνθρακα, κάτι που «θα μπορούσε να είναι κρίσιμο για τη φυσική ακεραιότητα» των αρπακτικών. Τα αποτελέσματά δείχνουν ότι η οξίνιση των ωκεανών θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στις μορφολογικές ιδιότητες των δοντιών αποδόμηση των ριζών και απώλεια των λεπτών πριονωτών ακμών σε συνθήκες χαμηλού pH. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε αλλαγές στην αποδοτικότητα του κυνηγιού, στη λήψη ενέργειας και τελικά στη φυσική κατάσταση των καρχαριών.
Naftemporiki.gr
